Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
11 maart 2010

Macarapa: In Zuid-Afrika wachten ons oranje mijnwerkershelmen

In zijn werkplaats voor zijn huis in Vereeniging, een middelgrote stad ten zuiden van Johannesburg, heeft hij dagelijks de leiding over een team van vijftien jonge kunstenaars. Kunstenaars, omdat hij veel zijn werknemers verwacht: "Wij maken de helmen hier allemaal met de hand. Dan moet je wel de creativiteit en de kundigheid hebben om iets moois van een helm te maken."De naam macarapa klinkt al net zo raar als de helm zelf. De een is groen met een uitgesneden voetballertje dat er bovenuit torent, de ander is knalgeel met twee voetballen en een enorme roze bril. Ze zien er misschien dan wat raar uit, de helmen zijn in Zuid-Afrika razend populair. "Mijn vader heeft er voor iedere club al wel een gemaakt", zegt Kinsley, een van de drie zonen van Magana, trots. "En nu het WK eraan komt, is hij nog veel meer helmen aan het maken", zegt hij. Hij somt op: "We gaan een oranje helm maken voor Nederland, een met veren voor Brazilië en een rode voor Engeland."Het woord macarapa stamt uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. Immigranten die toentertijd in de goud- en diamantmijnen werkten, droegen de helm ter bescherming. Zij werden "lekarapas" genoemd. Het verhaal gaat dat niet veel later de Zuid-Afrikaan Alfred Baloyi het ingenieuze idee kreeg de helm voor voetbalwedstrijden in te zetten.
Velen betwisten echter dat hij de uitvinder is.Ook Magana. "Toen ik begon, was er niemand die hetzelfde deed." Hoe dan ook, Magana is inmiddels een van de velen die in de macarapa bussiness zit. Veel last van concurrentie zegt hij echter niet te hebben. "De meeste maken ze machinaal. En dat is te zien. Voor de schilderingen die wij maken, gebruiken zij stickers. Ze zijn minder spannend om te zien, snijden minder in de helm en hebben daarom minder figuren." Zijn oudste zoon Ernest (17) is een van de jongens die vandaag aan het werk is. Gespannen tuurt hij naar de helm in zijn hand die hij boven een gloeiend heet ijzertje houdt. "Ik maak het plastic eerst warm zodat het zacht wordt en ik het makkelijker uit kan snijden", legt hij uit. Zijn jongere broertjes Kinsley en Jack mogen de helmen schoon poetsen met tinner zodat ze beschilderd kunnen worden. "Ze willen graag al schilderen, maar daar zijn ze nog veel te jong voor" zegt vader beslist.Magana is ervan overtuigd dat het WK Zuid-Afrika veel goeds zal opleveren: "Dit evenement zal veel extra banen creëren en meer geld. Het is de beste reclame die Zuid-Afrika zich kan wensen." Sterker nog: "Het WK zal bewijzen dat dit een heel mooi land is met vriendelijke mensen. Zo mooi dat je nooit meer terug wilt naar je eigen land."Alleen de prestaties van Bafana Bafana, het nationale voetbalelftal, daar is hij nog niet helemaal zeker van. "Na alles wat we verloren hebben, moeten ze of nog heel veel trainen of ontzettend veel geluk hebben."