Belangen in een menselijk ecosysteem ongelijk
Een goed functionerend ‘menselijk ecosysteem’ opbouwen is erkennen dat partijen in zo’n systeem niet gelijkwaardig aan elkaar zijn. Dat is de boodschap van hoogleraar Wilfred Dolfsma, als bedrijfskundige verbonden aan de Wageningen University (WUR) in Wageningen.
Dolfsma heeft tal van publicaties op zijn naam staan over het functioneren van netwerken, met name die van bedrijven.
Prof. dr. Dolfsma is aangesloten bij wetenschapsnetwerk het Groene Brein. Hij kijkt op afstand naar het ecosysteem zoals beschreven in de P+ Special over de City Deal Impact Ondernemen.
“Het is wel duidelijk dat in dit ecosysteem de meeste energie door de impact onderneming Breedweer wordt geleverd, die ook de meeste risico’s loopt. De ondernemer moet extra tijd inzetten om de contacten met de andere partners in het ecosysteem te onderhouden. Hij leidt de werknemers op eigen kosten op. Als hij op zeker moment kapitaal nodig heeft om de onderneming uit te breiden, is hij afhankelijk van financiers als de Rabo Foundation. Het kan zijn dat deze op dat moment aan andere initiatieven voorrang wil geven. Of dat Breedweer door een personele wisseling bij financiers weer helemaal opnieuw een relatie moet opbouwen. Hij loopt het risico dat de gehoopte investering dan toch niet doorgaat. Een investeerder is voor een impact onderneming heel belangrijk. Omgekeerd is dat niet zo. De Rabo Foundation heeft volop alternatieven.”
Uit zijn onderzoeken blijkt dat in ‘human ecosystems’ altijd een onderhandelingstraject zit. Dolfsma: “Want: belangen zijn deels ongelijk aan elkaar. Behoefte aan support kan voor verschillende organisaties op verschillende momenten komen. Dat de impact onderneming in eerste instantie zelf zoveel moet investeren, verklaart waarom heel veel kleine bedrijven bewust klein blijven. Zo ontlopen ze een al te grote afhankelijkheid van derden. En dan nog: heel veel kleine ondernemingen halen de eerste vijf jaar niet eens.”
Dolfsma kent de praktijk van het impact ondernemen. Als vrijwilliger raapt hij zelf zwerfvuil op, in zijn woonplaats Ede. “Bij een vrijwilligersorganisatie, maar zelfs daar is een juridische structuur nodig. Je kunt anders als vrijwilliger na het maken van een fout persoonlijk failliet worden verklaard. Je leert zo analytisch te kijken. Neem het initiatief van de vuilwerking van de markt in de Rotterdamse Afrikaanderwijk. Ik vind dat de marktkooplui daar wel erg makkelijk van af komen, als partij. Ze laten gewoon alles achter. Ik vind dat je in zo’n situatie de marktgelden zou mogen verhogen.”
Andersom zou hij in het ecosysteem van Johan om extra middelen vragen voor opleiding of cursussen van de werknemers, zodat zij beter geschoold kunnen doorstromen naar reguliere banen. “Of een coach. Van schoonmaak naar receptie. Daar zou het ecosysteem gezamenlijk voor moeten zorgen. Je kunt niet alles aan Breedweer vragen.”
De rol van de overheid is daarom ook een punt van aandacht. Dolfsma is betrokken bij een initiatief op het gebied van het verduurzamen van een waardeketen in de Agri-Food. Hij merkt dat de overheid huiverig is om hieraan deel te nemen. “Er is geen spin in dat web, een organisatie die het ecosysteem op gang brengt. Dit is niet een initiatief dat je aan de markt kunt overlaten. Maar toch, de ambtelijke organisatie reageert terughoudend. Bij de afstemming van het gedrag van bedrijven wordt vaak gedacht dat daardoor de Mededingingswet in het geding komt. Dat kan straffen opleveren. Of dat de prijzen voor de klant door afspraken in het ecosysteem zullen gaan stijgen.”
Dezelfde voorzichtigheid bespeurt hij ook in het ecosysteem van impact ondernemingen. “Ik zie dat het goed mogelijk is om de aanbestedingsregels zo toe te passen, dat er extra waarde voor de samenleving kan worden gecreëerd, in sociale en in ecologische zin. Toch worden deze goede voorbeelden van enkele steden nog steeds niet massaal overgenomen. Dat heeft met dezelfde terughoudendheid vanuit de overheid te maken. Bang om fouten te maken, gecorrigeerd of gestraft te worden. Of af te wijken van de gebaande paden.”
Dit artikel maakt onderdeel uit van de P+ Special ' Menselijke ecoystemen: zo werkt de City Deal Impact ondernemen'. Naast het Groene Brein zijn er meerdere opleidingen voor hoger onderwijs aangesloten, die ook al toegepast onderzoek aan de City Deal Impact Ondernemen leverden. Het zijn: Universiteit Utrecht, Nyenrode University, Hogeschool van Rotterdam, NHL Stenden Hogeschool, Windesheim Hogeschool, Hanze Hogeschool, Hogeschool Amsterdam, Saxion.
