Het oplossen van grote maatschappelijke problemen vraagt om ondernemende ‘orchestrators’. Hoe stemmen zij in een netwerk bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstituten en overheden succesvol op elkaar af?

Dat is de vraag waar Henk Kievit zich op gaat storten, sinds hij vandaag is benoemd tot hoogleraar Entrepreneurship en Ecosystems aan Nyenrode Business Universiteit. Kievit was op Nyenrode al directeur van het faculteitscentrum voor Entrepreneurship, Governance en Stewardship en ook de Nyenrode (executive) modulaire MBA programma’s, die gevolgd worden door mensen die vaak al hoog in organisaties werkzaam zijn.

P+ publiceerde eerder een P+ Special waarin Kievit werd geportretteerd.

Kievit gaat zich vastbijten in grote complexe transitievraagstukken zoals energie, landbouw, innovatie clusters, gezonde voeding en zorg, circulaire economie en digitale transformatie. 

"Coöperaties lossen huidige problemen niet meer op"

Volgens Kievit werken de oplossingen van vroeger niet meer: “In het verleden zijn grote vraagstukken aangepakt vanuit een coöperatieve ondernemerschapshouding. Dit resulteerde in Nederland uiteindelijk in grote coöperatieve ondernemingen die georganiseerd waren om elk één gezamenlijk belang te dienen van een regionaal netwerk. Een goede melkprijs bijvoorbeeld. Maar de huidige grote maatschappelijke vraagstukken zijn organisatie-overstijgend. Bij het oplossen daarvan dienen een veelvoud van belangen in gezamenlijkheid te worden georganiseerd."

Naar het voorbeeld van de samenwerkende natuur werken, dat is wat Kievit voor ogen staat. "Dit organiseren van regionale netwerken wordt ook wel het ontwikkelen van ecosystemen genoemd, met nieuwe modellen van waardecreatie. Alle betrokken partijen moeten hierbij ondernemerschap tonen. Deze inclusieve ondernemendheid is nodig om bij de grotere maatschappelijke opgaven op gebied van transities innovatieve kansen te benutten om in gezamenlijkheid meervoudige waardecreatie te realiseren.” 

"Accent op ondernemendheid"

Kievit ziet in het organiseren van deze netwerken een belangrijke rol weggelegd voor het bedrijfsleven. “De grote vraag is hoe het bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden die complexe vraagstukken binnen publiek-private netwerken gezamenlijk oppakken. In de oplossingsaanpak van dergelijke maatschappelijke opgaven ligt het accent op de ondernemendheid. Die ondernemende aanpak overschrijdt organisatiegrenzen en zoekt naar ondernemende ‘orchestrators’ om binnen een netwerk van publieke en private organisaties oplossingen te bedenken en nieuwe verdienmodellen te realiseren. Je hebt zulke mensen nodig. Ik zie in publiek-private samenwerkingen dat een bundeling van partijen heel makkelijk kan doodvallen.”

"Shaping responsible leaders"

In de zogenaamde ‘Foodvalley’ rondom Wageningen heeft Kievit al de nodige ervaring opgedaan in het bundelen van totaal verschillende partijen. Zijn leerstoel zal dan ook nauw samenwerken met de kennisagenda van het lectoraat Dienstbaar Organiseren aan de Christelijke Hogeschool Ede in de Foodvalley regio. 

Kievit ziet ook in andere regio's grote samenwerkingsclusters ontstaan. "Foton Delta bijvoorbeeld, in de Brainport Regio rondom Eindhoven. Hoe daar 230 miljoen voor vrij kwam voor het uitrollen van deze technologie. Hoe de Rijksoverheid, drie provincies, de Technische Universiteit, ASML en tal van andere bedrijven op Brainport een netwerk hebben gevormd, dat vind ik prachtig. In de Drechtsteden zie je nu ook een consortium ontstaan en ook in het noorden van het land. Dat is waar ik van de rector van Nyenrode mijn leerstoel op mag richten."

Kievit: “Het uiteindelijke doel van mijn onderzoek is het bijdragen aan de missie van Nyenrode; serving society by shaping responsible leaders. Daarbij wil ik verschillende onderzoeksmethoden en studies combineren om de oordeelsvorming en ondernemend gedrag van professionals verder aan te scherpen en daarvoor handvatten te bieden in de dagelijkse praktijk.”