Hoe werkt de nieuwe techniek, die is gebaseerd op de aloude stirlingmotor? De HRe-ketel slaat aan wanneer u warmte nodig hebt. Maar...dan maakt hij tegelijkertijd ook elektriciteit. Dat hebt u op dat moment niet nodig? U zit op dat moment bij kaarslicht en het is superromantisch? Dan levert de HRe-ketel die overtollige elektriciteit aan het centrale net - dat moet de volgende regering nog wel even netjes regelen. U zorgt er op dat moment dus voor dat het biertje in de koelkast van uw buurman lekker koel blijft. Waar zit 'm dan uw voordeel in? Met dezelfde hoeveelheid gas bespaart u jaarlijks 15 procent op de energierekening van uw huishouden. Hoe kan dat? Omdat u rendabeler met het gasverbruik omgaat dan een grote energiecentrale dat kan. Die maakt ook elektriciteit van gas. Maar een centrale moet de warmte wegwerken door heetwater af te koelen in de rivier. Bij u is het net andersom. U begint met warmte te vragen,en die elektriciteit levert u aan het net. En in de verdere toekomst slaat u elektriciteit zelf op,door er waterstof van te maken.
Wie gaan deze nieuwe generatie ketels in de markt zetten? Exact tien jaar geleden begon Gasunie - waarvan de handelstak sinds 1 september GasTerra heet - naarstig om zich heen te kijken met welke opvolger men voor de HR (hoog rendement) ketel kon aankomen. "Nieuw was het basisprincipe van deze stirlingmotor niet", vertelt Hans Overdiep, manager energietransitie bij GasTerra.
"Het oorspronkelijke idee was al in de jaren dertig door Frits Philips omschreven, maar lag al tijden stil. Behalve in de luxe jachtbouw. Daar was niet prijs maar ruimte de beperkende factor. In Nieuw-Zeeland kwamen we in aanraking met Whispertech, een Engels bedrijf. Toen we de kap openhaalden, zagen we veel ideeën die ook in Nederlandse HR-ketels werden toegepast. En wat bleek? Jan Barmantloo, een ingenieur afkomstig van de Nederlandse ketelfabrikant Remeha, was enige jaren daarvoor naar Nieuw-Zeeland geëmigreerd en had die vindingen in de jachtbouw geïntroduceerd. Het enige wat nog we moesten doen, was de dieselmotor door een gasbrander vervangen en die vervolgens voor de woningbouw geschikt maken."
Niet dat GasTerra de marktintroductie zelf ter hand neemt. Dat laat ze aan andere marktpartijen over: de energiebedrijven, ketelfabrikanten en toeleveranciers in de installatiebranche. "De ontwikkeling zal vooral uit de hoek van de ketelfabrikanten moeten komen", zegt Overdiep. "GasTerra fungeert alleen als katalysator voor kansrijke, nieuwe toepassingen. We stoppen nadat de hobbels voor grootschalige marktintroductie zijn weggenomen. Twee jaar geleden hebben we, in nauwe samenwerking met alle energiebedrijven en de Stichting Natuur en Milieu, de eerste serie getest. En nog voor het einde van dit jaar starten we een tweede veldtest met Eneco, Essent en Nuon, nu met honderd toestellen van het Engelse bedrijf Microgen die aan de muur komen te hangen."
P+ Webtip: Je eigen energiecentrale (PDF)