Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
27 oktober 2011

Groengas: Coördinatie in kabinet volkomen zoek

Waar de ene minister in het kabinet Rutte de ontwikkeling van Groengas financieel stimuleert, breekt de andere staatssecretaris het beleid af door alle belastingvoordelen weg te halen.

Groengas leek tot Prinsjesdag een gouden belofte te zijn, een ontwikkeling met alleen maar winnaars. En het kabinet Rutte ondersteunde dit van harte. Minister Verhagen van EL&I biedt subsidie aan voor de productie van Groengas: de schattingen liepen zelfs op tot 500 miljoen euro over een periode van twaalf jaar. Groengas kan onder andere gewonnen worden uit rioolslib, uit landbouwproducten, uit afval in grote fabrieken die biologisch restmateriaal hebben. Op deze wijze kan een uitgebreid net van lokale warmte- en energie-opwekking opgebouwd worden, dat vele malen beter is voor het milieu dan opwekking van stroom door fossiele brandstoffen als kolen of aardgas. Ook voor het wegvervoer zijn er alleen maar kansen:  Groengas stoot 90 procent minder CO2 uit ten opzichte van benzine of diesel.

Door de steun van het ministerie durven partijen als OrangeGas het aan om een landelijk dekkend net van pompstations uit te bouwen. Autofabrikanten als VW, Fiat, Opel en Mercedes leveren uitstekende wagens die lopen op Groengas, waar nu aan de pomp niet meer dan gemiddeld 90 cent per liter voor hoeft te worden betaald. Dat compenseert onder andere de hogere aanschafwaarde van de auto’s. De verwachting was dan ook dat er binnen tien jaar 200.000 auto’s op Groengas in Nederland kunnen rijden. Het allergrootste macro-economische belang is wel dat Nederland als ‘gasland’ een voorsprong behoud op het gebied van kennis van gas en gasdistributie. Om die reden omarmde minister Verhagen ook een Green Deal van alle noordelijke provincies, die als Energy Valley al jarenlang strijden voor het optimaliseren van de Nederlandse handelspositie op energiegebied. Gasunie sloot zelfs in Rusland een deal met Gasprom om daar Groengas te gaan ontwikkelen, dit in het kader van de recente handelsmissie van premier Rutte, in aanwezigheid van Bernard Wientjes van VNO-NCW.

De kritiek van het bedrijfsleven op opeenvolgende Nedrlandse regeringen was tot nu toe dat je nooit zeker wist of het beleid van de voorganger wel zou worden doorgezet. Dat belet al jarenlang noodzakelijke investeringen in duurzame productie. De primeur voor het kabinet Rutte is dat er binnen een en dezelfde regering tegenstrijdig beleid wordt gevoerd. Want wat stelt staatssecretaris Weekers van Financiën voor? Hij stelt de staatskas van nu boven het landsbelang op lange termijn, want hij wil een einde maken aan de gunstige Groengas-prijs aan de pomp, door maar liefst 13 cent accijns per liter meer op te leggen. Ook het belastingvoordeel op de aanschafwaarde van auto's moet sneuvelen. En de gunstigere wegenbelasting gaat zelfs naar het topniveau van lpg, waar zo ongeveer niemand meer op rijdt. Juist vanwege die hoge belasting.

De groeiende kloof tussen de regering in Den Haag en lokale bestuurders krijgt door dit schizofrene beleid de vorm van een ravijn. Niet minder dan 150 bestuurders van steden en provincies en grote bedrijven als Essent, Enexis, de Gasunie en openbaar vervoerders presenteerden deze week een petitie aan de Tweede Kamer waarin duidelijk werd gesteld dat Weekers van plan is omwille van extra inkomsten een reeds in Groengas geinvesteerd bedrag van 100 miljoen euro te vernietigen.

De opbrengsten die daar tegenover staan? Laten we een simpele rekensom maken. Er zal geen Groengas auto meer uit de showroom verdwijnen. Daar verdient Weekers dus geen jota aan: geen BPM en geen BTW. Op dit moment rijden er in Nederland om en nabij de tweeduizend wagens op Groengas. Laten die nu eens 25.000 kilometer per jaar rijden. Dan zal de staatssecretaris met zijn 13 cent niet meer dan 500.000 euro extra aan accijns op het huidige wagenpark kunnen innen. Dan hebben we het uiteraard nog niet over grootzakelijke gebruikers, zoals vrachtwagens en autobussen voor het stads- en streekvervoer. Alleen in de regio IJmond/Haarlem rijden er al 85 en in Friesland zelfs al 135. Maar ook de investeringen die deze overheden en bedrijven hebben gedaan, staan in geen verhouding tot de euro’s die de fiscus nu hoopt op te halen.

De staatssecretaris van Financiën is dus van plan een kapitaal van 100 miljoen euro te vernietigen. Tegelijkertijd knaagt hij aan het rendement van alle nog toegezegde subsidies voor de verdere ontwikkeling van Groengas van zijn collega-minister Verhagen.

De Britten noemen zoiets: ‘Penny wise, Pound foolish’. Wij in Nederland zeggen: ‘Gekker dan dit kan het niet worden’.

Jan Bom