Wat is vandaag de dag winst? De waarde van een beursgenoteerde onderneming is nu heel anders samengesteld dan pakweg veertig jaar geleden. Bartels stelt: "Het is uitgezocht. In het midden van de jaren zeventig werd de beurswaarde voor 70 procent bepaald uit materiële activa. Zeg maar: kantoorgebouwen, fabrieken, machineparken, het bezit van oliebronnen. De overige 30 procent van de waarde werd bepaald door de kracht van het merk, de reputatie. Vandaag liggen die verhoudingen totaal anders. Nu is 80 procent immaterieel en nog maar 20 procent materieel. Kijk naar de balans in het jaarverslag. Het vermogen verklaart nog maar voor 20 procent de actuele beurswaarde."

Wim Bartels is een rising star bij accountantsorganisatie KPMG. Hij was al partner bij KPMG Sustainability, sinds kort ook Global Head of Sustainability Assurance. Hij verkent met grote klanten als de Rabobank de toekomst. Bij een gesprek over winst ziet hij het als onvermijdelijk om vragen te stellen als: wat is nu de echte economie? Bartels: "We zijn gewend geraakt om alles wat een onderneming doet te vertalen in euro of dollar. Maar wat als ik nu olie verbrand? Dan onttrek ik grondstoffen aan de aarde, om in ruil daarvoor energie te krijgen om een afstand van 100 kilometer af te leggen. Hebben we het dan nog steeds over de euro? Of is het iets anders dat we meten? En hoe dan? Moet je de vervuiling aftrekken van de winst van de oliemaatschappij, zodat de bedrijfswinst ineens omslaat in verlies? Vanuit de milieuhoek zie je dit denken, in de vorm van het berekenen van "de mondiale voetafdruk". Ik vind het heel ruw. Je legt dan eenzijdig de lasten neer bij een enkele partij in een keten, in dit geval de producent. Kantoororganisaties en verkooporganisaties aan het einde van de keten gaan vrijuit."

Bartels ziet vandaag twee verschillende gezichtspunten om het meten van winst te benaderen. "Er is een traditionele. People en Planet moeten bijdragen aan Profit. Wat is die kennis van de medewerkers waard? Hoeveel energie en grondstoffen worden bespaard door het milieubeleid? Maar zelfs in deze benadering kom je voor het vraagstuk te staan: hebben we het dan uiteindelijk nog over winst, of over waarde? Na het ongeluk van BP in de Golf van Mexico halveerde de waarde van het bedrijf op de beurs. Waarde is een interessant begrip, omdat het een combinatie vormt van winst en risico over een langer tijdsperspectief. Waarde is misschien wel relevanter dan winst."

Bartels ziet ook "een beweging" in het denken over duurzaamheidsverslagen en financiële verslagen. De standaard van het GRI (Global Reporting Initiative) blijft steeds in ontwikkeling. Bartels: "Al die cijfers die gevraagd worden. Ik zie dat bedrijven steeds meer denken: waar gaat het bij ons nu echt om? Dan denk je verder dan het weergeven van het watergebruik of de vermindering van de hoeveelheid energie. Ik vind dit een hele goeie trend. Om echte vooruitgang te zien, kun je meten in hoeverre je het grondstofgebruik terugbrengt. Die miljoenen geef je dan niet meer uit. Het geldt ook voor energiegebruik, een verminderde CO2-uitstoot als je onder een trading-scheme zit. Aan de People-kant is dat moeilijker uit te drukken. Wat is het nou waard wanneer je door bedrijfsopleidingen je expertise hebt verhoogd? Wat gebeurt er nou als je tien van die medewerkers zou kwijtraken? Hoe ga je nu een diversiteitsbeleid uitdrukken in winst?"

De inschrijving voor P+ Live@Night met Wim Bartels is gestart. De kosten bedragen 55 euro (exc. BTW), inclusief koffie vooraf en een drankje bij het napraten.

P+ webtip: Inschrijven P+ Live@Night