Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
06 juni 2009

Mosselvissers: waarom de stakeholderdialoog wel moest mislukken

Kris Spierings schrijft dat er niet zomaar begonnen kan worden met praten: “Keulartz et al. erkennen het belang van het betrekken van stakeholders bij beleidsvorming. Zij stellen dat niet de belangen, maar de ethische opvattingen van groepen stakeholders over de aard van de natuur richting geven aan het traject dat moet leiden tot probleemoplossing. De waarden die aan de opvattingen van stakeholders ten grondslag liggen, zijn diepgeworteld en er valt niet over te onderhandelen. Het bereiken van een compromis in vraagstukken waarbij opvattingen over de aard van de natuur botsen, vergt vanuit deze visie een specifieke benadering. Het oplossen van complexe beleidsvraagstukken is mogelijk wanneer een leerproces optreedt.”

Pas wanneer eerst de eigen wereldvisie helder is, kan er volgens Spierings over uiteenlopende belangen gepraat worden: “Juist de verschillen in waarden van stakeholders gelden als de motor van het leerproces dat structuur moet geven aan het vraagstuk en moet leiden tot beleidsvorming. Bij het vertalen van ethische opvattingen naar belangen die tijdens onderhandelingen ter tafel komen, komen de identiteit en het zelfbeeld van belanghebbenden in het geding. Groepen met verschillende opvattingen kunnen echter naast elkaar bestaan en elkaar vinden in factoren die minder waardegerelateerd zijn. Daarnaast kan verandering van binnenuit optreden, die een beroep doet op de vaardigheid van groepen om alternatieven te formuleren en te reageren op externe impulsen. Het leerproces geeft stakeholders inzicht in elkaars en hun eigen opvattingen, daarbij kan zelfreflectie er in theorie toe leiden dat hun opvattingen naar elkaar toe groeien. Bovendien kunnen ze op praktische punten tot overeenstemming komen. Zo kan beleid geformuleerd worden waarin meerdere stakeholders zich kunnen vinden.”

Met andere woorden, wat de mosselvissers vergaten was eerst te leren hoe hun tegenstanders de Waddenzee zagen. Je kunt ook te overtuigd zijn van je eigen gelijk, omdat je al honderd jaar mosselzaad op dezelfde plek vangt. De natuurbeschermers op hun beurt hadden ook geen zin om zich te verdiepen in de wereld van de mannen uit Bruinisse en Yrseke. Spierings stelt voor: “Tijdens een dialoog hebben stakeholders de mogelijkheid conflicterende perspectieven te herkennen, ze te bespreken en te reflecteren op hun eigen positie. Bij beleidsvorming is dit zelfs een vereiste, want geen enkele expertise kan zekerheid bieden voor specifieke perspectief.”

 Conclusie: “De opvattingen van stakeholders bepalen de manier waarop zij een dialoog
ingaan die moet leiden tot probleemstructurering en de richting waarin zij vinden dat moet
worden toegewerkt naar beleidsvorming.”

P+ webtip: De scriptie van Spierings