FORBO: Vloer van de toekomst is al eerder gebruikt
De vloer van de toekomst bestaat uit eerder gebruikte grondstoffen. Dat kunnen gerecyclede materialen zijn, natuurlijke materialen of lokaal beschikbare materialen.
Dat voorspelde toekomstverkenner Freija van Duijne tijdens een rondetafelgesprek georganiseerd door vloerfabrikant Forbo. Van Duijne is research analist voor het Centre for Strategic Studies. Daarnaast voert ze een eigen bureau Future Motions.
Mocht deze voorspelling uitkomen, dan vergt dit nog wel een hele omslag in denken bij de consument. Deze blijkt nu nog vooral geïnteresseerd in de combinatie goedkoop en toch duur lijkende vloeren, merkt Forbo. Vandaar dat de nieuwe collectie Allura soms net oud hout lijkt, met namen als ‘natural raw timber’. In werkelijkheid zijn de slijtvaste stroken van het kunststof PVC zijn gemaakt.
Dat vonden enkele panelleden niet een toekomstgerichte oplossing. PVC is een materiaal dat van fossiele brandstoffen is gemaakt en zich niet zo eenvoudig laat recyclen, ook al gebeurt het wel. Lastig punt is dat de samenstelling homogeen moet zijn. PVC bevat ook loodhoudende stoffen.
Maar hoe de consument te motiveren voor het aanaschaffen van een duurzame vloer? Panellid architect Thomas Rau vatte theoretisch samen, wat er moet gebeuren: “De intrinsieke waarden van de gebruikte grondstoffen intensiveren.”
In dat opzicht ligt een ander deel van de collectie van Forbo meer voor de hand, waarbij natuurlijke grondstoffen als lijnolie, kurk en hars de basis vormen: linoleum en de gemarmerde variant marmoleum. Linoleum is volgens een levenscyclusanalyse van de Universiteit Leiden, samen met ongelakt hout, de duurzaamste vloerbedekking ter wereld. In de consumentenmarkt lijkt echter weinig belangstelling voor de oorsprong van dit verhaal, tot nu toe. Een project in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds, waarbij de volledige opbrengst van een groen gekleurde vloer ten goede zou komen aan het Goede Doel, mislukte omdat de markt geen belangstelling voor de kleur groen had.
Forbo is wel hard op zoek naar manieren om het verhaal achter de duurzame grondstoffen te vertellen. Lijnolie is afkomstig van vlas, een vroeger in Zeeland en in Twente veel verbouwd landbouwproduct, gebruikt voor het maken van linnen stoffen. Uit vlas gewonnen lijnolie kan ook gehard worden, en moet na fabricage drogen, net als een schilderij. De geur die daarbij vrijkomt, is dezelfde die Rembrandt rook toen hij zijn meesterwerken schilderde: hij mengde zijn pigmenten ook aan met lijnolie.
Gemengd met het natuurproduct kurk levert linoleum iets verende en geluiddempende vloeren, ideaal voor gymzalen, maar ook om het galmen in openbare gebouwen tegen te gaan. Meest opvallend is het gebruik in ziekenhuizen, omdat zich op deze vloer geen micro-organismen kunnen ontwikkelen. Het nadeel is weer dat consumenten daardoor weer zijn gaan denken dat linoleum het ‘ongezellig’ is, steriel.
Oud-P+-coverdame Christien Meindertsma experimenteerde al bij Forbo met lijnolie. In haar werk brengt ze de oorspronkelijke kwaliteiten van ‘onherkenbaar’ geworden producten terug. Beroemd werd het ‘poefje van Meindertsma’, gebreid met een enorm dikke streng van de wol van een enkel schaap. Haar experimenten leidden echter nog niet tot een vloer die door Forbo in productie is genomen. Ook zij zat in het forum.
Boeiend om deze toekomstverkenning mee te maken, waarbij de meeste panelleden zich uitspreken voor de terugkeer naar historische grondstoffen, die ons in deze eeuw moeten helpen ons geluksgevoel terug te vinden, na een eeuw waarin het streven naar materieel bezit bovenaan stond.
We noteerden mooie quotes:
+ “We vallen terug op de structuur van de natuur, van ons gevoel.”
+ “De snelweg gaat plaats maken voor het kronkelpad.”
+ “Mensen kopen straks een identiteit.”
+ “Techniek is gebrek aan kennis van de natuur.”
+ “We moeten duurzaamheid wijzigen in levensvatbaarheid.”
Een goede verstaander raadt al van wie die laatste twee uitspraken zijn: inderdaad, van Thomas Rau.