Koffiewonder op gedegradeerde grond
Koffiestruiken die goed groeien op grond die verloren leek. FMO helpt mee aan het realiseren van een wondertje van armoedbestrijding in Nicaragua.
In de P+ Special ‘Koffie tegen armoede’ komt het team aan het woord dat meehielp aan deze voorbeeldige economische sprong. Het zijn Giacomo Celi, hoofd duurzaamheid van de vanuit Amsterdam opererende koffiehandelsorganisatie Mercon Coffee Group, Anton Timpers, manager Agri FMO en Soledad Jiron, investment officer FMO - zelf afkomstig uit Nicaragua.
Het project begon vijftien jaar geleden met een stuk land dat Mercon kocht, en zeven boeren die bereid waren om te experimenteren met robusta koffiestruiken. Deze bleken het goed te doen om de arme grond. Inmiddels telt de regio zelfs al 1200 koffieverbouwende boeren. Celi van Mercon denkt dat dit aantal nog kan groeien tot 3 à 4 duizend boeren.
FMO stapte vijf jaar geleden in het project. De Nederlandse ontwikkelingsbank steunt het verstrekken van microkredieten aan de boeren, scholing en ondersteunende infrastructuur zoals technische faciliteiten voor de verwerking van de oogst. De resultaten werden dit jaar positief geëvalueerd door Wageningen University & Research (WUR). Er zijn duizenden banen gecreëerd en de gemiddelde inkomens in het gebied stegen tot ruim boven het armoedeniveau. Ook op milieugebied zijn de inspanningen voorzichtig positief. Gedegenereerde grond is weer groen en levert productie op.
Het plan om in het zuidelijke deel van dit gebied, Nueva Guinea, de productie van koffie te introduceren was erg gewaagd. Ooit groeiden er weelderige bossen maar die zijn bijna allemaal gekapt. Eerst voor de houtwinning, later voor de zwerflandbouw (slash-and-burn). De extensieve veeteelt is funest voor het resterende groen. Wat resteerde is arme, gedegradeerde grond. De bevolking leeft er in armoede van wat vee en de teelt van cassave, mais en nog wat gewassen, voornamelijk voor eigen consumptie.
Een ander probleem in het begin was sterk cultureel bepaald. Zo bestond er in de traditionele koffiesector oorspronkelijk veel weerstand tegen de introductie van robusta. Celi in P+: “De Nicaraguaanse koffie staat bekend om de hoge kwaliteit. Koffieproducenten waren bang dat de robustabonen op een gegeven moment gemengd zouden worden met arabicabonen, wat de goede reputatie zou aantasten. Het hielp dat beide soorten in compleet verschillende regio’s verbouwd worden. Geleidelijk aan zwakte de weestand af.”
Mercon is ook bezig met de introductie van regeneratieve landbouw. Celi in P+: “Dat is de volgende stap. Diversificatie, dus ook andere gewassen dan koffie. Meer bodembedekking, meer organische bemesting. Die stap is nog moeilijker dan de stap om de boeren aan de koffieteelt te krijgen. Het is veel complexer. Maar dat is de kant die we op willen.”
Daar komt bij dat deze vergroening van het landschap te gelde kan worden gemaakt door de verkoop van carbon credits. Tijdens zijn bezoek aan ons land praat Celi ook met ontwikkelingsorganisatie Solidaridad en Acorn. Dit wereldwijde handelsplatform is door de Rabobank opgezet om onder meer kleine boeren in ontwikkelingslanden te ondersteunen in de transitie naar agrobosbouw. De koolstof die zij daarmee vastleggen kan via Acorn worden verkocht aan bedrijven die hun CO2-uitstoot willen compenseren. De boeren krijgen 80 procent van de verkoopprijs rechtstreeks uitgekeerd. Er zijn al enkele ervaringen op dit gebied in Nicaragua,
Nu het succes zo volmaakt lijkt te zijn, doet een actueel probleem erg wrang aan: het blijkt lastig te zijn voldoende tijdelijke werkkrachten voor de pluk van de koffiebonen te vinden. Het is een probleem dat je niet zou verwachten in een arme ontwikkelingsregio, waar goedkope arbeid normaal gesproken in overvloed aanwezig is. Maar de trek vanuit de verarmde regio richting de VS lijkt vooralsnog onstuitbaar. Dat geldt voor heel Centraal-Amerika. In Nicaragua komt daar de alsmaar slechter wordende politieke situatie nog eens bij, die ook doorwerkt in de economie.
“Vorig jaar moesten we voor het eerst bussen inzetten om mensen uit andere delen van het land te halen om te helpen bij de koffieoogst”, zegt Celi. “Het is een grote uitdaging. Onze boeren betalen ruim boven het geldende minimumloon in Nicaragua, maar dat is nog altijd aan de lage kant. We moeten nog beter de condities creëren die jonge mensen aanzetten om in de regio te blijven. Met goede salarissen, maar ook met betere voorzieningen als internet en elektriciteit, en onderwijs en gezondheidszorg.”
