Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
Lisa Bom en haar oma
Lisa Bom en haar oma
29 oktober 2020

Eerste podcast over Zeeuwse trauma’s na dijkdoorbraak

De stijgende zeespiegel is voor de meeste Nederlanders iets onvoorstelbaars. Dat geldt niet voor Zeeuwen die in 1953 de Watersnoodramp hebben meegemaakt. Opmerkelijk is dat de overlevenden hun trauma’s verzwegen voor hun kinderen. Pas hun kleinkinderen beginnen nu vragen te stellen. Regisseur Lisa Bom maakte een podcast over de baby’s in haar eigen familie, die omkwamen nadat de dijken waren doorgebroken. Het is de eerste podcast over een verleden dat schaduwen vooruitwerpt op de toekomst, wanneer de opwarming van de aarde niet wordt gestopt.

In de podcastserie ‘Verdronken Verdriet’ wist Lisa Bom van BNNVARA overlevenden zoals haar 89-jarige oma Krientje aan het praten te krijgen over de baby’s die de watersnood niet overleefden. Over deze slachtoffers werd daarna nooit meer gesproken. Lisa besloot de stilte te doorbreken. Hoe dieper ze groef,  hoe meer pijn ze ontdekte.

Lisa Bom bivakkeerde vele weken op het zwaar getroffen Schouwen-Duiveland voor het maken van portretten voor de tv-serie Typisch Renesse, die vanaf maandag 2 november wordt uitgezonden. 

Bij toeval stuitte ze in de badplaats op een verre nicht: Joyce Slager. Van haar eigen vader Jan Bom (hoofdredacteur P+, geboren in 1956) hoorde ze dat de oma van Joyce op dramatische wijze verdronken was, samen met haar zoontje. Van het verhaal dat haar vader en Joyce Slager hierover kenden, bleek echter feitelijk niets te kloppen. De enige ooggetuige van het drama heeft tot nu toe nooit kunnen vertellen hoe hij zijn moeder voor zijn eigen ogen heeft zien verdrinken. 

Lisa speurde daarop verder en vond nog vele andere baby’s en kinderen waar na de Ramp nooit meer over werd gesproken. Haar over-overgrootmoeder bleek niet een, maar twee kinderen te hebben verloren. Het enige dat haar vader daarover als kind had meegekregen was dat zijn oude ‘opoe’ op stormachtige nachten met haar handtasje de trap af stommelde, om beneden in de woonkamer het noodweer af te wachten. “Ik heb nooit geweten dat haar enige zoon met hun zijn vrouw en hun zoontje ook zijn omgekomen. Net als haar dochter, de oma van Joyce”, aldus Jan Bom.

In de podcast stelt Lisa Bom de vraag hoe het toch mogelijk is dat deze drama’s niet aan volgende generaties zijn doorgegeven. Zeker nu, met de stijgende zeespiegel, is het meer dan ooit van belang dat mensen beducht zijn voor de kracht van het water. Waarom vertelden haar overgrootouders niet dat ze met hun hele gezin op een drijvend dak naar een dijk zijn gedobberd? En dat op een ander dak een ander ver familielid in die winterse nacht in februari is bevallen? En dat de baby na een aantal uren van de kou is overleden? Waarna ze terecht kwamen op de zolder van een boer, die eiste dat stoffelijk overschot in een kistje moest worden afgedreven, omdat anders zijn verse worsten zouden bederven?

De werkelijkheid van de Ramp gaat het voorstellingsvermogen te boven. Toch maken de emotionele verhalen in de podcast het onvoorstelbare voor anderen voorstelbaar. Niet alleen voor de generaties op Schouwen-Duiveland die na de Ramp zijn geboren, maar ook voor alle andere Nederlanders. 

‘Verdronken Verdriet’ bestaat uit 4 wekelijkse afleveringen en is vanaf maandag 2 november gratis te downloaden op de podcast website van NPO1 Radio (en Spotify).

Beluister hier de trailer van de podcast 'Verdronken Verdriet'.

Artikel in de Provinciaal Zeeuwse Courant (PZC) over de eerste podcast ooit over de Ramp