Berlijn heeft er nu een, Antwerpen heeft er een. En Nederland krijgt er ook een: een supermarkt zonder verpakking.

Robuust, The Zero Waste Shop. Zo heet de supermarkt in Antwerpen die begin september opende en nu zo’n 70 klanten per dag trekt. Die stuk voor stuk potjes en dozen en blikken en glazen van huis meenemen, om daar hun bonen, groenten, melk en muesli in te doen. Het is maar een kleine winkel, vlakbij het historische hart van de Vlaamse havenstad, aan de Reyndersstraat 2, vlakbij de Schelde. Wie wat ouder is krijgt een déjà vu van de kruidenier van vroeger, zoals De Gruyter.

Er is een wand van zes meter met grote silo's, vol met droogwaren als pasta en rijst. Er wordt los appelsap, jus en melk verkocht. Koekjes en zoetigheid staan in grote bakken. Er kan ook mayonnaise geschept worden, zout of koffie. “En natuurlijk havermout!” , staat op de Facebookpagina van Robuust, met een knipoog naar stadsgenoot Kris Verburgh van de Voedselzandloper, een bestseller onder de gezondheidsboeken.

Klanten moeten hun meegenomen potten en blikken bij binnenkomst eerst laten afwegen. Op een etiket komt het leeggewicht te staan. Als klanten het blikje gevuld hebben, wordt het opnieuw gewogen. Ze betalen vervolgens alleen voor de inhoud. Wie in de haast vergeten is zelf verpakkingsmateriaal mee te nemen, kan in de winkel linnen zakken of glazen flessen kopen.
Robuust is een iniatief van Savina Istas, die toevallig op hetzelfde moment op hetzelfde idee kwam als haar twee collega’s in Berlijn Sara Wolf en Milena Glimbovski. Ook hun winkel is inmiddels open. We schreven er eerder over en zagen aan het grote aantal lezers dat dit concept op veel belangstelling mag rekenen.

De Vlaamse Istas is afgestudeerd in Duurzaamheid Wetenschappen. Ze volgde een paar blogs van mensen die volledig afvalvrij leven en kwam zo op het idee om Robuust te beginnen. Een gemiddelde Vlaming produceert per jaar zo'n 513 kilo aan afval. Met het recycelen van afval los je het probleem van het produceren van al dat verpakkingsmateriaal volgens Savina niet op.
Ze kwam aan haar startkapitaal door een crowdfunding actie. De totale voorbereidingen kostten haar iets meer dan een jaar.

Eerst was zij van plan de winkel in de lente van 2014 open te laten gaan. Die deadline werd niet gehaald, het rond krijgen van de financiën kostte toch iets meer tijd dan zijn in eerste instantie dacht. Het vak van winkelierster moet ze ook nog leren, maar ze heeft er vertrouwen in. Volgens de eigenaresse biedt Robuust producten aan die mensen nergens anders kunnen kopen, zoals een bepaalde type quinoa. Alles in de winkel is biologisch geproduceerd, alle groenten zijn seizoensgebonden en lokaal geproduceerd. Zo hoopt ze de lokale economie te steunen met haar zaak.  Ze heeft ook een aantal producten die 'ecologisch leven' makkelijker moeten maken, zoals herbruikbare watjes en rietjes en lunchdoosjes van roestvrij staal. Wasverzachter komt in een bidon, en ook essentiële oliën en gezichtsmaskers kun je in bulk aanschaffen.

Bag & Buy wordt waarschijnlijk de eerste verpakkingsvrije supermarkt in Nederland. Op 1 oktober gaat ook voor deze winkel een crowdfundingcampagne van start. Als alles volgens plan verloopt opent Bag & Buy volgend jaar zomer in één van de grote Nederlandse steden haar deuren.

De locatie van de winkel is geheel afhankelijk van de crowdfunders. “Bag & Buy komt daar waar het enthousiasme het grootst is”, aldus initiatiefnemer Wim van Dijk. Hij denkt voor zijn kleinschalige supermarkt een startkapitaal van 100.000 euro nodig te hebben.

Robuust op Facebook

Het Nederlandse initiatief Bag & Buy