Tekst Hans van de Veen
In de P+ Special ‘Koffie tegen armoede’ komt het team aan het woord dat meehielp aan deze voorbeeldige economische sprong. Het zijn Giacomo Celi, hoofd duurzaamheid van de vanuit Amsterdam opererende koffiehandelsorganisatie Mercon Coffee Group, Anton Timpers, manager Agri FMO en Soledad Jiron, investment officer FMO - zelf afkomstig uit Nicaragua.
Het begon met zeven boeren
Het project begon vijftien jaar geleden met een stuk land dat Mercon kocht, en zeven boeren die bereid waren om te experimenteren met robusta koffiestruiken. Deze bleken het goed te doen om de arme grond. Inmiddels telt de regio zelfs al 1200 koffieverbouwende boeren. Celi van Mercon denkt dat dit aantal nog kan groeien tot 3 à 4 duizend boeren. FMO stapte vijf jaar geleden in het project. De Nederlandse ontwikkelingsbank steunt het verstrekken van microkredieten aan de boeren, scholing en ondersteunende infrastructuur zoals technische faciliteiten voor de verwerking van de oogst. De resultaten werden dit jaar positief geëvalueerd door Wageningen University & Research (WUR). Er zijn duizenden banen gecreëerd en de gemiddelde inkomens in het gebied stegen tot ruim boven het armoedeniveau. Ook op milieugebied zijn de inspanningen voorzichtig positief. Gedegenereerde grond is weer groen en levert productie op.
Ooit groeiden hier weelderige bossen
Het plan om in het zuidelijke deel van dit gebied, Nueva Guinea, de productie van koffie te introduceren was erg gewaagd. Ooit groeiden er weelderige bossen maar die zijn bijna allemaal gekapt. Eerst voor de houtwinning, later voor de zwerflandbouw (slash-and-burn). De extensieve veeteelt is funest voor het resterende groen. Wat resteerde is arme, gedegradeerde grond. De bevolking leeft er in armoede van wat vee en de teelt van cassave, mais en nog wat gewassen, voornamelijk voor eigen consumptie. Een ander probleem in het begin was sterk cultureel bepaald. Zo bestond er in de traditionele koffiesector oorspronkelijk veel weerstand tegen de introductie van robusta. Celi in P+: “De Nicaraguaanse koffie staat bekend om de hoge kwaliteit. Koffieproducenten waren bang dat de robustabonen op een gegeven moment gemengd zouden worden met arabicabonen, wat de goede reputatie zou aantasten. Het hielp dat beide soorten in compleet verschillende regio’s verbouwd worden. Geleidelijk aan zwakte de weestand af.”
Volgende stap regeneratieve landbouw
Mercon is ook bezig met de introductie van regeneratieve landbouw. Celi in P+: “Dat is de volgende stap. Diversificatie, dus ook andere gewassen dan koffie. Meer bodembedekking, meer organische bemesting. Die stap is nog moeilijker dan de stap om de boeren aan de koffieteelt te krijgen. Het is veel complexer. Maar dat is de kant die we op willen.”Daar komt bij dat deze vergroening van het landschap te gelde kan worden gemaakt door de verkoop van carbon credits. Tijdens zijn bezoek aan ons land praat Celi ook met ontwikkelingsorganisatie Solidaridad en Acorn. Dit wereldwijde handelsplatform is door de Rabobank opgezet om onder meer kleine boeren in ontwikkelingslanden te ondersteunen in de transitie naar agrobosbouw. De koolstof die zij daarmee vastleggen kan via Acorn worden verkocht aan bedrijven die hun CO2-uitstoot willen compenseren. De boeren krijgen 80 procent van de verkoopprijs rechtstreeks uitgekeerd. Er zijn al enkele ervaringen op dit gebied in Nicaragua,
Trek naar de VS stoppen
Nu het succes zo volmaakt lijkt te zijn, doet een actueel probleem erg wrang aan: het blijkt lastig te zijn voldoende tijdelijke werkkrachten voor de pluk van de koffiebonen te vinden. Het is een probleem dat je niet zou verwachten in een arme ontwikkelingsregio, waar goedkope arbeid normaal gesproken in overvloed aanwezig is. Maar de trek vanuit de verarmde regio richting de VS lijkt vooralsnog onstuitbaar. Dat geldt voor heel Centraal-Amerika. In Nicaragua komt daar de alsmaar slechter wordende politieke situatie nog eens bij, die ook doorwerkt in de economie. “Vorig jaar moesten we voor het eerst bussen inzetten om mensen uit andere delen van het land te halen om te helpen bij de koffieoogst”, zegt Celi. “Het is een grote uitdaging. Onze boeren betalen ruim boven het geldende minimumloon in Nicaragua, maar dat is nog altijd aan de lage kant. We moeten nog beter de condities creëren die jonge mensen aanzetten om in de regio te blijven. Met goede salarissen, maar ook met betere voorzieningen als internet en elektriciteit, en onderwijs en gezondheidszorg.”
Tekst Hans van de Veen