Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
Rachel Kuijlenburg 'Queen of Waste'
Rachel Kuijlenburg 'Queen of Waste'
14 oktober 2022

Kinderen en daklozen verzamelen plastic flesjes om statiegeld

Schoolkinderen en daklozen zijn plastic flesjes uit vuilnisbakken gaan verzamelen, na de wettelijke introductie van statiegeld van 15 cent. Dat constateert een team studenten en docenten van De Haagse Hogeschool.

In de P+ Special ‘Queen of Waste’ wordt docente Rachel Kuijlenburg geïnterviewd, die dit onderzoek leidde.

Kuijlenburg, docente facilitair management, onderzoekt sinds enkele jaren met haar studenten de vuilniszakken van verschillende organisaties, ook die van De Haagse Hogeschool zelf. Hierdoor signaleert Kuijlenburg heel snel de effecten van wettelijke maatregelen die tot een circulaire economie moeten leiden, het streven van Nederland in 2050. Heel opvallend is wat er gebeurde toen er statiegeld op kleine flesjes plastic kwam te staan.

In P+ vertelt de bevlogen Kuijlenburg: ”Toen die flesjes nog geen waarde hadden, vonden we ze op school in alle fracties terug. Zowel bij restafval als bij plastic. Toen kreeg het waarde: 15 cent per stuk. De bedoeling van die maatregel was dat mensen hun flesje mee naar huis zouden nemen om ze bij de supermarkt in te leveren. Maar 15 cent, dat boeit studenten niet. De flesjes gingen nog net zo hard de afvalbakken in. Totdat er ineens daklozen in het gebouw opdoken. Schoolkinderen ook. Zelfs schoonmakers begonnen in die bakken te graaien. Daarna kwamen we in de verzamelzakken geen flesjes meer tegen.”


Voedsel zwaarste afvalstroom in gevangenissen

Kuijlenburg deed ook onderzoek in penitentiaire inrichtingen, waar sprake is van voedselverspilling. In P+ schetst ze hoe lastig het kan zijn om tot een goede oplossing voor iedereen te komen: “Er is in de gevangenis wel een keukentje voor gezamenlijk koken, maar die faciliteit is net zo minimaal als een campingkeuken. Een kookplaat met vier pitjes. Een sobere ruimte voor 24 mensen. Er zijn altijd wel justitiabelen die koken leuk vinden. Dan halen ze het vlees uit de cateringmaaltijd, kopen van hun zakgeld nog wat andere levensmiddelen en koken wat ze wel lekker vinden. Met wat creativiteit kom je een heel eind. Samen eten is ook sociaal contact. Maar ja, dan eten ze van 12 tot 2 uur. Rond die tijd willen de bewaarders ook lunchen. Zoveel mensen bij elkaar in een kleine ruimte geeft ook risico’s. Dit vraagstuk wordt opgepakt in het nieuwe contract dat is afgesloten met de cateraars.”

De Haagse Hogeschool constateerde dat weggegooid voedsel alleen qua gewicht de grootste afvalstroom in gevangenissen was. “Op taartdiagrammen zie je: zoveel procent van de afvalstroom is plastic, zoveel procent is papier. Maar als je het zelf in je handen hebt gehad, krijg je een heel ander beeld. Die hoeveelheden worden in kilo’s gewogen. Dan bestaat 41 procent uit voedselresten en is slechts 18 procent van het afval plastic. De hoeveelheid plastic lijkt dus mee te vallen, maar schijn bedriegt want in werkelijkheid is de ruimtelijke omvang van het plastic – het volume – gigantisch groot. Al die volle containers met plastic moeten wel heen en weer gereden worden.”


“Afval is het DNA van je organisatie"

De studenten van De Haagse Hogeschool moesten aan deze vorm van praktijkgericht onderzoek wennen. “En daar kwamen we, de studentes met gelakte nageltjes, hoge hakjes en mooi in de make up. Hebben we met een team van twintig studenten dagelijks de vuilniszakken staan opentrekken, gesorteerd, en geanalyseerd.” 

Kuijlenburg over zichzelf, nuchter: “Ik ben niet zo snel ergens vies van. Drie dagen oude rauwe kip, dat is een ding. Die stank! Voor de rest kan ik veel hebben. Ik was natuurlijk wel bang dat ik in de penitentiaire inrichtingen rare dingen zou vinden, maar dat viel alleszins mee.”

Kuijlenburg raadt iedereen aan om net als zijzelf eens in de vuilniszakken van de eigen organisatie te duiken. “Afval is het DNA van je organisatie. Elke directeur van een organisatie zou zo nu en dan eens door het afval moeten gaan om te weten wat er in het bedrijf gaande is.”

Haar bevindingen werkte zij uit in een besturingsmodel dat voor elke organisatie toepasbaar is. Het model beschrijft op elk niveau welke keuzes professionals kunnen maken: van directie tot facility manager tot inkoper. Vooral op het laatste legt zij sterk de nadruk: “Wat er niet aan grondstoffen in komt, kun je ook niet als afval verspillen.”

Het onderzoek van De Haagse Hogeschool is genomineerd voor de RAAK Award, een landelijke prijs voor het beste praktijkgerichte onderzoek in het hoger onderwijs, die op 17 november wordt uitgereikt. Iedereen kan via deze link Publieksprijs Raak stemmen om het ontwikkelde circulaire facility management model te waarderen.

Download gratis P+ Special ‘Queen of Waste’
 

Downloads

Meer info download je hier:

Queen of Waste De Haagse Hogeschool (826 kb)