Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
01 juni 2011

Herman Wijffels: Bestuurders omgekocht met bonussen

+ "Het maximaliseren van financiële waarde werd doel, het leveren van producten en diensten middel. Ook het exploiteren van klanten, leveranciers, medewerkers en natuurlijke hulpbronnen, eventueel over de grenzen van het houdbare heen ten koste van loyaliteit, staat ten dienste van dat doel."+ "In de financiële sector hebben deze verschijnselen zich in nog versterkte vorm voorgedaan. Niet verwonderlijk, want in het deel ervan dat we investment banking of zakenbankieren noemen, zetelen de hogepriesters waar ik eerder over sprak. Zij slaagden erin ondernemingen in de reeële economie naar hun pijpen te laten dansen, waarbij de zgn. analisten het uitvoerende werk deden. Ook hier deed zich in feite een omkering voor. De financiële sector werd de "baas" van de reeële economie in plaats van de dienaar, zoals het hoort te zijn. Mede door een golf van financiële innovaties ontwikkelde het zakenbankieren zich tot een zeer speculatief georiënteerde activiteit, waarin het creëeren van monetaire waarde centraal stond. In de jacht op de daarmee te verdienen bonussen
zong dit deel van de sector zich steeds verder los van de reeële economie en de daarmee verbonden maatschappelijke belangen. Achteraf gezien, voorbij de crisis van 2008, is de waarde die aldus werd gecreëerd wel gekwalificeerd als "phantom wealth", spookwaarde. Terecht lijkt mij. En kwalijk ook, omdat toen dat speculatieve spel in elkaar stortte, de aldus geslagen gaten moesten worden gedicht met reëel, in de echte economie verdiend geld."+ "Het is temeer kwalijk omdat het bankwezen beschikt over een zeer bijzonder maatschappelijk prerogatief, de geldscheppende functie. Ik weet daar toevallig iets van (Wijffels was voorzitter van de Raad van Bestuur van de Rabobank, jb). Deze functie is aan het bankwezen toevertrouwd als een efficiënte methode om het maatschappelijk welvaartsstreven te faciliteren. Door deze functie vooral in te zetten voor het speculatieve spel is de sector in feite disfunctioneel bezig geweest."+ "Een vraag die gesteld moet worden is dan ook of, na deze en ook eerdere ervaringen, de maatschappelijk zo cruciale geldscheppende functie bij het bankwezen nog wel in goede handen is. Of anders gesteld, of als reactie op de financiële crisis niet een fundamentele hervorming van het financiële stelsel moet worden overwogen, een die aanzienlijk verder gaat dan de nu aan de orde zijnde strengere regels en toezicht binnen het vigerende stelsel."+ "Ik ben een optimist, maar ik denk dat we af en toe een rampje wel nodig hebben om het bewustzijn te veranderen."P+ webtip 1: Link MVO Nederland naar outline lezing WijffelsP+ webtip 2: Outline Wijffels als PDF