VNO-NCW wil een Grondstoffenagentschap
Het is wens van het bedrijfsleven dat er een Internationaal Grondstoffenagentschap komt, zoals er ook een Internationaal Energieagentschap is. Dat laat het VNO-NCW weten, in een artikel over de circulaire economie.
Een Grondstoffenagentschap publiceert over ontwikkelingen, trends en feiten over de beschikbaarheid van grondstoffen.
Geen slecht idee, want TNO berekende eerder dit jaar in een studie dat een circulaire economie Nederland nu al bijna 7,5 miljard euro oplevert en 54 duizend banen. Een ander cijfer: uit de Monitor materiaalstromen 2013 van het CBS blijkt dat bijna 4,5 procent van de toegevoegde waarde in Nederland afkomstig is van producten met schaarse metalen. Er wordt dus voor meer dan 26 miljard euro aan verdiend. Daar is de opbrengst van biologische (landbouw)grondstoffen, de biobased economy, nog niet bij opgeteld.
Het opinieartikel is geschreven door Remko Ebbers in het opinieblad Forum. Hij beantwoordt daarin de vraag: Gaat de circulaire economie – het telkens opnieuw gebruiken van grondstoffen – ons redden?
Niet per se, volgens de schrijver. Dit blijkt volgens hem uit het verhaal van Ton van Veen, directeur duurzaamheid van Philips. “Eén van zijn paradepaardjes is het hergebruik van de kunststof van de Senseo-koffiezetapparaten. 'Dat kun je drie keer doen', noemt Van Veen een beperking. 'Daarna is het materiaal zo gedegenereerd dat we het niet meer kunnen gebruiken. Maar goed, dan zijn we twintig jaar verder en zal er wel een oplossing voor zijn om dat weer op te werken.'”
We citeren verder deze bijdrage van de grootste ondernemersorganisatie van ons land:
“Voor bedrijven gaat het om willen en kunnen, maar ook om bedrijfszekerheid. Voor veel producenten is er geen alternatief voor hun grondstof of is een alternatief zo duur dat ze zich de markt uit prijzen. Zo is het volgens Ton van Veen heel moeilijk om aan hoogwaardig gerecycled plastic te komen. 'De plasticinzameling is een chaos, alles ligt doorelkaar.' Het winnen van grondstof uit afval is gecompliceerd en duur. In het geval van de Senseo is de gerecyclede grondstof ongeveer net zo duur als 'maagdelijk' kunststof. Bij een strijkijzer uit de fabriek in Singapore, gemaakt van onder andere hergebruikte PET-flesjes, valt de vergelijking ongunstig uit voor het gerecyclede materiaal. Dat het bedrijf dat toch gebruikt, komt omdat Philips dat per se wil. Van Veen: 'En ik geloof dat we in de toekomst toch moeten, dus beginnen we er nu alvast mee.'
Toch is het onverstandig om onszelf rijk te rekenen met de circulaire economie. Uiteindelijk hangt veel af van de markt. Als cradle-to-cradle al een algemeen toepasbaar verdienmodel zou zijn, was het al massaal overgenomen. 'Uit het rijtje people, planet, profit, moeten alle drie de elementen aanwezig zijn', zegt Jo Cox, directeur van papierbedrijf Smurfit Kappa. De onderneming verwerkt een kwart van het in Nederland ingezamelde oud papier tot nieuwe producten. 'Als één van die poten er niet is, valt de tafel om. Ook ngo's snappen heel goed dat een bedrijf niet moet omvallen. Anders heb je geweldige plannen, maar geen bedrijf om die uit te voeren.'
Lang niet voor elke sector en voor elke grondstof is het cradle- to-cradle-recept toepasbaar. Er zal dus meer nodig zijn om de economie draaiende te houden dan het hameren op circulaire productieprocessen.
Zo zal de economische diplomatie, ook in Europees verband, erop gericht moeten zijn om de wereldhandel open te houden en de toegang tot grondstoffen te verzekeren. Nederland zou daarnaast goed moeten samenwerken met Duitsland, stelde VNO-NCW-voorzitter Bernard Wientjes tijdens de presentatie van de TNO-studie. “Duitsland is verder met de ontwikkeling van een samenwerkingsverband tussen bedrijven en overheid. Nederland kan zijn grote kennis over ketenbeheer inbrengen.”
Ook is het een wens van het bedrijfsleven dat er een internationaal grondstoffenagentschap komt, zoals er ook een Internationaal Energieagentschap is. Dit publiceert over ontwikkelingen, trends en feiten over de beschikbaarheid van grondstoffen.
Voor ondernemers die bezig zijn hun eigen strategieën te bepalen, zou een langetermijnvisie van de overheid geen overbodige luxe zijn. “Wij raken er aan gewend dat er om de twee jaar een nieuw kabinet komt met om de twee jaar een andere visie”, mopperde Wientjes."
To zo ver dit opiniestuk.
De bijdrage van VNO-NCW zal zeker doorklinken op de conferentie Closing the Loop 2013, op 2, 3 en 4 oktober. Deze door P+ georganiseerde uitwisseling van de jongste praktijkervaringen kent als openingsspreker Dr. Christian Hagelüken, director EU Government Affairs van Umicore, de onderneming die kostbare metalen uit computerschroot weet te winnen. Ook hier heeft de schrijver van VNO-NCW oog voor: “Duizend kilo mobiele telefoons bevat meer goud dan 1.000 kilo gouderts”.