Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
De vier levens van katoen
De vier levens van katoen
07 november 2023

Avans geeft katoen vier levens

Avans Hogeschool wil in de eigen onderwijsinstelling katoen tot vier keer toe gaan gebruiken. Eerst als witte ziekenhuisjas, daarna als T-shirt, vervolgens als handdoek voor in het toilet en tenslotte als worteldoek voor in de tuin. 

De P+ Special ‘De vier levens van katoen’ beschrijft hoe associate lector Karen Janssen van Avans de afgelopen 2,5 jaar een consortium van bedrijven en organisaties opbouwde, om herhaald hergebruik van de katoenvezel mogelijk te maken. Haar project heet dan ook ‘Circular Cotton Cascade’. 

Janssen motiveert de speurtocht van haar en haar collega-onderzoekers als volgt: “Textiel is de tweede meest vervuilende industrie op aarde. Katoen is de meest gebruikte natuurlijke grondstof. De gebruiksduur van kleding wordt steeds korter en afgedankte kleding verdwijnt vaak in de verbrandingsoven.”


“Herstel boven uitputting”

Deze dramatische praktijk staat volkomen haaks op duurzame beleidsuitgangspunten van Europa. Ook Nederland wil in 2050 een circulaire economie zijn. 

Janssen schetst in P+ het theoretische kader van haar praktijkonderzoek: “Zowel het economische als duurzame verbeterpotentieel voor circulair textiel is enorm. Organisaties worstelen met deze veranderende rollen en zoeken nieuwe bedrijfsmodellen, waarin herstel en volhoudbaarheid boven oneindige groei en uitputting staan.”


“Exclusief biologisch en gerecycled product”

P+ bezocht met Janssen het bedrijf CWS in Den Bosch, aanbieder van handdoekrollen op toiletten. Deze internationale onderneming is een enthousiast deelnemer aan de keten die Avans opbouwde. Toch is CWS niet de eerste deelnemer van de uit India aangevoerde katoen, zelfs niet de tweede, maar pas de derde gebruiker. 

Thalia van Mensvoort van CWS, die in 16 landen mensen aanstuurt op het gebied van kwaliteit, milieu, veiligheid en gezondheid, beaamt in P+ hoe complex zo’n katoencascade is. “We maken de handdoekrollen niet zelf. Daar hebben we een leverancier voor. Deze denkt dus ook mee over de aangeleverde gebruikte katoenvezels, om aan de kwaliteitseisen te kunnen voldoen. Voor ons zit de meerwaarde in het straks aan de markt kunnen aanbieden van een exclusief product dat biologisch én gerecycled is.” 


“Ze kan niet klokkijken”

De speurtocht van lector Janssen begon in India, waar ze in de persoon van de 65-jarige boerin Nimmaka Naramma een ijkpersoon ontmoette. Janssen: “Ze leeft van niet meer dan zo’n 3 acres (1,3 hectare, red.) grond. Haar zoon was er ook bij, om te vertalen. Dan pas zie je armoede. Hoe hard deze vrouw ook werkt. Ik vroeg: ‘Hoe ziet uw dag eruit’ Ze zei: ‘Om 9 uur sta ik op.’ Haar zoon vertaalde dat. Maar hij zei er meteen bij: ‘Dat is niet waar, hoor. Ze heeft geen klok en kan ook niet klokkijken. Ze staat op als het licht wordt, om 4 uur ’s ochtends, als de haan kraait. Ze leeft met het licht van de seizoenen’.”

Janssen: “Na zo’n reis is alles anders. Dan krijgt zo’n onderzoek ineens een emotionele lading mee. Dan is er een echt mens dat je hopelijk kunt helpen om iets meer te verdienen en een iets beter bestaan te geven. Dan heb je zelf gezien hoe trots de Indiase boeren zijn op hun werk en wat ze hebben. Hoe gelukkig ze ook lijken, ondanks hun armoede.”


Genomineerd voor RAAK prijs

Het onderzoeksproject Circular Cotton Cascade. It all starts with a seed’ is genomineerd voor de RAAK-prijs, die ook een publieksprijs kent. De prijs wordt georganiseerd door het regieorgaan SIA, een onderdeel van NWO.

Lees in de P+ Special ‘De vier levens van katoen’ meer over de opeenvolgende samenwerkingspartners van Avans Hogeschool: voor de biologische katoenvezel de NGO GVK Society en RaddisCotton. Voor de werkkleding HAVEP, voor de T-shirts Yassasree BV, die het eerste concept voor deze katoencascade ontwikkelde. Voor de handdoeken CWS en voor de worteldoek i-did. Als definitieve afnemer voor dit doek heeft De Kleine Aarde zich als belangstellende gemeld.
 

Downloads

Meer info download je hier:

De vier levens van katoen_AVANS (1275 kb)