Ook op plastic flesjes van 50 cl. moet statiegeld komen. Dat vinden de SP en de Partij voor de Dieren. Ze hebben voorgesteld de statiegeldregeling voor grote PET-flessen van een liter en anderhalve liter uit te breiden.

Een meerderheid in de Tweede Kamer is niet voor deze maatregel, zo bleek deze week uit een stemming over een motie van SP-Kamerlid Henk van Gerven. Of beter gezegd: nog niet.

Technisch gesproken kan het merendeel van bestaande inname-apparaten in de supermarkten vrij eenvoudig worden aangepast. Daarmee zou het inzamelen van de kleine flesjes net zo’n milieusucces kunnen worden als de grote PET-flessen, die nu voor 95 procent terugkomen en als grondstof hergebruikt worden. Ook al wil Albert Heijn (zich verschuilend achter de branche-organisatie CBL) en de frisdrankindustrie (onder aanvoering van Coca-Cola) er al vele jaren van af, de inname is een van de grootste successen in de ‘circulaire economie’.

Bij de kleine flesjes geldt dat milieuvoordeel niet. In San Francisco worden ze dit jaar zelfs verboden. Van  Gerwen constateert dat door het ontbreken van statiegeld nu ‘meer dan de helft van deze (kleine) flesjes niet apart wordt ingezameld’.

Hij stelde in zijn motie ook dat ‘honderden miljoenen flesjes nog gewoon de vuilnisbak ingaan en daarna worden verbrand. Tientallen miljoenen flesjes worden in de natuur of op straat weggegooid’, Aldus de SP. Hij heeft blijkbaar weinig vertrouwen in de ‘Plastic Heroes’. Het zijn nu de gemeenten die alsnog voor de opruimkosten moeten opdraaien. Bovendien kunnen flesjes die in zee terecht komen bijdragen aan de ‘plastic soup’.

Ook het Kamerlid Ouwehand van de PvD diende daarom een motie met dezelfde strekking als die van de SP in. Dieren kunnen het slachtoffer worden van het rondzwevende plastic, zeker als het in de oceanen beland. Ook deze motie haalde het niet.

Ook al kreeg de ex-huisarts van de SP met zijn felle woorden de andere fracties niet mee, de Nederlandse bevolking staat wél positief tegenover het systeem van statiegeld, niet alleen op bier en kratten, maar ook op PET-flessen.  Door de huidige manier van inzamelen ontstaat een hele schone ‘stroom’ van grondstof, veel schoner dan de PET-flessen die nu deels door de Plastic Heroes worden ingezameld.

Bovendien is deze wijze van inzamelen duurder. Duitse prijsvechters als Aldi en Lidl wisten hun emballage de afgelopen jaren zo te perfectioneren, dat ze zelfs een kleine winst maken op het inzamelen van plastics, zoals uit een studie van CE Delft dit jaar bleek. Deze cijfers werden later door TNO als ‘onafhankelijke check’ voor de regering niet bestreden.

Bij de stemmingen over het ‘Verpakkingsbeleid’ in de Tweede Kamer werd wel een andere motie aangenomen. Je hoeft geen Sherlock Holmes te zijn om te zien dat hier een groot wantrouwen tegen de verpakkingsindustrie uit spreekt, die beloofde afspraken in convenanten keer op keer niet is nagekomen. Daarom geeft de Kamer de regering toestemming om statiegeld weer wettelijk op te leggen. Nu maakt het statiegeld nog onderdeel uit van een zogenaamde ‘raamovereenkomst’.

De letterlijke  tekst van deze motie Veldhoven c.s: de Kamer, 'constaterende, dat niet volledig aan de prestatiegaranties uit de raamovereenkomst is voldaan en dat daarom op dit moment statiegeld niet wordt vrij gegeven, Verzoekt, de regering de procedure voor het Ontwerpbesluit voort te zetten, en hierbij de artikelen 8 tot en met 11 (m.b.t. Statiegeld) terug te plaatsen.' Ook de PvdA onderschreef deze motie, naast D66, GroenLinks, PvdD en CU.

Het wantrouwen kwam ook in tal van andere moties naar voren. Zo blijken de Kamerleden Dik-Faber van de CU en Van Tongeren van GroenLinks bang dat met het opheffen van het Productschap Dranken ook het statiegeld definitief gaat verdwijnen. De CU is zelfs bang dat het statiegeld op bier er aan moet geloven. En waarom? Omdat de taak van het Productschap dan wordt overgeheveld naar de Stichting Afvalfonds verpakkingen. En daarachter schuilt juist een deel van de lobby voor afschaffing. En dat verklaart weer waarom een meerderheid van de Kamer deze kwestie ‘veilig’ bij de overheid zelf wil stallen.

De vraag is nu: hoe sterk zijn de knieën van staatssecretaris Mansveld (PvdA) en haar ambtenaar op dit dossier, Marc Pruijn? Zakken ze door de hoeven, dan wordt Nederland wereldwijd vast en zeker aan de schandpaal genageld. Zelfs nieuwe Europese landen als Litouwen voeren het statiegeld in. De Duitsers brengen zelfs hun lege blikjes bier weer terug naar de supermarkt. Het is daar in de natuur wonderschoon.

Als bijlage de PDF van de afgewezen motie van Van Gerven (SP), zie linkerkolom onderaan.