De laatste boodschap van Marc Cornelissen
Zijn laatste radiobericht is gruwelijk om te beluisteren. Heel vrolijk gaf Marc Cornelissen op Koningsdag de voortekenen door die enkele dagen later tot zijn dood zouden leiden.
En ook de dood van zijn mede-poolreiziger Philip de Roo. Beiden zijn officieel nog vermist. Maar de kans op terugkeer is kleiner dan de kans dat de aarde de komende jaren 2 graden Celcius afkoelt.
Zijn stem klinkt als die van een onderzoeker, maar heel vrolijk ook. Geen uitslaande woede over de hoge temperatuur die hij aantreft op het poolijs boven Canada, dat hij een jaar eerder typeerde als ‘The Last Ice’.
Hij stikt zelfs van het lachen als hij vertelt dat het met een temperatuur van -3 tot -5 graden bijna niet te doen is, skiën over het poolijs met een beladen slee achter zich, vol met proviand en onderzoeksinstrumenten. “Het was veel te warm. Ik begon zo te stinken, ik heb al mijn kleren uitgedaan. Ik ben in mijn onderbroek verder gegaan. Maar ik voelde me toch niet zo sexy, haha.”
Had hij signaal 1 maar iets serieuzer genomen.
Hij vertelde ook over de bewolking, die a-typisch was voor dit stuk poolgebied. “Het was een vreemde dag. Heel waterige wolken, net grijze rook die opstijgt. Dat duidt op open water en dat moeten we vermijden. We verleggen onze koers daarom naar het westen.”
Ook signaal 2 leidde niet tot terugkeer naar het vasteland.
Was hij maar rechtsomkeert gegaan. Maar dit moest het stuk ijs zijn dat zich het langste zou handhaven, zo was uit zijn eerdere onderzoek gebleken. Hier vulde hij onderzoek vanuit satellieten aan met metingen van de ijsdikte, iets wat vanuit de ruimte niet mogelijk was.
En ook de derde waarschuwing heeft hem en zijn mede-avonturier Philip niet doen besluiten om het voor gezien te houden. “There is thin ice in front of us. Heel interessant.”
Het eerstvolgende bericht dat in Nederland doorkwam, op woensdagochtend 8.55 uur, was een geautomatiseerd noodsignaal. Misschien had Marc of Philip dit aangezet. Een Canadese helikopter ging kijken maar vond slechts een slee, een hond en een wak. "Van de slede op het land lopen sporen naar het water. Er lopen geen sporen terug van het water. Het zoekteam heeft een uur rondgevlogen en is daarna een zoektocht begonnen in de omgeving", zo meldde Cold Facts, zoals het initiatief van Cornelissen heet.
Door het instabiele ijs kon de helicopterpiloot niet landen. Mogelijk dat een van de beide poolonderzoekers in een wak terecht is gekomen, waarna de ander een reddingspoging heeft gedaan, maar ook in het ijskoude poolzee terecht is gekomen. Wie in water terecht komt dat dicht bij het punt van bevriezing ligt, raakt binnen enkele minuten onderkoelt.
Marc Cornelissen was een van de mensen uit de duurzaamheidswereld die landelijke bekendheid genoot, zoals dat ook gold voor Wubbo Ockels.
In de nog veel jongere Philip de Roo (1985) vond hij een geestverwant: deze maakte al op 15-jarige leeftijd een tocht over Antarctica.
Cornelissen verzorgde lezingen over zijn werk en kreeg voor de laatste tocht de ondersteuning van het Wereld Natuur Fonds. Uit zijn ervaringen destilleerde Marc waardevolle en doorleefde inzichten op het gebied van samenwerking, teamontwikkeling, leiderschap en het omgaan met verandering. Hij behoorde tot de meest gevraagde sprekers en trainers op deze gebieden. Ook bracht hij verschillende boeken uit.
Nadat hij afstudeerde aan de Technische Universiteit van Delft, verruilde hij een beginnende carrière als architect voor die van professioneel avonturier. Marc bereikte onder andere op eigen kracht de Geografische Noord- en Zuidpool (1997, 2000), een prestatie die wereldwijd slechts door een handjevol mensen is geleverd.
Hij was na deze expeditie van plan om belangstellenden deelgenoot te maken van de bijzondere ervaringen in de poolgebieden. Dit jaar zette hij de exclusieve reisorganisatie Pole Track op. Cornelissen vertelde over zijn poolreizen: “Voor mij zit er alles in waar ik van geniet. De woeste natuur, die rauwheid, leven met de elementen. Je rekt aan het elastiekje van wat comfortabel is. Het is zo extreem, het is een bijna buitenaardse ervaring. De confrontatie met jezelf en de mensen met wie je reist, de intensiteit van het samenzijn is enorm. Ik geniet van de vrijheid, de eenvoud van het leven, de primaire dagelijkse cyclus. Ik houd van die oneindigheid, de horizon die nooit ophoudt. Die illustreert voor mij de tijdelijkheid van het leven, de bekrachtiging van het idee dat wat je doet de moeite waard moet zijn. En ik kan daar goed bij wegdromen. Het werkt verlichtend in je hoofd.”
Ook lag al het plan klaar om van wat zijn laatste expeditie van 400 kilometer zou worden op 7 juni in het Museon in Den Haag een voorstelling te geven. Daar zou hij antwoord op de vraag geven, die nu heel erg cynisch is geworden: 'Waar op de Noordpool is het pakijs het meest toekomstbestendig?'