Niet voordoen, maar ‘voordenken’. De Dikke van Dale kent het woord – nog - niet. Hoogleraar duurzaamheid André Nijhof van Nyenrode bedacht het zelf als een van de kwaliteiten die een leider van een duurzame organisatie karakteriseert. Het wil zeggen dat een leider voor het bereiken van ‘de stip op de horizon’ niet alleen coalities van partijen vormt, maar ook vooraf bedenkt welke rol zij kunnen vervullen om het duurzame doel te bereiken. Daar had de beroemde Denker van beeldhouwer Auguste Rodin vast niet aan gedacht.

Nijhof presenteerde deze week op de bijeenkomst over ‘Duurzaamheid en Familiebedrijf’ zeven kwaliteiten van ‘echt’ leiderschap. ‘Voordenkend’ omschreef hij als volgt: ‘Een Echte Leider heeft een eigen visie, een helder beeld, droom of lonkend perspectief voor nu en in de toekomst. Deze visie wordt gevormd vanuit de intrinsieke motivatie voor wat de leider belangrijk vindt, wat de verantwoordelijkheid is (op lange termijn) en wat een maatschappelijke bijdrage levert.’

En dan komt het: ‘Bovendien denkt een echte leider na over de rol van andere betrokkenen. Niet door af te wachten waar zij mee komen, maar door pro-actief en met overtuiging te communiceren hoe allerlei partijen kunnen bijdragen aan de visie waar de Echte Leider voor staat.’

In totaal formuleert Nijhof zeven kwaliteiten:

Zelfbewust

Verantwoordelijk

Voordenkend

Vernieuwend

Verbindend

Koersvast

Impactvol

 

Beschikt iedereen met een familiebedrijf over zulke kwaliteiten?

Nijhof: “Dat is te mooi om waar te zijn. Dan zouden het allemaal supermannen of supervrouwen zijn.” 

Toch ziet hij de kwaliteiten in meer of mindere mate juist terug in de leiding van familiebedrijven. ‘Ten eerste zijn familiebedrijven bij uitstek gericht op continuïteit; op het stokje doorgeven aan de volgende generatie. Daardoor beseffen leiders van familiebedrijven vaker dat continuïteit van de organisatie, een positieve impact op de maatschappij en goed nalatenschap voor de volgende generatie hand-in-hand samengaan. Door de maatschappelijke inbedding van familiebedrijven lijken deze beter voorgesorteerd om hier ook daadwerkelijk invulling aan te geven. (-) De maatschappij wordt centraal gesteld en in samenwerking met andere partijen wordt een positieve bijdrage geleverd aan een stabielere en welvarendere samenleving.’

Nijhof kan vele voorbeelden noemen, waaronder Jan-Paul Rutten van bierbrouwerij Gulpener, die bij de bijeenkomst op Nyenrode aanwezig was. Rutten vertelde daar aan een nieuwe biersoort met oergranen te werken, zoals die vroeger in de omgeving van de brouwerij in het Limburgse Gulpen werden verbouwd. Omdat het vroeger zonder bestrijdingsmiddelen kon groeien, is deze soort rogge op een natuurlijke wijze resistent tegen ziektes", aldus Rutten, die het gesprek hierover met boeren in de omgeving is aangegaan. Hij ontving in 2020 nog de Koning Willem 1 Prijs voor duurzaam ondernemerschap.

Hij wil uiteindelijk alle ingrediënten als hop, water en granen uit de eigen regio halen, in een straal van 25 kilometer om de brouwerij heen. “Alleen de thee voor de (prijswinnende) Kombucha moeten we dan nog van ver halen”, aldus Rutten, inmiddels de zoveelste telg in deze brouwersfamilie. Hij runt het familiebedrijf samen met zijn zus.

Gulpener heeft ook de ambitie gekozen om in 2030 fossielvrij bier te kunnen maken. “Dat is een hele opgave, want we gebruiken voor het brouwen van bier nu nog gas.”

De kennis over duurzaam leiderschap maakt onderdeel uit van het executive modulaire MBA-programma van Nyenrode, dat ook populair is onder familiebedrijven.