Banken in opkomende economieën zijn niet erg geneigd risico’s te lopen in de kredietverlening aan kleine ondernemers. Vrouwelijke ondernemers, jongeren en migranten hebben daar het meest last van. Ontwikkelingsbank FMO biedt de banken nu garanties voor als het misgaat. De covid-pandemie zorgt voor een sterk groeiende vraag naar dit soort garantstellingen. “Dit is een revolutionair idee.” Jordanië gaat voorop.

Over dit bijzondere financiële vangnet gaat de P+ Special van deze week ‘FMO staat garant’. “In veel landen is het onmogelijk krediet te krijgen alleen op basis van je businessplan”, stelt FMO in deze Special.

“Covid-19 heeft complete sectoren in ontwikkelingslanden weggevaagd”, zegt Maurits Fliehe Boeschoten. “Toerisme, restaurants, hospitality. Noem maar op. Neem Jordanië, waar ze net een vierde lockdown achter de rug hebben. Een bedrijf als Royal Jordanian overleeft het wel, omdat de overheid hen ondersteunt. Maar als jij een kleine cateraar bent die aan de vliegtuigmaatschappij levert, dan red je het niet.”

Fliehe Boeschoten werkte een aantal jaren als financieel specialist in Jordanië, en zag in de praktijk de barrières waar kleine bedrijven bij lokale banken tegenaan lopen. Ortiz de Haas is geboren in Mexico, waar ze ondervond hoe moeilijk het voor vrouwelijk ondernemers is om financiering te verkrijgen. Het was vanuit die achtergrond dat beiden enkele jaren geleden aan de wieg stonden van een nieuw FMO-programma, Nasira geheten. Het is Arabisch voor: ‘Zij staat naast je’. 

Nasira moest voor FMO iets geheel nieuws gaan doen: steun bieden aan kleine ondernemers die het vaak extra lastig hebben, omdat ze bij lokale banken niet in het normale format passen. Vrouwelijke ondernemers, die door erfwetten niet over eigen kapitaal beschikken. Of die routineus afgewimpeld worden door mannelijke bankemployees. Jongeren die nog geen trackrecord hebben opgebouwd, of de benodigde skills missen, en dus niet voor een lening in aanmerking komen. Migranten, die zonder identiteitsbewijs geen eigen zaak kunnen beginnen. Nasira geeft garanties aan lokale banken, zodat zij alsnog bereid zijn kredieten te verschaffen aan deze ondernemers. 

Behalve van FMO ontvangt Nasira ook financiering van de Europese Unie. Vanuit het Team Europe Package (een programma om het mkb in Afrika en het Midden-Oosten te steunen tijdens de covid-pandemie) ontving Nasira in totaal 100 miljoen euro. Met als voorwaarde dat de focus ligt op moeilijk te financieren ondernemers. De Nederlandse overheid draagt nog eens 10 miljoen aan bij via het Massif fonds, dat door FMO beheerd wordt. 

Dit stevige startkapitaal stelt Nasira in staat een programma op te tuigen dat volgens de initiatiefnemers in meerdere opzichten revolutionair is. Belangrijk daarbij is dat de EU bereid is het grootste risico te dragen. 

Het begin is gemaakt. Fliehe Boeschoten, bescheiden: “Wij zijn nog maar in de opstartfase. We denken in totaal zo’n dertig deals te doen, in vier jaar tijd. Daarbij willen we het accent geleidelijk aan verschuiven naar de meer uitdagende markten. De eerste deals doen we in landen met goed ontwikkelde financiële markten: Jordanië, Kenia en Zuid-Afrika. In de toekomst denken we bijvoorbeeld ook aan Mozambique en de Sahellanden. Dat zullen kleinere deals zijn, eerder 10 dan 30 miljoen. Maar de focus blijft dezelfde.”

Lees meer over deze financiële noviteit in de P+ Special: 'FMO staat garant'.