Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
Foto Chantal Bekker/Urgenda
Foto Chantal Bekker/Urgenda
01 september 2015

Kabinet in hoger beroep tegen Klimaatzaak

Het kabinet wil van een hogere rechter weten of de regering echt gebonden is aan internationale klimaatafspraken. Daarom tekent staatssecretaris Mansveld hoger beroep aan.

P+ biedt de brief van Mansveld aan, waarin het beroep wordt aangekondigd.

Ondertussen gaat de Staat der Nederlanden wel door met het uitvoeren van dit vonnis. Aan het einde van het jaar 2020 moet het volume aan broeikasgassen zijn verminderd met 25 procent ten opzichte van de hoeveelheid uitstoot in 1990. Niet dat er praktisch aan gewerkt wordt, staatssecretaris Wilma Mansveld zet er een studiecommissie op, die eind van dit jaar ‘bouwstenen’ moet aandragen. Ook zal ze rapporteren welke maatregelen alvast genomen worden.

Weinig mensen begrepen waarom Stichting Urgenda de Klimaatzaak won. Beslissingen over terugdringen van CO2 is toch een zaak waarover de politiek beslist? Wat heeft een rechter daar nou mee te maken?

De rechters in Den Haag gaven zelf al antwoord op deze vraag. In het volgende nummer van P+ wordt deze redenering geanalyseerd. Het komt er op neer dat burgers bij de rechtelijke macht kunnen aankloppen, bij geschillen met de overheid. Ambtenaren kunnen nu eenmaal fouten maken. Wet- en regelgeving loopt vaak achter op de praktijk. Als de politiek in zulke gevallen slaapt, of onwillig is, mag de rechter in ons land een oordeel vellen. In het geval van klimaatverandering lopen burgers en bedrijven kans dat hun vastgoed waardeloos wordt, wanneer een deel van Nederland overstroomt door het stijgen van de zeespiegel. 

Maar dat is niet waarom Urgenda deze Klimaatzaak won. Ook daar doken we samen met Marjan Minnesma van Urgenda in. Volgens de directeur van Urgenda is het een ‘juridische vondst’ die de rechters overtuigde dat Nederland op de vingers werd getikt.

Niet toevallig is directeur Marjan Minnesma zelf juriste. De Maastrichtse advocaat Roger Cox onderzoekt al jarenlang hoe overheden via juridische stappen tot meer daadkracht gedwongen kunnen worden, tot in zijn vakanties toe. Minnesma is ervan overtuigd dat het toepassen van de ‘reflexwerking’  de doorslag heeft gegeven. Dit betekent dat de Staat niet eigen nationaal recht mag formuleren, dat ingaat tegen internationale ‘volkenrechtelijke verplichtingen’, zoals het door Nederland ondertekende VN Klimaatverdrag. Het moet daar juist een afspiegeling van zijn.

Staatssecretaris Mansveld heeft heel goed begrepen dat deze ‘reflexwerking’, die tamelijk goed verstopt zat in de uitspraak, wel degelijk de achilleshiel is. In haar brief aan de Tweede Kamer begint zij daar onmiddellijk over. “Aarzelingen zijn er ook over de wijze waarop de rechter daarbij het internationaal recht betrekt. Het gaat ondermeer om de vraag of internationale verdragen en afspraken, zoals het Kyoto Protocol, die zich niet rechtstreeks tot burgers richten en die open normen bevatten op deze wijze kunnen doorwerken in het Nederlands recht.”

Ook andere punten uit de uitspraak van de Haagse rechtbank werden niet opgemerkt door de nieuwsmedia. Weinig Nederlanders weten dat de 25 procent uit het vonnis zelfs nog onder de doelstelling ligt, die Nederland zichzelf in de jaren 2007-2009 had opgelegd. Beleid was toen in 2020 tot een reductie van maar liefst 30 procent ten opzichte van 1990 te komen. Maar in 2010 werd deze doelstelling maar liefst gehalveerd, naar 16 procent gemiddeld. Nederland lag daarmee ineens onder de minimumnorm die internationale klimaatwetenschappers hadden opgesteld, van een reductie van 25 tot 40 procent. Dit om te voorkomen dat de temperatuur op de wereld deze eeuw met meer dan 2 graden Celsius zal stijgen. Nederland verbond zich aan zulke doelstellingen, onder andere door samen met meer dan 50 andere landen een handtekening te zetten onder het VN Klimaatverdrag.

Om die reden constateert P+ dat de huidige regering een ‘laks’ klimaatbeleid voert. Op de klimaattop in december in Parijs is het onmogelijk geworden voor staatssecretaris Mansveld om de show te stelen.

Urgenda ziet het beroep in vertrouwen tegemoet.

Lees de volgende P+ met een grondige analyse van de uitspraak van de rechtbank in Den Haag.
 

Downloads

Meer info download je hier:

Brief kabinet gaat in beroep (80 kb)