Voor onze eigen gezondheid moeten Nederlanders in 2030 naar 40 procent vlees en 60 procent plantaardige producten in het menu. Dat is een meetbare doelstelling waar een grote ‘eiwitcoalitie’ in oprichting voor kiest. Programmamanager Maarten Derksen van stichting DOEN ziet dat er grote behoefte is aan zo’n platform, nu de overheid deze rol niet op zich heeft genomen. Als dit platform tot stand komt, zal DOEN dit financieel ondersteunen.

De P+ Special van deze week gaat over het maken van beleid om tot een eiwittransitie te komen: ‘Van spek naar bonen’. Als voorbeeld wordt het Captains Dinner getoond, de maaltijd bonen met een klein stukje vlees op de lange zeereizen van de VOC.

In deze uitgave wordt onderzocht welke partijen deze doelstelling dichterbij kunnen brengen. Zijn dat producenten van voedsel, voedselpioniers, boeren, wetenschappers, supermarkten of de overheid? 

Maarten Derksen geeft in de P+ Special aan waar volgens hem de kracht van elke partij zit. Over boeren zegt hij bijvoorbeeld: “Ik verwacht daar in de toekomst wel wat meer van. Het verbouwen van soja in Nederland is een kans, ook al is dat wat complexer omdat het niet een inheems product is. Misschien kunnen we soja met zaadveredeling aan ons klimaat en onze bodem aanpassen. In het programma FoodLab Pulses zoeken boeren, verwerkers en ontwerpers samen naar gerechten van gewassen met een hoog eiwitgehalte. Veldbonen bijvoorbeeld. Ik denk dat daar winst te behalen valt. Daar kan de overheid een rol in spelen, door een andere besteding van de landbouwsubsidies.”

Derksen sluit zich aan bij de transitiestrategie die het bureau NewForesight eerder dit jaar uitstippelde. Volgens Laure Heilbron van NewForesight zal er niet één enkele partij het verschil gaan maken, maar moet er na het kiezen van een gezamenlijk doel een platform worden gevormd. Dan kunnen er praktische afspraken worden gemaakt. Wie doet wat om het doel op tijd te realiseren? Welke middelen zijn nodig? Hoe worden vorderingen samen gemeten? 

Derksen over deze transitie: “We moeten in 2025 naar een verhouding van 50 procent plantaardige eiwitten en 50 procent dierlijke. Dan kunnen we in 2030 op 60 procent plantaardig en 40 procent dierlijk uitkomen. De overheid heeft zo’n platform het afgelopen jaar niet opgericht. Ik vraag me ook af of de overheid daarvoor de eerstaangewezen partij is. Haar rol is in deze fase meer faciliterend, draagvlak vergrotend. Ook Stichting DOEN is niet de eerstaangewezen organisatie om zelf zo’n eiwitplatform op te richten. Mocht zo’n coalitie tot stand komen, dan wil DOEN financieel wel bijdragen in de kosten daarvan.”

De initiatiefnemers die in P+ aan het woord komen, zien wel graag dat er ook ambtenaren aan tafel komen zitten, al is het maar als toehoorder.

Natascha Kooiman van de Transitiecoalitie Voedsel stelt in P+: “De ambtenaren hebben op het terrein van de eiwittransitie geen politiek draagvlak, helaas. Politici zien nog niet goed hoe de overheid kan meehelpen om de eetgewoonten van consumenten te veranderen. En het is toch zo simpel. De overheid kan convenanten stimuleren waarin wordt afgesproken dat de menukaarten van restaurants in 2025 voor de helft vega zijn. En in 2030 voor 60 procent. Dat geldt ook voor de catering, die zo belangrijk is in ziekenhuizen, verzorgingshuizen en bedrijfsrestaurants. De overheid kan ook supermarkten opdragen in alle uitingen die 50 procent plantaardig aan te prijzen bij hun klanten. En reclames verbieden die producten aanprijzen die aantoonbaar de gezondheid en het milieu schaden. Aanbiedingen voor BBQ-vlees bijvoorbeeld.”

Download de complete P+ Special ‘Van spek naar bonen’.