In de bloemenkassen van Nederlandse telers in Oeganda zijn steeds minder arbeidsconflicten. De lonen van de bloemenpluksters zijn fors gestegen en het gebruik van gif is teruggedrongen. Zo'n driekwart van alle werknemers is vakbondslid geworden. Dit resultaat is mede te danken aan de begeleiding van Mondiaal FNV, die om hulp was gevraagd. “De Nederlandse ambassade zag de hele bloemensector kapotgaan, als die conflicten niet zouden worden opgelost", aldus de FNV.

De nieuwe P+ Special gaat over de ‘sociale dialoog’, een instrument dat Mondiaal FNV eerder succesvol inzette om de arbeidsverhoudingen in Peru te modelleren naar het Nederlandse ‘poldermodel’.

In 2015 reisde een delegatie, waaronder FNV-bestuurder René Kouwenhoven en Rosa van Wieringen, beleidsmedewerker van Mondiaal FNV, naar Oeganda om kennis te maken met de bedrijven en de vakbond. “De conflicten tussen werknemers en werkgevers waren op dat moment enorm”, zegt Van Wieringen. “De ambassade zag de hele sector kapotgaan, als die conflicten niet zouden worden opgelost.” 

De FNV’ers zetten een traject uit. Kouwenhoven blikt terug in P+: “We hebben het bestuur meegenomen in de vragen: wat is een vakbond? Hoe opereert die? Wat zijn jullie eerste drie prioriteiten?” In 2016 kwamen ze naar Nederland om kennis te maken met de polderaanpak. “We hebben met hen nagedacht over hun prioriteiten. Voor hen was het belangrijk dat ze als bond industriële erkenning kregen. Dat kan in eerste instantie in Oeganda alleen per bedrijf, dus dat kost tijd. Ze zijn vervolgens gaan onderhandelen met elk bedrijf; in totaal hebben veertien bedrijven de erkenning ondertekend. Dat heeft hen echt op de kaart gezet.”

Opvallend is dat de bond UHISPAWU van medewerkers in de kassen sinds enkele jaren geleid door de nog jonge Janepher Nassali, zelf ook eerst plukster. 

In een Afrikaanse vakbondswereld waar oudere mannen domineren heeft zij geen gemakkelijke rol. “Een leerzame en uitdagende ervaring”, laat Nassali per e-mail weten. In de afgelopen jaren is UHISPAWU erin geslaagd om het minimumsalaris voor de sector met 20 procent te verhogen en verschillende percentages voor extra loonstijgingen af te spreken voor de verschillende typen bedrijven. Op advies van Mondiaal FNV wist Nassali haar positie in de organisatie te versterken door er steeds op te blijven hameren dat de meeste werknemers in de bloemenkassen jonge vrouwen zijn, net als zijzelf.

De financiën voor dit project komen niet alleen van de FNV, maar ook van cao-gelden in Nederland. UHISPAWU telt nu vijfduizend leden. “Ja, dat is enorm”, beaamt Kouwenhoven. “Als je nagaat dat er een hoog verloop van personeel is in deze sector, en dit afzet tegen het totaal van 8500 werknemers, dan is vijfduizend leden heel veel. Dit project is een echte best practice. Janepher heeft grote slagen gemaakt ten aanzien van de werkgevers. Ze is on speaking terms met al die mensen. Ze zijn het niet altijd met elkaar eens, maar er vindt nu wel een echte sociale dialoog plaats.” 

Gratis download van P+ Special 'Afrikaanse bloemen steeds mooier'.