Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
 LC Packaging: "Klanten willen voor onze inspanningen meer betalen"
LC Packaging: "Klanten willen voor onze inspanningen meer betalen"
14 januari 2025

IMVO-verplichting bedrijven door komende CSDDD

Bedrijven krijgen binnenkort te maken met de EU-richtlijn Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). Deze richtlijn is sinds 25 juli 2024 van kracht en zal stapsgewijs in alle EU-lidstaten worden ingevoerd. Gaat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) toezien op naleving van deze komende richtlijn? Dat is een optie, volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken.

De CSDDD verplicht grote bedrijven om verantwoordelijkheid te nemen voor mens, milieu en natuur binnen hun hele waardeketen. “De invoering betekent een verbetering voor mens en milieu. En dat wij producten gebruiken, zonder negatieve impact op mensenrechten”, zegt Eva Smulders van het MVO-steunpunt van de overheid, dat is ondergebracht bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). 

De CSDDD vereist van grote bedrijven dat ze onderzoek doen naar mensenrechtenschendingen, milieuvervuiling en klimaatschade in hun ketens en maatregelen nemen om dit te voorkomen en te herstellen. Het is opgesteld in het kader van het Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO). De CSDDD start eerst voor heel grote bedrijven, waarna in de jaren daarna kleinere ondernemingen aan de beurt zijn:

+ In 2027 is de verplichting van toepassing op bedrijven met meer dan 5000 werknemers en een omzet van 1500 miljoen euro. 
+ In 2028 geldt deze verplichting voor bedrijven met meer dan 3000 werknemers en een omzet van 900 miljoen euro. 
+ In 2029 gaat de CSDDD gelden voor bedrijven met meer dan 1000 werknemers en een omzet van 450 miljoen euro.

“Momenteel wordt de CSDDD omgezet in nationale wetgeving. Alle lidstaten hebben nu twee jaar de tijd om van deze Europese richtlijn een nationale wet te maken en hiervoor een toezichthouder aan te wijzen. Dat wordt in Nederland waarschijnlijk de Autoriteit Consument & Markt (ACM)”, zegt Inge van der Linden, senior beleidsmedewerker IMVO bij het ministerie van Buitenlandse Zaken.

“In 2026 is de deadline voor de lidstaten om hiervoor een nationale wet te hebben. In Nederland is het conceptwetsvoorstel voor de omzetting, de Wet Internationaal verantwoord ondernemen (Wivo), in november gepubliceerd voor de inmiddels beëindigde internetconsultatie.” 

De ACM reageerde vorig jaar juni (2024) nog terughoudend op de komende rol bij het naleven van de CSDDD.
 

Van toepassing op 450 bedrijven

De CSDDD wordt van toepassing op zo’n 450 Nederlandse bedrijven. “Het gaat dus om een kleine groep van (zeer) grote bedrijven. Maar ook andere bedrijven zullen hier indirect mee te maken kunnen krijgen. Bedrijven die onder deze verplichtingen vallen, moeten bijvoorbeeld de risico's voor mensenrechten en milieu in hun keten in kaart brengen. En dat betekent dus ook dat ze in gesprek moeten gaan met hun (internationale) ketenpartners en vragen zullen stellen aan die partners. Op deze manier kunnen dus ook mkb-bedrijven die niet rechtstreeks onder de wetgeving vallen, hier wel iets van gaan merken”, vertelt Van der Linden.

“Ik moet hieraan toevoegen dat de CSDDD-richtlijn gebaseerd is op de internationaal erkende OESO-richtlijnen, die al heel lang geleden door de Nederlandse overheid zijn ondertekend. Deze OESO-richtlijnen bieden handvatten voor bedrijven hoe ze moeten omgaan met kwesties zoals ketenverantwoordelijkheid, mensenrechten, kinderarbeid of milieu. Er werd ook vanuit gegaan dat bedrijven aan de hand hiervan te werk zouden gaan. Maar er was geen formele wet. Die komt er nu wel. De CSDDD wordt als nieuw gezien, maar ethisch ondernemen bestaat al veel langer en is dus niet nieuw”, stelt Eva Smulders, coördinator bij het MVO-steunpunt van de overheid. 

Due diligence (gepaste zorgvuldigheid) is een essentieel onderdeel van IMVO en staat centraal in de OESO-richtlijnen. Het due diligence proces bestaat volgens deze richtlijnen uit zes stappen. Hierin wordt beschreven hoe een ondernemer due diligence goed aanpakt. 


Meer vraag naar verantwoorde producten

Volgens Smulders krijgt het MVO-steunpunt nog niet heel veel vragen van ondernemers over de CSDDD. “Ondernemers weten nog niet zo goed dat dit eraan komt. Grote bedrijven stellen ook nog niet veel vragen, want die zijn zich net aan het voorbereiden. Bewustwording is nu gaande. De consultatieronde is inmiddels al wel afgelopen. De vragen die gesteld worden, hebben bijvoorbeeld betrekking op wetgeving, financiering of mensenrechten. Een ondernemer vraagt bijvoorbeeld hoe hij tijdens een bezoek aan China mensenrechten kan bespreken. Wij geven hem het advies om meer over community development te praten of gezondheid en veiligheid voor werknemers aan te kaarten. Dit zijn veilige thema’s.”

