Rabobank: Coöperatie oplossing pensioenprobleem ZZP'ers
ZZP’ers dekken zich nu nog nauwelijks in tegen arbeidsongeschiktheid. Aan pensioenopbouw doen ze ook zelden. Volgens de Rabobank kan het vormen van coöperaties oplossing bieden.
De Rabobank is er zelf eentje, en al een behoorlijk tijdje ook. Een coöperatie is een juridische bundeling van mensen met gelijke belangen. Dat kunnen boeren zijn, maar ook andere kleine zelfstandigen, waar er nu in Nederland naar schatting al 800.000 tot 1,2 miljoen van zijn. Die schattingen lopen uiteen en het is maar net wat je erbij optelt. Feit is dat heel wat ouderen (50+) geen vaste baan meer vinden en min of meer gedwongen zelfstandige zijn geworden. De Nederlandse wet- en regelgeving loopt echter ernstig achter en in vergelijking met mensen met vaste contracten izijn de rechten van ZZP'ers een aanfluiting.
Hoe dan ook. Het is een enorme groep, die vrijwel volkomen over het hoofd wordt gezien door beleidsmakers en belangenorganisaties. Bijna een jaar lang zagen wij in 2011 krantenkoppen over het pensioenprobleem, de FNV-top mag vertrekken, maar geen woord over deze massa aan flexwerkers die veelal niets aan pensioenopbouw doet of kan doen.
Daarom gaat de Rabobank de coöperatie als ondernemingsvorm bij ZZP'ers onder de aandacht brengen. Volgens de bank is deze rechtsvorm moderner dan ooit -2012 is het VN jaar van de coöperatie- en biedt ZZP-ers een oplossing om hun positie te versterken. Uit het persbericht: "De bank ziet ZZP'ers als erg belangrijk voor de Nederlandse economie. Daarom heeft zij informatie en hulpmiddelen ontwikkeld. Denk aan een stappenplan voor het oprichten van een coöperatie."
Dit stappenplan is op internet te vinden, maar is nog wel te algemeen. Er staat nog niet in wat de ZZP'ers precies met hun oöperatie kunnen bereiken. Woordvoerder Franscé Verdeuzeldonk van de Rabobank zegt desgevraagd: "Het voordeel zit hem vooral in de inkoopkracht. Een grote groep ZZP'ers die zich bundelt, kan met een pensioenverzekeraar gaan onderhandelen en goedkopere pensioenen inkopen. Hetzelfde geldt ook voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Dat krijg je in je eentje niet voor elkaar."
Het niet of onvoldoende beschikken over een arbeidsongeschiktheidsverzekering of een aanvullende pensioenvoorziening "levert grote risico's op voor de korte termijn maar ook voor de verdere toekomst, wanneer veel ZZP-ers de pensioenleeftijd bereiken", stelt Paul Dirken, directeur Bedrijven van Rabobank. "Bovendien hebben zij te maken met inkomensonzekerheid en daardoor moeite met het krijgen van kredieten. Wij willen met hen optrekken bij het onderzoeken van de mogelijkheden."
Er zijn inderdaad vele soorten doelstellingen om zo'n rechtsvorm op te richten, maar een ervan is de sociale coöperatie, die tot doel heeft sociale doelen van de leden na te streven. En is een beetje genieten na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd geen sociaal doel?
De Rabobank laat weten: Coöperatieve samenwerking sluit aan bij de wens van vrijwel alle ZZP'ers om zelfstandig te (blijven) opereren. De coöperatie is immers gebaseerd op dit principe: de ZZP'er blijft een zelfstandige ondernemer die binnen een coöperatie zijn krachten kan bundelen om marktkansen te vergroten (verbreding dienstenaanbod), schaalvoordelen te genereren (inkoop, huisvesting, marktbewerking) en risico's te beperken (uitval, piek- en dalbelasting) en daarmee de concurrentiepositie te verbeteren.. Daarnaast zijn er goede voorbeelden bekend van coöperaties die voorzien in collectieve pensioenoplossingen of onderlinge arbeidsongeschiktheidsvoorziening.
Het aandeel van de ZZP'ers (Zelfstandigen Zonder Personeel) in de Nederlandse beroepsbevolking is in tien jaar vrijwel verdubbeld (2000: 2,7%, 2010: 5,1%). Naar verwachting zal dit aandeel in de beroepsbevolking ook in de komende jaren blijven toenemen onder invloed van de economische crisis en een verdergaande flexibilisering van de arbeidsmarkt.