In het oppervlaktewater in Nederland worden nu al 2350 deeltjes microplastic per kubieke meter water gevonden. Drinkwaterbedrijven hebben hiermee te maken, omdat ze ook uit de rivieren water opnemen om te zuiveren. Slippen deze microplastics door in het leidingwater, of weten de waterbedrijven dit te voorkomen? Ja, dat lukt goed, laten Dunea en Waternet weten. Bij een gemiddeld verbruik van 119 liter per dag, komen er hooguit twee stukjes microplastics uit de kraan, ter grootte van één twintigste millimeter.   

Waternet in Amsterdam en Dunea in de regio Den Haag lieten onderzoek uitvoeren bij hun bronnen en aan kranen bij mensen thuis. Het onderzoek werd uitgevoerd door Het Waterlaboratorium. Het is de eerste keer dat naar microplastics in drinkwater wordt gekeken. 

Microplastics komen in de rivieren terecht door cosmetica, tandpasta, uitgewassen fleecetruien, of door ronddrijvend plastic dat in kleine stukjes opbreekt in de natuur. De grootte kan variëren tussen de 1 micrometer (oftewel: een miljoenste van een meter) en 5 millimeter. 
Dunea en Waternet wilden weten of deze microplastics tot 5 millimeter door hun zuiveringsproces heen slipten. Bijna niet, dus.

Bij een gemiddeld verbruik van 119 liter per dag, komen er ongeveer twee stukjes microplastics uit de kraan ter grootte van één twintigste millimeter. Dat zijn 14 deeltjes per kuub drinkwater. Om 1 voor het oog onzichtbaar stukje microplastic binnen te krijgen, moet je 71 liter kraanwater drinken. 

Het Waterlaboratorium gebruikte bij het onderzoek maar liefst 7 zeven om de microplastics op te vangen, elke zeef telkens is weer iets fijner dan de vorige. De kleinste zeef had bijna het karakter van een trommel. 

Bij het zuiveren van water door de drinkwaterbedrijven wordt een ander zuiveringsproces ingezet. Dat start bijvoorbeeld bij de Afgedamde Maas bij Zaltbommel met microzeven. Deze zijn vooral bedoeld om zoetwatermosselen tegen te houden, maar bewijzen ook hun dienst met microplastics. Daarna volgen nog tal van andere ‘barrières’, zoals filtering door zandlagen en opslag in duinbekkens. Ook die houden microplastics tegen. Dunea zet ook ‘biofilters’ in die tijdig waarschuwen voor een slechte waterkwaliteit.

Karin Lekkerkerker, consultant waterkwaliteit bij Dunea, durft dan ook de constatering aan: “Het onderzoek laat zien dat de drinkwaterzuiveringen microplastics tegenhouden. Eerder onderzoek heeft de kracht van meerdere zuiveringsstappen al aangetoond en die is wederom bewezen.” 

Goed nieuws voor het drinkwater dus, maar zeker niet voor de bronnen voor drinkwater. Daar maken Dunea en Waternet zich wel zorgen over.  

Lekkerkerker: “Schoon water kan alleen uit een schone leefomgeving komen. Daarom pleiten wij voor een integrale aanpak van uitstoot. Vervuiling voorkomen is altijd beter, zowel voor drinkwater als voor het milieu.”

Dunea telt ongeveer 1,3 miljoen klanten in het westelijk deel van Zuid-Holland. Waternet in Amsterdam en omgeving werkt met een vergelijkbaar zuiveringsproces.

Niet bekend is of ook alle andere Nederlandse waterbedrijven eenzelfde effectieve zuivering hebben als Dunea en Waternet. Ook andere drinkwaterbedrijven zijn afhankelijk van de kwaliteit van het oppervlaktewater. Er wordt een voortdurende strijd gevoerd tegen nieuwe verontreinigingen, zoals medicijnresten. Een ander probleem is zout water dat bij een lage rivierstand vanuit zee steeds verder het land binnendringt. 

YouTube filmpje over onderzoek naar microplastics in drinkwater

YouTube filmpje over zuiveringsproces van Dunea