Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
Kinderen van El Kassib
Kinderen van El Kassib
14 augustus 2023

Kinderarbeid onder recyclers in Egypte aangepakt

Eerst sorteerden kinderen in Egypte elektronisch afval. Nu gaan ze naar school en maken hun moeders bijzondere sieraden van teruggewonnen edelmetalen.  

Het Nederlandse bedrijf ADMC Group - actief in de gezondheidszorg - besteedt de productie en recycling van medische apparatuur en andere materialen uit in Egypte. Het bedrijf constateerde dat kinderen werkzaam zijn in toeleveringsketen, onder meer bij het verzamelen en sorteren van het elektronisch afval. ADMC ondernam daarom met lokale partners en met ondersteuning van RVO via het Fonds Bestrijding Kinderarbeid (FBK) actie om kinderarbeid aan te pakken door het project 'El Kassib' op te starten. 

Het project werpt zijn vruchten af. Tarek Isak, CEO van ADMC Group en Sara Benjamin, werkzaam bij ADMC Group, lichten het project toe.

ADMC is een bedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in het opzetten van franchisecentra voor de gezondheidszorg. Isak: “Wij bieden franchisemogelijkheden, gebaseerd op ons ‘Triple T’ gezondheidsconcept: Trading (Handel), Training en Treatment (Behandeling). Kort samengevat betekent dit dat we onze zakenpartners voorzien van de nieuwste medische producten, we bieden geaccrediteerde opleidingen en we begeleiden hen op allerlei vlakken om de klantervaring van patiënten te verbeteren.” 


Toeleveringsketen in kaart brengen

ADCM bracht in 2020 de gehele toeleveringsketen van het bedrijf in kaart. Benjamin hierover: “Onze toeleveringsketen bestaat uit drie delen. Een eerste deel is de toeleveringsketen van de productieprocessen, waarvan een gedeelte in Egypte plaatsvindt. Een tweede deel betreft het deel om de franchisecentra op te zetten en een derde deel is gerelateerd aan recycling van medische apparatuur. Uit ons onderzoek kwam naar voren dat kinderen betrokken waren bij het productieproces van first tier suppliers. “

“Een deel van de productie besteden we uit aan toeleveranciers. Bij sommige productieprocessen – bijvoorbeeld bij het buigen of slijpen van roestvrij staal – waren kinderen betrokken. Daarnaast bleek dat ook bij het recyclingproces vaak sprake was van kinderarbeid. Kinderen zamelden het afval afkomstig van fabrieken in de regio in en waren werkzaam in de sorteercentra waar weinig tot geen veiligheidsmaatregelen werden genomen. Ons doel was om zowel aan de productiezijde als bij het recyclingproces kinderarbeid uit te bannen.” 

Eenvoudig is dit helaas niet, vertelt Benjamin. “Het is een complex probleem waarvoor er geen kant-en-klare aanpak is. We hebben gekozen voor een holistische en uitgebreide aanpak om dit probleem lokaal aan te pakken en werken daarvoor samen met RVO, lokale partners en NGO’s.” 


Gestart in coronatijd

En zo ontstond het project ‘El Kassib’, wat verwijst naar de jonge man of vrouw die op de meest efficiënte manier geld weet te verdienen. Veel kinderen in Egypte dromen ervan om een El Kassib te zijn, vandaar de naam van het project. Tarek Isak: “Begin 2020 trokken we naar Egypte. Wat een periode van 10 dagen moest worden, werden uiteindelijk 6 intensieve maanden, mede door de uitbraak van corona. Gedurende deze periode hebben we gewerkt in de wijk El Zabaleen in Caïro.” 


Vertrouwen winnen

Het was erg moeilijk om meteen grote stappen voorwaarts te maken, zegt hij, terugkijkend. “De eerste periode kregen we veel te maken met uitdagingen. Droegen we zelf bijvoorbeeld een masker en handschoenen, dan was het onmogelijk om een connectie te maken met de plaatselijke bevolking en hun vertrouwen te winnen. We waren genoodzaakt hun taal te spreken en hun gebruiken over te nemen. Dat hebben we dan ook gedaan, ook al bracht het extra risico’s met zich mee. Door meer tijd met hen door te brengen, wonnen we geleidelijk aan steeds meer vertrouwen en konden we veranderingen teweegbrengen”, aldus Isak.


