In een land waar de temperaturen kunnen oplopen tot boven de 40 graden, is zonne-energie goud waard. Dat besef is ook in Turkije doorgedrongen, waar zogenoemde ‘slimme bushokjes’ reizigers koel houden.

Buiten is het 38 graden en bij de eerste stap parelt het zweet al op ons voorhoofd. In miljoenenstad Adana slaat de hitte al vroeg in het jaar toe en stijgt in juli/augustus tot bijna onverdraaglijke temperaturen.

De meeste mensen verplaatsen zich met een dolmuş of een bus, en dat is meestal geen pretje. Maar sinds vorig jaar is er verlichting: de slimme bushok biedt weldadige airconditioning en ook nog een digitaal bord dat de bustijden aangeeft, allemaal op zonne-energie.

Het systeem is simpel. De bushokjes zijn ongeveer 10 vierkante meter groot en op het dak liggen zonnepanelen, die 1,5 kilowatt produceren. De hokjes gaan met automatische schuifdeuren open. ’s Zomers staat de airconditioner aan, ’s winters worden de hokjes verwarmd. Reizigers kunnen er hun mobiele telefoon opladen;  gehandicapten hun elektrische rolstoel. Zelfs de toezichtcamera’s werken op zonne-energie.

Toeristenstad Antalya aan de Middellandse Zee had vorig jaar de primeur en heeft inmiddels meer dan 30 slimme bushokjes. Een woordvoerder van de gemeente Antalya zegt: “Ook als er slechts 0,5 procent van onze inwoners gebruik maken van de hokjes, is het al een succes. Maar we willen graag uitbreiden, zodat het merendeel van onze bushokjes ‘slim’ is. De investering kost weliswaar geld, maar daarna besparen we op energie.”

Adana en Erzurum (de koudste stad van Turkije in het oosten, waar het verwarmen van de hokjes het belangrijkste doel is) volgden direct. Adana experimenteerde vorig jaar met 2 hokjes en heeft ze nu uitgebreid naar meer dan 10. Een journalist uit Adana zet er wel kritische kanttekeningen bij. “Deze bushokjes zijn heel mooi en erg prettig, maar in de arme buitenwijken is er geen eentje te vinden. Het zijn vooral de rijke buurten die hiervan profiteren.”

Desondanks slaat het ‘virus’ van het slimme bushokje om zich heen. In west-Turkije maken de koelere steden Istanbul, Yalova en Bursa zich op om deze haltes in te voeren. Zij richten zich vooral op de digitale borden, het busvolgsysteem, waar alle vertrektijden te vinden zijn.

+Tekst Astrid van Unen
+Fotografie Mehmet Ülger