 “De koplopers hebben hierin al geïnvesteerd, onder andere vanwege de richtlijn niet-financiële rapportage. Verder is het niet alleen maar een last voor de bedrijven. Het gaat om de impact die beoogd wordt. Het betekent ook dat mensen en milieu beter verzorgd worden. En dat bijvoorbeeld producten gebruikt worden zonder slavernij”, meent Smulders. “Verder zie je in de maatschappij dat er vanuit consumenten steeds meer vraag komt naar verantwoord geproduceerde spullen. Dus voor je imago is het ook belangrijk. Het leidt daarnaast tot meer inzicht in je waardeketen en dus ook tot meer weerbare waardeketens”, vult Van der Linden aan. 

“Wij raden bedrijven aan om op tijd te beginnen met hun voorbereiding op deze wetgeving. Het staat overigens nog niet helemaal vast hoe de wet er in Nederland precies uit zal zien. Maar de grote lijnen zijn al wel zichtbaar, omdat er een richtlijn aan ten grondslag ligt. En bedrijven kunnen al aan de slag met de OESO-richtlijnen. Die bieden een hele goede basis voor het naleven van de wetgeving”, zegt Van der Linden.


Te klein voor de CSDDD

Een bedrijf dat niet direct onder de CSDDD valt, is verpakkingsbedrijf Royal LC Packaging International uit Waddinxveen. De 101 jaar oude onderneming heeft zo'n 1700 medewerkers en eigen fabrieken in Bangladesh en Zuid-Afrika. Duurzaamheid staat bij LC Packaging hoog op de agenda. “Onze omzet is rond de 200 miljoen euro. Dat betekent dat we te klein zijn om direct onder de CSDDD te vallen”, vertelt Lotte Mastwijk, sinds een paar jaar hoofd Duurzaamheid bij LC Packaging. “Maar wij zijn ook onderdeel van de keten van grote bedrijven. Wij hebben bijvoorbeeld grote klanten in de voedsel- en zuivelindustrie en in de chemie. Die vallen allemaal onder de CSDDD. Dat betekent dat ook wij hierbij betrokken zijn.”

Mastwijk denkt dat de invoering van de CSDDD voor veel stress bij bedrijven gaat zorgen. “Ik denk dat er tot nu toe nog heel weinig bedrijven zijn die echt veel aandacht hebben besteed aan sociale en milieustandaarden in hun upstream waardenketen. Het is niet een heel makkelijk proces. Het begint bij risicoanalyses, maar voor die analyses moet je ook over informatie van je leveranciers beschikken. Over bijvoorbeeld de hoogte van de lonen die ze betalen en de veiligheidsmaatregelen die worden genomen op de werkvloer. Of over de behandeling van vervuild water in hun fabrieken, om een milieuonderwerp te noemen. Die informatie moet je allemaal hebben om risico’s goed in te kunnen schatten.”


Te lage minimumlonen

Volgens Mastwijk is koploper LC Packaging ‘al jaren’ bezig om informatie te verzamelen. “We hebben daarvoor een heel uitgebreid proces. Daardoor kunnen we zien waar de belangrijkste risico's zijn. Veel van onze leveranciers betalen bijvoorbeeld lage lonen. En dan heb ik het niet over minder dan het minimumloon, want dat wordt wel betaald. Maar in veel ontwikkelingslanden kun je van een minimumloon echt niet leven. Wij hebben gezegd: die minimumlonen zijn te laag. In reactie hebben we een leefbaar loonprogramma opgezet. Daarbij worden de lonen verhoogd en de werkweek verkort. Een dergelijk initiatief doen we samen met onze belangrijkste leveranciers. We maken dit dus samen mogelijk.”

Naast leefbaar loon streeft LC Packaging ernaar dat 80 procent van haar omzet afkomstig moet zijn van circulaire producten. Het bedrijf wil materialen verantwoord inkopen en ervoor zorgen dat de verpakkingen na gebruik geen afval worden.

In lijn met de Overeenkomst van Parijs in 2015 wil het verpakkingsbedrijf in 2030 ook een 50 procent emissiereductie in haar volledige waardeketen hebben ten opzichte van 2021. “Duurzaamheid is voor ons een soort businesscase geworden. Onze klanten zien dat onze producten door onze inspanningen op gebied van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen een laag risicoproduct zijn en van extra waarde zijn, zowel sociaal als milieutechnisch. Klanten blijken hierdoor bereid te zijn om meer te betalen, wat weer noodzakelijk is voor ons om die standaarden vast te houden”, aldus Mastwijk.

Meer informatie:
Het MVO-steunpunt | RVO.nl helpt ondernemers op weg met internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence (gepaste zorgvuldigheid). De adviseurs van RVO geven praktische informatie, gratis advies, of verwijzen door.