Sociaal niveau

Benjamin vult aan: “Een van de complexe zaken bij kinderarbeid is dat ouders het goedkeuren of zelfs initiëren. Kinderen werken doorgaans in de werkplaatsen van hun ouders, terwijl de Egyptische regering het stilzwijgend toestaat. Vertel je de ouders dat ze hun kinderen naar school moeten sturen, dan zijn ze niet snel overtuigd aangezien de Egyptische regering niet ingrijpt en ze hierdoor bovendien inkomsten missen. Samen met lokale NGO’s hebben we daarom een awareness-programma opgestart zowel richting de regering om op hoger niveau wijzigingen in de wet- en regelgeving door te voeren als op lokaal niveau. De Egyptische instanties zijn niet gebaat bij een negatief imago.”


Onderwijs en families 

Een belangrijk onderdeel van project El Kassib was investeren in onderwijs. Isak: “Er was vaak sprake van drop outs op school. We hebben daarom nieuwe klassen opgericht waar er niet alleen basisvaardigheden werden geleerd (rekenen en taal), maar waar er ook aandacht was voor de weerbaarheid van de kinderen. Dit noemen we het ‘Champions of Change’ programma en daarbij leren we de kinderen hoe ze in staat zijn hun eigen situatie te verbeteren. Tegelijkertijd gingen we in gesprek met families.  Over hoe ze hun financiële situatie beter kunnen beheren. Soms is het probleem niet zozeer dat ze geen geld hebben, maar ze weten niet hoe ze het op de juiste manier moeten besteden.” 

Een veelvoorkomend geldprobleem bleek ook te maken te hebben met illegale leningen. “Veel mensen die ergens in willen investeren, nemen een (illegale) lening waarbij ze achteraf te maken krijgen met een veel te hoge rente. Daardoor zijn ze niet in staat om de lening terug te betalen. Ze sluiten hierdoor weer andere leningen af en zo komen ze in een vicieuze cirkel terecht. Om dat aan te pakken hebben we samen met lokale NGO’s VLSA’s opgezet, wat staat voor Village Saving Loaning System. Daarbij gaat geld lenen niet langer gepaard met een veel te hoge rente.”


Duurzame lange termijn-oplossing

Wie kinderarbeid wil aanpakken moet op diverse fronten aan de slag. Isak: “Wat je vaak ziet bij dit soort initiatieven is dat als je niet continu blijft investeren in de teweeggebrachte veranderingen de oude gewoontes geleidelijk weer zullen terugkomen. Wat we als ADMC willen bereiken, is een duurzame lange termijn-oplossing. Daarom hebben we een business model opgesteld waarmee – als het El Kassib-project is afgerond - zonder onze tussenkomst inkomsten kunnen worden gegenereerd. Zo zijn de lokale NGO’s actief om de situatie blijvend te verbeteren. Hoe we dit doen? We hebben onder meer de moeders in het gezin geleerd dat ze met enige training veel meer waarde kunnen halen uit wat de recyclingbusiness te bieden heeft. Bij het recyclen van elektronische apparaten kunnen ook kostbare metalen worden teruggewonnen. De vrouwen verwerken vervolgens deze tot bijzonder en uniek handwerk, dat uitstijgt boven het lokale handwerk dat ze in Egypte kennen. Hierdoor krijgen ze een extra inkomen voor het gezin, waardoor ze de kinderen naar school kunnen laten gaan. Een klein deel van de opbrengst vloeit terug naar de community en de NGO’s, die hiermee de plaatselijke bevolking kunnen blijven ondersteunen.  Het gaat dus om een combinatie van het genereren van een extra inkomen én het recyclen van elektronica. Tot eind dit jaar zullen we het project blijven opvolgen, zodat er een stevig fundament ligt voor een betere, duurzame toekomst voor de plaatselijke bevolking, zonder kinderarbeid.”


Samengevat: Fonds Bestrijding Kinderarbeid

Om kinderarbeid uit te bannen is ADMC met lokale partners en met steun van het Fonds Bestrijding Kinderarbeid (FBK) het zogeheten 'El Kassib'-project gestart, in de wijk El Zabaleen in Caïro. Het FBK helpt Nederlandse ondernemingen die lokaal onderzoek willen doen naar de dieperliggende oorzaken van kinderarbeid in hun productieketen en hiertegen op lokaal niveau maatregelen willen nemen. Daarnaast helpt het bedrijven die maatregelen nemen tegen kinderarbeid in hun eigen onderneming.

FBK ondersteunt projecten met subsidie én via een kennistraject met informatie, advies en kennisuitwisseling. FBK is dit jaar gesloten, maar het IMVO-steunpunt helpt Nederlandse ondernemers met een internationale waardeketen verder om maatschappelijk verantwoord te ondernemen.  

Meer informatie over hoe de Nederlandse overheid ondernemers steunt bij het verduurzamen van hun productieketen vind je op de RVO- website over verantwoorde productie

Auteur: Evi Husson