Mondiaal FNV’s beleidsmedewerker Wilma Roos had er een hard hoofd in, maar op 21 juni is dan toch de zogenoemde ILO-conventie tegen geweld en intimidatie op de werkvloer aangenomen. Hiermee worden in de toekomst slachtoffers beter beschermd. “Heel veel elementen die wij in de conventie wilden, zitten erin”, zegt Roos.

“Spannende dagen”, noemde Wilma Roos de 12 dagen durende conferentie in Genève over de conventie. Er werden maar liefst 390 amendementen ingediend, waarin de records door Rusland en Wit-Rusland werden gevestigd met ruim 80 voorgestelde aanpassingen. Roos is uiteindelijk wel tevreden met de inhoud. “Het valt me heel erg mee. Ik had veel meer uitholling verwacht, maar dat is uiteindelijk niet gebeurd. Heel veel elementen die wij in de conventie wilden, zitten erin.”

Dankzij veel discussie en harde onderhandelingen, dat wel. Roos hield een dagboek bij. Ze schrijft dat er veel amendementen werden ingediend die het verdrag aanzienlijk konden afzwakken. ‘Het woord ‘As appropriate’ (indien van toepassing), wordt kwistig door de hele tekst gestrooid, evenals de zinsnede ‘Referring to national laws and regulations’. Iedereen moest wat water bij de wijn doen, zo ook de werknemersorganisaties. 

Pijnlijk noemt Roos de discussie over de clausule over huiselijk geweld, waarop 23 amendementen kwamen. “Het ging om betaald verlof voor de slachtoffers van huiselijk geweld, een periode waarin ze konden bijkomen, een ander huis konden zoeken of thuis de problemen konden oplossen. Uiteindelijk is het woordje ‘betaald’ geschrapt. We hebben dat geslikt, want uiteindelijk is die hele clausule er wel in opgenomen.”

Het ontwerp van de conventie heeft ruim 3 jaar in beslag genomen. Langdurige discussies bestonden rondom een lijst met kwetsbare personen. Want naast vrouwen en mannen in het algemeen zijn er specifieke groepen aan te wijzen die risico lopen om slachtoffer te worden: zorgverleners, migranten, huishoudelijke hulpen en lhbt’ers (lhbt staat voor lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuele personen en transgenders).  “Met name het benoemen van de lhbt’ers groeide uit tot een pijnlijke kwestie. In juni 2018 bleken de Afrikaanse en islamitische landen not amuseddat er zoveel nadruk kwam te leggen op deze groep. Zij dreigden en bloctegen de hele conventie te stemmen, dus hebben we die lijst laten vallen. De werkgevers bleken nu in Genève toch erg voor die lijst te zijn. Hun woordvoerder hield hierover een emotioneel betoog, maar uiteindelijk gingen ook zij akkoord met het schrappen.”

In de ILO-conventie tegen geweld en intimidatie op de werkvloer zijn afspraken gemaakt over de bescherming van werknemers hiertegen. Lidstaten die de conventie ratificeren moeten geweld en intimidatie bij wet verbieden. Ook is nu vastgelegd dat huiselijk geweld impact heeft op de werkvloer en dat werkgevers hun werknemers daarin kunnen bijstaan. In het verdrag krijgen werknemers in de informele economie, zoals huishoudelijk werkers, eveneens recht op bescherming.

Roos zegt blij verrast te zijn dat de conventie is aangenomen. “Het heeft mijn verwachtingen overtroffen. Tijdens de voorbereidende bijeenkomsten ving ik nogal wat negatieve signalen op. Het leek alsof er zoveel landen tegen gingen stemmen. Maar de overheden en de EU hebben zich heel constructief opgesteld en dat heeft veel goed gedaan.”

Aan de ILO Convententie in Zwitserland namen bijna 6000 mensen deel, die regeringen vertegenwoordigden, maar ook werknemers- en werkgeversorganisaties.

P+Special ‘Wereldwijde conventie tegen geweld’

Mondiaal FNV over de onderhandelingen

FNV over de conventie

ILO over de ‘instruments on violence and harassment’

Tekst Astrid van Unen