Namens het kabinet maakte staatssecretaris Stientje Veldhoven een tienpuntenplan bekend om de circulaire economie in Nederland tot stand te brengen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat schetste deze week in hoofdlijnen de aanpak en de aanzet van een de uitvoeringsagenda tot 2023. “Het kabinet zet daar vol op in”, aldus Van Veldhoven, die een ‘Versnellingshuis’ wil opzetten, met bedrijven, maatschappelijke organisaties en lokale overheden.

“Rotterdam wordt de biobased mainport voor Europa”, zo is de ambitie van de staatssecretaris. “Schiphol de circulaire hotspot voor een circulaire beheerde luchthaven.”

Van Veldhoven heeft ook de ambitie om met circulaire inkopen door alle overheden een besparing te realiseren van 1 Mton CO2 in 2021.

Hier het complete circulaire 10 puntenplan.

+ 1. Het kabinet gaat de producentenverantwoordelijkheid verbreden naar onder meer wegwerpproducten, meubels en textiel, in lijn met de transitieagenda Consumptiegoederen. Afvalpreventie en circulair ontwerp worden gestimuleerd door tariefdifferentiatie in de bekostiging van het inzamel- en recyclingsysteem, bijvoorbeeld doordat producenten van niet-recyclebare verpakkingen een hogere bijdrage betalen aan het inzamel- en recyclingsysteem. Ook internationale verdieping is mogelijk. 

+ 2. Het kabinet gaat een "green tape" exercitie uitvoeren. Een taskforce brengt concrete belemmeringen bij de uitvoering van de wet- en regelgeving in kaart. Ook via het programma Ruimte in Regels10 worden belemmeringen weggenomen. Waar nodig scherpen we regels aan om schadelijke stoffen uit de kringloop te weren, waarbij het kabinet inzet op Europese afspraken. 

+3. Het kabinet gaat inzetten op circulair ontwerpen van producten en diensten, zoals aangegeven in de transitieagenda Kunststoffen, zodat eind 2022 zoveel productiebedrijven in Nederland stappen hebben gezet, dat dit het 'nieuwe normaal' wordt. Een onderdeel daarvan is safe-by-design (producten zonder schadelijke stoffen11) en de inzet van algemeen beschikbare grondstoffen. 

+ 4. Het kabinet gaat een concrete ambitie stellen om met circulair inkopen door alle overheden een besparing te realiseren van 1 Mton CO2 in 2021. Daarmee wordt net zoveel CO2 bespaard als alle huishoudens in Rotterdam met elkaar produceren door gas te verstoken. Het kabinet gaat afspraken maken met de zorg en sportsector over verduurzaming en circulariteit. We verkennen de mogelijkheid om samen met andere Europese landen op deze manier gezamenlijk een concreet signaal te geven aan de markt. 

+ 5. Het kabinet gaat aanvullende mechanismen onderzoeken, die de markt stimuleren om te investeren in producten en diensten met minder CO2-uitstoot en meer hergebruik, mede naar aanleiding van de SER-verkenning12. Hierbij zal nauw worden aangesloten bij de discussie over fiscale prikkels die in de context van het Klimaatakkoord wordt gevoerd. De tarieven van de afvalstoffenbelasting op storten en verbranden worden conform het regeerakkoord verhoogd. Bestaande regelingen als de MIA\VAMIL worden toegankelijker gemaakt voor circulaire projecten. Het hanteren van een CO2-schaduwprijs wordt uitgewerkt. Hierbij wordt vermeden CO2-uitstoot meegerekend in het vergelijken van offertes; 

+ 6. Het kabinet gaat samen met ondernemers en banken financiering vinden voor circulaire business cases en voor innovatie, waarbij onder meer wordt gekeken naar een Versnellingshuis, de ontwikkeling van een investeringsplatform voor circulaire economie en mogelijkheden vanuit internationale instrumenten. Het kabinet kan vanuit de Klimaatenveloppe een bijdrage verlenen om beproefde circulaire concepten op te schalen om kosteneffectief CO2 te besparen. Het kabinet is daarbij geen voorstander van structurele exploitatiesubsidies. Besluitvorming over gebruik van de Klimaatenveloppe is onderdeel van de besluitvorming over het Klimaat-akkoord. Het kabinet zal uw Kamer daarover apart informeren. Verder hebben provincies en gemeenten in het interbestuurlijk programma, in Regio Deals en in het Klimaatakkoord afgesproken om de circulaire economie in hun klimaatbeleid en energiestrategieën op te nemen. Ondernemers kunnen gebruik maken van Invest-NL of van het handelsinstrumentarium, inclusief de SDG Partnership Facility als ze internationaal willen samenwerken en investeren. 

+ 7. Het kabinet gaat de ontwikkeling van de circulaire economie monitoren om deze optimaal te kunnen stimuleren. In aanvulling op de Monitor Brede Welvaart en ter onderbouwing van de bijdrage van CE aan de klimaat-doelstellingen, werkt het PBL, in samenwerking met andere kennisinstel-lingen, het ontwikkelde monitoringsysteem verder uit tot een goed bruikbaar meet- en sturingssysteem. Dit sluit aan op de Europese monitoringssystematiek. Het kabinet gaat de ontwikkeling van kennis en innovatie stimuleren door kennisinstellingen en netwerken te versterken en te verbinden, door CE een plek te geven in het Topsectorenbeleid en in Europese onderzoeksprogramma's en door aandacht voor CE in het innovatie-instrumentarium. Dit alles op basis van de breed samengestelde kennisagenda CE. Met de ontwikkeling van kennis en innovatie stimuleren we ketensamenwerking, modulair ontwerpen en sociale innovatie. 

+ 8. Het kabinet gaat consumenten in staat stellen om bewust te kiezen via een publiekscampagne en concrete productinformatie. Het kabinet gaat de volgende generatie hierin opleiden door aandacht aan CE te besteden in het onderwijs. Dit laatste gebeurt onder andere door CE en duurzaam-heid in bredere zin mee te nemen in de integrale herziening van het curriculum van primair en voortgezet onderwijs die op dit moment loopt. Voor de aansluiting tussen arbeidsmarkt en scholing worden het Tech-niekpact en de regionale instellingen voor arbeidsbemiddeling betrokken. 

+ 9. Het kabinet gaat internationaal inzetten op CE gericht op het verster-ken van het (politieke) draagvlak, het benutten van kansen voor Neder-landse innovatieve bedrijven (Holland Circular Hotspot en North Sea Resources Roundabout), het ondersteunen van de transitie in prioritaire ontwikkelingslanden, het versterken van internationale samenwerking en kennisuitwisseling in EU- en VN-verband.13 Andersom is Schiphol als circulaire hotspot een (inter)nationaal voorbeeld voor een circulair beheerde luchthaven en wordt Rotterdam de biobased mainport voor Europa. 

+ 10. Het kabinet gaat met het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en overheden een Versnellingshuis opzetten om (regionale) circulaire initiatieven en grote doorbraakprojecten te stimuleren en aan te jagen, en om belemmeringen weg te nemen waar (mkb) bedrijven tegen aanlopen.

Bedrijven die niet langer willen wachten, doen er goed aan het gratis werkboek 'circulair organiseren' van hoogleraar Jan Jonker te downloaden. P+ publiceerde een Special met eerste tips hierover.

Download aanbiedingsbrief “Kabinetsreactie op de transitieagenda's circulaire economie”.