Dat de weerspatronen aan het veranderen zijn, wordt langzaam onomstotelijk zichtbaar. Normaal zou de temperatuur in Fairbanks, hartje Alaska, begin oktober rond het vriespunt moeten liggen. Sneeuw is echter nauwelijks gevallen en halverwege oktober geeft de thermometer zelfs vijftien graden aan. Ook buigen de bomen door de wind, iets wat vreemd is voor het normaliter windluwe mijnwerkersplaatsje. Uit het noorden horen we dat ook daar de sneeuw nog niet is ingetreden. En deze veel warmere winters hebben zo hun effecten op de permafrost, de eeuwig bevroren ondergrond.
"Ach, dat hadden we twintig, dertig jaar geleden toch ook?" zeggen de wegwerkers die de golvende fietspaden met gravel en modder aan het bijwerken zijn. Ruth Macchione, een 77-jarige vrouw van Schotse afstamming, maakt zich nu meer zorgen over de uitval van haar witte haar dan de woning die wijlen haar man Peter in 1957 gebouwd heeft. Het huis, dat uitkijkt over de prachtige Goldstream vallei, is sinds die tijd zó ver verzakt dat ze er in 1999 noodgewongen uit moest verhuizen. "Niemand dacht toen dat dit slechte grond kon zijn", geeft de praatgrage oma als antwoord.
Ondertussen storten de bossen - berken en sparren - zichtbaar ineen. Torre Jorgenson, permafrostexpert bij ABR environmental services, noemt ze beeldend 'de dronken bossen'. Waar de groei van de bomen geen gelijke tred kan houden met het smelten van de permafrost, gaan ze scheef staan of kantelen geheel. Het lijkt alsof een godenhand gaten in het landschap heeft gedrukt waar poelen en meren zich gevormd hebben. Desondanks gelooft Jorgenson niet dat het zo'n vaart met het smelten zal lopen. "Dit is een langzaam proces dat wel twee- tot driehonderd jaar kan duren", aldus de permafrostdeskundige.
Vladimir Romanowsky, een van de grootste permafrostexperts ter wereld, maakt zich echter grote zorgen. Bij hogere winterse temperaturen zorgt een smeltende permafrost ervoor dat er ook steeds meer gassen als methaan en gashydraten vrijkomen, enerzijds omdat vegetatie in water een anaeroob rottingsproces veroorzaakt, anderzijds omdat gashydraten uit het ondergrondse ijs ontsnappen. Grote vraag voor hem en z'n collega's is echter waar, hoe veel, en vooral hoe snel de gevaarlijke broeikasgassen vrijkomen. "Verbranden van fossiele brandstoffen zal daartoe zeker niet helpen", zegt de professor in z'n werkkamer op het Geofysisch Instituut van de UAF (University of Alaska Fairbanks) ironisch.
Wilt u meer weten over de klimaatexpeditie in Alaska? Surf dan door naar de vernieuwde website van Tseard Zoethout en Jan van der Woning, als schrijver en fotograaf beiden verbonden aan P+, en bezoek hun weblog: Weblog Klimaatexpeditie