Het stilvallen van het maatschappelijk leven kan wel eens tot hele mooie veranderingen leiden. Dat stelt Otto Scharmer, die de Theory U lanceerde, waarbij organisaties en mensen op het dieptepunt van hun bestaan werkelijke waarden terugvinden en daaruit de kracht putten om tot duurzame daden te komen. In zijn analyse van de corona-crisis ziet hij dan ook kansen voor een beter beheer van de planeet en sociaal-maatschappelijke vernieuwing. 

Volgens de MIT-professor tonen de eerste collectieve reacties op de corona-crisis interessante voorbeelden. Hij is vooral gecharmeerd van de aanpak van vier Aziatische landen, veelal eilandstaten zoals Singapore, Taiwan, Zuid-Korea maar ook Hongkong. “Zonder draconische ingrepen of bewaking van burgers werd de verspreiding van COVID-19 vertraagd. In Singapore, Hongkong en Taiwan werden zelfs een massale uitbraak voorkomen, met tot nu toe niet meer dan tientallen tot enkele honderden geregistreerde ziektegevallen. Hoe kregen zij dat voor elkaar?”

Volgens Charmer waren het drie strategieën die een menselijke ramp voorkwamen. Er werden beperkingen gesteld aan inkomende reizigers, er werd voorkomen dat zieke mensen in contact kwamen met anderen door quarantaine in te stellen en er kwamen extra maatregelen op gebied van vermijden van contacten in de gemeenschappen door verhevigde hygiëne, isolatie en geboden op het gebied van sociale afstand. En dat al drie dagen na het eerste alarm van de Chinese autoriteiten, in het geval van Singapore. Er werd bovendien heel veel energie gestoken in het achterhalen van de contacten van zieke mensen. Ook al werden grote bijeenkomsten afgelast, scholen en bedrijven bleven gewoon open. In Hongkong werd aan de gebruikelijke 300 duizend dagelijkse reizigers uit China gevraagd eerst in guarantaine te gaan. 

Charmer: “Samenvattend: deze landen kozen voor een combinatie van actief testen, transparantie (inwoners kregen alle beschikbare informatie). Maar ook door het gebruik maken van de alertheid van de bevolking zelf, gestimuleerd door directe actie. De ‘Vier Tijgers’ gedragen zich verstandiger, met een vooropgezet plan. Ze renden beslist niet geblinddoekt door het bos, zoals andere landen waaronder de VS wel doen. Mogelijk is dit ook een gevolg van de opgedane ervaringen met de eerdere SARS-epidemie in 2002-2003. Een andere verklaring zou hun culturele achtergrond kunnen zijn, het Confucianisme. Al eeuwenlang is er aandacht voor goed onderwijs. Hun beste krachten gaan niet naar het bedrijfsleven, maar naar de overheid.”

Trump krijgt een stevige veeg uit de pan. Charmer verwacht dat hij in zijn eigen mes zal vallen, met zijn 16.000 leugens, zijn scheldkannonades en het bewust ondergraven van de status van de Amerikaanse overheid. “Wanneer dit gedrag tot een catastrofe leidt, zal de stemming onder de bevolking veranderen en zal er snel een einde komen aan het presidentschap van Trump.”

Nu de wereld noodgedwongen tot een stop komt, moeten we van deze gelegenheid gebruik maken om te pauzeren, te resetten en weer op te starten. De keuze aan ons is om de noden van ons allen te negeren, of diegenen te helpen die hulp nodig hebben. Ons ego of ons ecosysteem, dat is de keuze. De belangrijkste vraag voor Charmer is nu dan ook deze: “Wat als we deze verstoring gebruiken als een kans om alles los te laten wat niet essentieel is in ons leven, in ons werk en in onze institutionele routines? Hoe kunnen we ons een voorstelling maken van hoe we straks willen samenleven en werken?”

Nu we de komende weken thuis tijd genoeg hebben voor bezinning, biedt Scharmer een gratis ‘reis’ aan om deze tocht de komende jaren voort te kunnen zetten. Volg deze link naar de inschrijving van de cursus die wordt gegeven via het Zoom videoconferencing platform, dat in deze crisistijd heel vaak zijn diensten bewijst.

Lees het volledige artikel van Otto Scharmer 'Emerging Lessons from Coronavirus to Climate Action'