Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
Londen circular city
Londen circular city
24 september 2018

The best of City Transitions… Londen

Londen maakt ook op het gebied van de circulaire economie de rol van financieel centrum waar. Onder leiding van het afvalbedrijf van de Britse hoofdstad is een indrukwekkend investeringsprogramma uitgerold, waarbij zowel de stad als een gespecialiseerd fonds Circularity Capital investeren in kleine en middelgrote circulaire ondernemingen. Stuart Ferguson van de Londen Waste and Recycling Board (LWARB) overziet als Head of Investment het jaarlijkse werkkapitaal van 11 miljoen Britse ponden, oftewel 12,34 miljoen euro.

Ferguson zal op 4 oktober de transitiestrategie van Londen presenteren op het seminar ‘The City as a Business Model’, georganiseerd door hoogleraar Jan Jonker. Koplopers uit tal van Europese steden wisselen hier hun ervaringen uit. “Steden zijn de machinekamer van de circulaire economie”, stelt Ferguson, die voor een systeemaanpak kiest. Er zijn nog plaatsen beschikbaar, het dagprogramma is hier te downloaden.

Bij een financiële insteek horen kengetallen. Als we het over de stad Londen hebben, dan hebben we het over een bevolking van 8,6 miljoen Britten bij elkaar. In 2050 zullen dat er naar schatting 11,5 miljoen zijn, want wereldwijd zet de trend van de trek naar grote steden nog steeds door. 

Volgens de London Waste and Recycling Board (LWARB) zijn in een stad als Londen alle voorwaarden aanwezig om het systeem van afvalverwerking te transformeren. Er staan topuniversiteiten in de stad, bedrijven die wereldmarktleider zijn, maar bovenal kent Londen een gerenommeerd financieel centrum dat zich richt op de wereldmarkt. 

In zo’n grote stad heeft het gemeentelijke bedrijf dat verantwoordelijk is voor het schoonhouden van de stad een gigantisch budget. Het is de basis en de garantiestelling voor andere partijen om aan te sluiten. Zo kan een jaarlijks bedrag van maar liefst 11 miljoen Britse ponden (omgerekend 12,34 miljoen euro) geïnvesteerd worden in milieu en omgeving, in voedselverwerking, in textielrecycling, in groene elektriciteit en in het verwerken van plastic. Het gaat om megagetallen: alleen al in voedsel gaat er in Londen 8 miljoen ton jaarlijks om. Ook de jaarlijkse 17 miljoen toeristen leveren een bijdrage aan de voedselverspilling.

Ex-wereldzeilster Ellen MacArthur staat de Londenaren bij met haar netwerk van bedrijven dat ze de afgelopen jaren opbouwde. In Londen zetelen niet minder dan honderd ondernemingen die zijn aangesloten bij haar Ellen MacArthur Foundation, een specialist op het gebied van de circulaire economie. Ook al heeft ook Nederland deze ambitie, Londen ziet zichzelf ‘global leader’worden op gebied van de circulaire economie. Zero Carbon in 2050, dat is het doel.

Ferguson is dan ook al een aantal jaren bezig. “We hebben de afgelopen jaren al 50 miljoen Britse ponden (56,1 miljoen euro) in circulaire projecten geïnvesteerd. Daar komt een bedrag van 150 miljoen pond aan investeringen bij uit de private sector.”

Met de financiële middelen die Londen op tafel legt, zijn de kansen groot dat Nederland deze wedstrijd-voor-het-goede niet gaat winnen. Ferguson legt de rekensom open en bloot op tafel. Hij heeft niets te verbergen, want dezelfde begrotingscijfers zijn ook op de website van LWARB te vinden. Interessant zijn de projecties die aangeven wat alle investeringen gaan opleveren. Ferguson: “We denken dat wanneer Londen eenmaal circulair draait, we een jaarlijkse winst van 7 miljard Britse pond (7,85 miljard euro) maken.” Op de website stelt LWARB schatplichtig te zijn aan de Green Deal Circulair Inkopen, die eerst in Nederland tot stand kwam. Ook in Frankrijk geldt dit als een voorbeeld dat navolging verdient.

Ferguson vervolgt: “Met ons budget als basis, en innovatieve jonge en middelgrote bedrijven als doelgroep, hebben we nieuwe business modellen ontwikkeld. Alle programma’s kennen een impactmeting en meetinstrumenten. Het aantal verminderde tonnen CO2 worden gemeten en ook de hoeveel minder afval. Wij hebben een investeringsstrategie opgesteld en zijn met deze basis op zoek gegaan naar venture capitalen private equity.”

Het bijzondere van venture capitalists is dat dergelijke partijen een investering nemen in bedrijven. Anders gezegd: ze worden mede-eigenaar, voor een bepaald percentage. Het is een praktijk die vergelijkbaar is met de wijze waarop Stichting DOEN deels opereert, die veelbelovende initiatieven als de OV-fiets en energieleverancier Qurrent tot volwassen organisaties liet doorgroeien en daarna de aandelen verkocht. 

Ferguson: “Mede-eigenaars bieden praktische hulp en managementsteun. Soms krijgen de bedrijven een dag per week hand-on support in huis.” Er wordt gedacht om zo’n 30 tot 40 circulaire MKB-ers (start-ups en al wat grotere bedrijven) per jaar in deze transitie mee te nemen.”

Een grote en interessante financiële partij is het private equity fund Circularity Capital uit Edinburgh, dat een team van ervaring investeerders aan boord heeft.

“Het was ook de enige partij die we konden vinden”, zegt Ferguson heel eerlijk. Maar hij deed een goede vangst. Circularity Capital stelt een bedrag van 40 miljoen Britse ponden (44,88 miljoen euro) aan investeringsgeld in het vooruitzicht, verspreid over een periode van zes jaar. Deze som is overigens niet alleen voor Londen gereserveerd, maar voor circulaire projecten verspreid over heel West-Europa.

De eerste investering is inmiddels gedaan, in een bedrijf dat luistert naar de naam Winnow Solutions. Het bedrijf levert slimme technologie om te hoeveelheid voedselafval in professionele keukens drastisch te verminderen. “Wij zijn blij dat we deze bal aan het rollen hebben gekregen”, zegt Ferguson bescheiden. “Er is in de circulaire economie sprake van marktfalen. Met ons budget als basis hebben we een nog grotere som aan risicokapitaal kunnen vinden. Ik zal eerlijk zeggen: dat was redelijk lastig, maar het is toch gelukt. Dat komt toch omdat er in deze stad zoveel financiële kennis en talent aanwezig is. Daar staat Londen om bekend.”

Aanmelden voor seminar hier.

Dit artikel is het vijfde deel in een serie over de meest interessante duurzame transities in Europese steden. 

Igor Kos uit Slovenië vertelde in de eerste aflevering hoe de stad Maribor alle gemeentelijke stadsdiensten wist te bundelen. 

Gabrielle van Zoeren vertelde hoe de stad Antwerpen met slimme technologie en beloningen de inwoners van een nieuwe stadswijk stimuleert om aan de circulaire economie deel te nemen. 

Michiel Hustinx wijt de benoeming van Nijmegen tot European Green Capital 2018 aan de manier waarop de stad de eigen schaalgrootte maximaal benut, met korte lijnen tussen burgers, overheid en bedrijven. 

Pernille Kernel bundelde vanuit de hoofdstad Kopenhagen 5 andere Deense steden tot een metropool, die gezamenlijk projecten opzetten en kennis uitwisselen om tot circulaire praktijken te komen.

Tekst Jan Bom

Downloads

Meer info download je hier:

Dagprogramma 4 oktober (50 kb)