Senge (1947) verwierf wereldwijde erkenning met zijn boek over lerende organisaties. Zijn boek The Fifth Discipline wordt als een van de vijf belangrijkste managementboeken aller tijden beschouwd. Toch is de docent aan Massachusetts Institute of Technology (MIT) een en al bescheidenheid, wanneer hij met een groep van veertig studenten aan de slag gaat. Fascinerend hoe hij Oosterse gevechtsporten vertaalt naar praktisch westers doelgericht denken. Strek je arm en laat een andere persoon die arm proberen te buigen. Dat lukt meestal wel aardig. Strek dan je arm en beeldt in dat hij een lange stalen kolom is. Stukken lastiger voor diezelfde persoon om die arm nog eens te knakken. Waarom? Omdat we in het eerste geval die andere persoon een plaats in ons denken hebben gegeven, wat niet het geval is bij de stalen variant. Senge: "Denk eens aan al die keren dat je uitgaat van Negatieve Visies. Uitgaat van wat er fout kan gaan. Al die keren dat je denkt: niet doen zo en negatieve adviezen geeft. Al die anti-bewegingen. Bereiken zij ooit een eigen doel?"
Terug naar de "Principle Vision" van het elastiekje. Dat is een interessante les voor iedereen die zich bezig houdt met duurzaamheid, veranderingsprocessen, transitie. Door de spanning tussen het ideaal en de realiteit ontstaan gevoelens die vaak een negatieve betekenis hebben. Senge: "Wanneer je daar aan toegeeft, kunnen die de overhand krijgen. Leiders raken zelfs verslaafd aan een toestand van angst. Want je kunt in die positie geen idealen hebben en er niet in slagen om die niet te bereiken. Maar het gaat er niet om wat het ideaal is, maar wat het ideaal met je doet. Dat is de spanning van het elastiek. Het veroorzaakt energie. Die gevoelens van angst, ongemak en teleurstelling kunnen juist de waardevolle bron zijn van de veranderen. Hoe kunnen we positief in verbinding komen met die kracht?"
Wat een prachtige man, die in Arnhem een bovenzaal boven een eetcafé verandert in een meditatieruimte, een zaal vol gesloten ogen. Zonder enige gene om ook zelf tien minuten met de ogen dicht te spreken. Senge: "Haal de beelden tevoorschijn van wat je zou willen. Projecteer dat andere beeld daarnaast, van hoe de wereld nu is. Voeg die twee nu samen. Vertel aan de persoon tegenover je wat je zojuist hebt ervaren..."

Zijn nieuwste boek Presence hebben wij natuurlijk al besteld. Dat wordt er een voor op het nachtkastje. Dan zijn we er helemaal klaar voor wanneer in juni zijn volgende werk verschijnt: "The Necessary Revolution. How Individuals and Organizations are Working Together to Create a Sustainable World."
P+ webtip: Boeken van Senge