De cijfers zijn behoorlijk dramatisch. Volgens Holland Solar wordt in nauwelijks twee jaar tijd een kennisintensieve, zeer hoogwaardige industrietak volledig afgebroken. "Liepen we eerst voorop in de marktintroductie van PV systemen, op dit moment kiezen steeds meer ondernemingen voor stopzetting van de bedrijfsactiviteiten. Of verhuizen ze naar het buitenland", aldus de branchevoorzitter. Volgens Gieselaar is het meest frustrerende dat het potentieel van zonneceltechnologie voor Nederland (nog) steeds bijzonder groot is. "We hebben hier genoeg kennisinstituten en bedrijven die voorop lopen in de wereld", zegt hij. "Maar met alleen wat R&D activiteiten is de opbouw van een thuismarkt bij voorbaat bijna kansloos. En dat terwijl de technologie binnen tien jaar geen directe ondersteuning meer behoeft. Dan kan PV stroom aan huis concurreren met stroom die uit fossiele brandstoffen is opgewekt. Zoveel wordt duidelijk: na de bijzonder bruuske afschaffing van de EPR subsidie heeft de burger geen enkele overheidsregeling meer om PV panelen aan te schaffen. Volgens Wouterlood was de stormloop op panelen eind 2003 veroorzaakt door een nogal fatale combinatie van subsidiestapelingen en plaatsingsubsidies. In het verzorgingsgebied van energiebedrijf Eneco kregen de klanten zelfs geld toe. "Waanzin", zegt hij. "Enkelen richtten hun panelen op het noorden. Zetten ze in een schuurtje voor de verkoop. Of namen ze mee naar hun zomerhuisje in Zuid-Frankrijk." Over wat er moet gebeuren, is de hele branche het eens: een langdurige, gegarandeerde terugleververgoeding. "Over twintig tot dertig jaar is ons gas op. Wat doen we dan? Als we achteraf maatregelen nemen voor duurzame energiebronnen, zijn we veel en veel duurder uit. Deze overheid heeft geen beleid, geen visie, geen ambitie. Zelfs de dozijnen aanvragen voor windparken op zee worden vertraagd", zegt Wouterlood. "Kijk eens goed om je heen", klinkt het stellig. "Vijftien procent duurzame energie in 2020 halen we natuurlijk nooit zonder steun bij de burger. Daarom is stimulering achter de meter, via een systeem zoals in Duitsland en België, ook zo belangrijk." Wouterlood - die college geeft in de anatomie van ademhaling, zintuigen en geheugen - blijft het zonnig inzien: ZPV is van 150 leden in 2000 naar ruim 425 leden gestegen. Die produceren bij elkaar ruim 1,2 MWp aan duurzame stroom per jaar. "Maar dat zou natuurlijk veel harder gaan met een minister voor energie en milieu of, zo u wilt, een minister voor energie en klimaat.." P+ webtip: Zonnestroomproducentenvereniging ZPV