Amsterdammers willen groenafval scheiden
Een verbluffende meerderheid van de stadsbevolking in Amsterdam wil hun groenafval liever gescheiden inleveren. Niet minder dan 94 procent ziet organisch afval als waardevol. En 76 procent zou het GFT graag gescheiden inleveren, als de stad dit mogelijk zou maken. Dit blijkt uit een onderzoek van hoogleraar Ans Kolk van de Universiteit van Amsterdam, en collega's. Hieruit kwamen diverse ‘Best Practices’ naar voren, waaronder ook het onderhouden van een ‘wormenhotel’. Toch voorkomt deze oplossing maar nauwelijks dat de stad de meeste groenafval toch naar de verbrandingsoven brengt. De milieubewuste Amsterdammers in hun onderzoek zien een goed inzamelsysteem en heldere informatie als essentieel.
Dit komt naar voren uit een onderzoek naar ‘Strategieën voor circulair afvalbeleid in Amsterdam’. Hoofdonderzoeker was Ludovica Viva, in samenwerking met Kolk, hoogleraar Gadi Rothenberg en Francesca Ciulli. De auteurs schetsten in hun onderzoek hoe er tot een systematische aanpak te komen is waardoor er geen bruikbare grondstoffen meer verloren gaan. Het onderzoek reikt besluitvormers een toolbox aan, om de huidige lineaire manier van werken om te vormen tot een circulaire praktijk. 'Het is een extreem lastige zaak', erkennen de auteurs.
Een belangrijke conclusie in dit onderzoek is dat de sociale en culturele context meegenomen moet worden, wil de transitie slagen. Een sociale analyse mag dus niet ontbreken, waarin onderzoek wordt gedaan naar response uit de samenleving. Onderdeel daarvan is het vinden van een systeem van beloning: wat zien de burgers terug van hun inspanningen? En: wordt milieuvriendelijk gedrag mogelijk gemaakt en erkend door de stad?
Deze aanbeveling lijkt heel erg voor de hand te liggen, maar is het zeker niet. Als het over de circulaire economie gaat, staat tot nu toe vooral onderzoek naar grondstofstromen centraal. De sociale component komt op de tweede plaats. Of, nog erger: wordt zelfs volledig vergeten.
Dit is ook de reden waarom Het Groene Brein als 'Community of Science' in samenwerking met de Goldschmeding Foundation momenteel een groot onderzoek doet naar de factor mens in de circulaire economie. P+ zal aan dit sociale perspectief de komende maanden ruimschoots aandacht geven, in de vorm van P+ Specials met 'Best Practices' op dit gebied, gecombineerd met de nieuwste wetenschappelijke inzichten.
In de eerstvolgende P+ Special bijvoorbeeld blijkt dat Amsterdam er trots op is om als eerste stad in Nederland te zijn begonnen met het inrichten van wormenhotels. Het zijn wijkgebonden initiatieven waarbij bewoners organisch afval in grote bijenkorf-achtige installaties in de wijk kunnen storten. Wormen zetten de groenten- en fruitresten om in kostbare ‘vermicompost’. Dit staat internationaal bekend als de beste en meest stabiele grondbemester en -verbeteraar die er te vinden is. Inmiddels zijn er in tal van andere Nederlandse steden ook 'wormenhotels' te vinden.
Kolk en collega’s hebben deze wormenhotels niet specifiek onderzocht, ook al worden ze wel genoemd als een van de decentrale initiatieven: ‘Only a small share of the organic waste produced in the city is recycled to produce fertilizer’.
Hoogleraar Kolk, die ook betrokken is bij Het Groene Brein, stelt in dit onderzoek ook: ‘Social acceptance is a key factor in the succes of any waste management strategy’.
De auteurs maken een terzijde bij de uitslag van hun onderzoek uit 2018. Ook al is de steekproef qua grootte representatief voor de bevolking van de hele stad, uit de onderzoeksgegevens blijkt dat de meeste geënquêteerden nu al op de een of andere manier hun groenafval weten te scheiden. 15 procent ziet hier zelfs kans toe ook al ontbreekt een centrale ophaalservice en infrastructuur. Gesignaleerd wordt: 'De deelnemers aan deze steekproef zijn meer milieubewust dan de totale bevolking van de stad'.
Download van onderzoek ‘Designs voor een circulaire management strategie van organisch afval in Amsterdam’