Arcadis zet toekomstige opbrengsten in om vroegtijdige schoolverlaters in Rotterdam nu al te begeleiden. Dit door na te gaan aan welke banen zeker weten behoefte is en de maatschappelijke winst door te berekenen.

Hoe kun je naast een financiële inbreng ook vanuit de functie, kennis en expertise van een bedrijf een maatschappelijke bijdrage leveren? Om zo slimme verdienmodellen te ontwikkelen die kostenreductie bevorderen door slim te innoveren en het creatief potentieel van de bevolking benutten?

Een goed voorbeeld van een bedrijf dat die uitdaging beetpakt en vanuit haar expertise een maatschappelijke taak vervult, is Arcadis. Het ingenieurs- en adviesbureau is onder andere in Rotterdam actief met een opleidingstraject voor vroegtijdig schoolverlaters. “Daar is geld voor nodig, en dat is er ook”, zegt Arie Voorburg van Arcadis, “alleen niet op het juiste moment en op de goede plek. De truc is om het geld dat er in de toekomst is, nu in te zetten.”

Daarvoor brengt Arcadis met behulp van een speciaal ontwikkel- en rekenmodel eerst in beeld wie gebaat is bij goed opgeleide jongeren en wat het de maatschappij aan besparingen oplevert. Zo heeft Rotterdam een tekort aan mensen van MBO-niveau Techniek en Zorg. Dit gebrek aan werkkrachten wordt mede veroorzaakt door het grote aantal schoolverlaters en kost het bedrijfsleven geld. De schoolverlaters belasten bovendien het MBO en de gemeente, die iets met het vraagstuk moeten.

Voorburg: “Al de effecten rondom deze groep jongeren brengen we in beeld. De causaliteitsketen die zo ontstaat, vertalen we naar een kostenbaten analyse zodat we precies weten wie er baat heeft bij een oplossing en wat die oplossing aan geld oplevert. Daarmee hebben we een sterk middel in handen om nú de financiering rond te krijgen voor wat stráks geld gaat opleveren.”

Naast geld – vaak vele (tien)duizenden euro’s – levert de aanpak van Arcadis ook een maatschappelijke bijdrage op. Voorburg: “We onderzoeken waarom er zoveel vroegtijdig schoolverlaters zijn, zodat we de kern van het probleem en de samenhangende oorzakelijke krachten kunnen beetpakken. Vaak blijkt de draaglast voor deze jongeren te groot: ze leven op straat, hebben schulden of andere problemen. Of de draagkracht is te laag: ze hebben niet het vermogen om hun problemen zelf aan te pakken, bijvoorbeeld omdat ze te weinig vaardigheden hebben, de taal niet of beheersen of een vooropleiding ontberen.”

Met de opleiding brengt Arcadis, in aanvulling op het MBO, deze groep jongeren de ‘hard en soft skills’ bij. Voor het bedrijfsleven levert dat later werknemers op die opgeleid zijn en kunnen en willen werken. De gemeente profiteert met minder hangjongeren, criminaliteit, enzovoorts. Tenslotte wordt ook het MBO ontlast doordat het zich weer met de primaire onderwijstaak kan bezighouden, minder uitvallers heeft en beter presterende leerlingen kan afleveren. Voorburg: “De investeringen die we daarvoor nu moeten doen, betalen zich straks dus dubbel en dwars uit.”

Toch bemerkt Voorburg dat het lastig is om met dit lange termijn denken voet aan de grond te krijgen bij gemeenten. “Nog te vaak wordt er aan symptoombestrijding gedaan en werkt men op basis van losse projecten. De samenhang en samenwerking ontbreekt. Er moet echt een mindshift plaatsvinden.”

Deze Best Practice maakt onderdeel uit van een groter artikel over ‘De energieke samenleving’.

Tekst Simon Korthout / Agentschap NL