Dolfsma heeft tal van publicaties op zijn naam staan over het functioneren van netwerken, met name die van bedrijven.
Prof. dr. Dolfsma is aangesloten bij wetenschapsnetwerk het Groene Brein. Hij kijkt op afstand naar het ecosysteem zoals beschreven in de P+ Special over de City Deal Impact Ondernemen.
“Het is wel duidelijk dat in dit ecosysteem de meeste energie door de impact onderneming Breedweer wordt geleverd, die ook de meeste risico’s loopt. De ondernemer moet extra tijd inzetten om de contacten met de andere partners in het ecosysteem te onderhouden. Hij leidt de werknemers op eigen kosten op. Als hij op zeker moment kapitaal nodig heeft om de onderneming uit te breiden, is hij afhankelijk van financiers als de Rabo Foundation. Het kan zijn dat deze op dat moment aan andere initiatieven voorrang wil geven. Of dat Breedweer door een personele wisseling bij financiers weer helemaal opnieuw een relatie moet opbouwen. Hij loopt het risico dat de gehoopte investering dan toch niet doorgaat. Een investeerder is voor een impact onderneming heel belangrijk. Omgekeerd is dat niet zo. De Rabo Foundation heeft volop alternatieven.”
Uit zijn onderzoeken blijkt dat in ‘human ecosystems’ altijd een onderhandelingstraject zit. Dolfsma: “Want: belangen zijn deels ongelijk aan elkaar. Behoefte aan support kan voor verschillende organisaties op verschillende momenten komen. Dat de impact onderneming in eerste instantie zelf zoveel moet investeren, verklaart waarom heel veel kleine bedrijven bewust klein blijven. Zo ontlopen ze een al te grote afhankelijkheid van derden. En dan nog: heel veel kleine ondernemingen halen de eerste vijf jaar niet eens.”
Dolfsma kent de praktijk van het impact ondernemen. Als vrijwilliger raapt hij zelf zwerfvuil op, in zijn woonplaats Ede. “Bij een vrijwilligersorganisatie, maar zelfs daar is een juridische structuur nodig. Je kunt anders als vrijwilliger na het maken van een fout persoonlijk failliet worden verklaard. Je leert zo analytisch te kijken. Neem het initiatief van de vuilwerking van de markt in de Rotterdamse Afrikaanderwijk. Ik vind dat de marktkooplui daar wel erg makkelijk van af komen, als partij. Ze laten gewoon alles achter. Ik vind dat je in zo’n situatie de marktgelden zou mogen verhogen.”
Andersom zou hij in het ecosysteem van Johan om extra middelen vragen voor opleiding of cursussen van de werknemers, zodat zij beter geschoold kunnen doorstromen naar reguliere banen. “Of een coach. Van schoonmaak naar receptie. Daar zou het ecosysteem gezamenlijk voor moeten zorgen. Je kunt niet alles aan Breedweer vragen.”
De rol van de overheid is daarom ook een punt van aandacht. Dolfsma is betrokken bij een initiatief op het gebied van het verduurzamen van een waardeketen in de Agri-Food. Hij merkt dat de overheid huiverig is om hieraan deel te nemen. “Er is geen spin in dat web, een organisatie die het ecosysteem op gang brengt. Dit is niet een initiatief dat je aan de markt kunt overlaten. Maar toch, de ambtelijke organisatie reageert terughoudend. Bij de afstemming van het gedrag van bedrijven wordt vaak gedacht dat daardoor de Mededingingswet in het geding komt. Dat kan straffen opleveren. Of dat de prijzen voor de klant door afspraken in het ecosysteem zullen gaan stijgen.”
Dezelfde voorzichtigheid bespeurt hij ook in het ecosysteem van impact ondernemingen. “Ik zie dat het goed mogelijk is om de aanbestedingsregels zo toe te passen, dat er extra waarde voor de samenleving kan worden gecreëerd, in sociale en in ecologische zin. Toch worden deze goede voorbeelden van enkele steden nog steeds niet massaal overgenomen. Dat heeft met dezelfde terughoudendheid vanuit de overheid te maken. Bang om fouten te maken, gecorrigeerd of gestraft te worden. Of af te wijken van de gebaande paden.”
Dit artikel maakt onderdeel uit van de P+ Special ' Menselijke ecoystemen: zo werkt de City Deal Impact ondernemen'. Naast het Groene Brein zijn er meerdere opleidingen voor hoger onderwijs aangesloten, die ook al toegepast onderzoek aan de City Deal Impact Ondernemen leverden. Het zijn: Universiteit Utrecht, Nyenrode University, Hogeschool van Rotterdam, NHL Stenden Hogeschool, Windesheim Hogeschool, Hanze Hogeschool, Hogeschool Amsterdam, Saxion.