Ontwerper windmolens geeft rapporten gratis weg
Adriaan Kragten ontwierp veertig jaar lang kleine windmolens. De laatste jaren vooral voor Afrikaanse landen, om zo waterpompen aan te drijven. Nu hij 65 jaar is, biedt hij 12 rapporten gratis aan. Hierin beschrijft hij diverse technische aspecten van zijn ontwerpen.
Hij schreef P+ een vriendelijk mailtje. Adriaan Kragten: “Al vanaf 1975 ben ik professioneel actief als constructeur van kleine windmolens; van 1975 tot 1990 voor water pompende windmolens in de windenergiegroep van de TU-Eindhoven en vanaf 1989 voor elektriciteit opwekkende windmolens voor mijn constructiebureau Kragten Design. In maart van dit jaar ben ik met pensioen gegaan en ik heb besloten om een deel van mijn rapporten vrij te geven, met name die rapporten die van belang zijn voor ontwikkelingslanden waar het moeilijk is om aan bepaalde kennis te komen.”
Dat is nog eens wat anders dan grote bedrijven die bewust patenten opkopen, om zo te voorkomen dat concurrenten goedkoper en duurzamere producten in de markt gaan zetten.
Kragten is overduidelijk van het idealistische soort. Kan ook bijna niet anders, begonnen bij De Kleine Aarde waar hij in 1973 al een eerste kleine windmolentje in elkaar zette. Vervolgens werd hij door een hoogeraar aan de TU in Eindhoven als constructeur gevraagd, om dit concept bruikbaar te maken voor ontwikkelingslanden. Daarna had hij een eigen technisch ontwerpbureau, en reisde hij ook naar de Filippijnen, India en andere landen, waar met beperkte middelen kleine windmolens werden gebouwd.
Daarom zijn de ontwerpen van Kragten zo eenvoudig mogelijk. Een hele simpele magneetgenerator, die bedoeld is om accu’s op te laden. Dan kan de opgeslagen energie gebruikt worden wanneer het nodig is. Zijn molens draaien veel sneller rond dan de grote dure windmolens op het land, wat op zich geen verdienste is. De diameter is natuurlijk ook kleiner. De molens beginnen al stroom te leveren bij een windsnelheid van 3 meter per seconde. Andere windmolens draaien pas bij vier meter per seconde. Hij kiest ook eenvoudige materialen, zoals gegalvaniseerd staalplaat. Dat is zelfs in de armste landen nog betaalbaar. En om te voorkomen dat zijn kleine windmolens bij enorme windstoten dol draaien, bedacht hij een hele aparte staartconstructie. De windvaan zit niet vast aan het einde van de rotor, maar bungelt er als een soort aanhangbordje aan vast. Het effect is dat bij sterke wind de windmolen zichzelf steeds verder uit de windrichting beweegt. En dat heeft weer als voordeel dat de electronica veel lichter en goedkoper kan worden uitgevoerd.
Helemaal stilzitten in Sint Oedenrode doet Kragten bepaalt niet. Hij stelt niet alleen een aantal rapporten ter beschikking, maar reist ook als senior expert van PUM af, wanneer er in ontwikkelingslanden gevraagd wordt naar zijn expertise. Hij presenteert zichzelf ook op een eigen pagina vanhet Bidnetwork van Thierry Sanders. Kragten: “Op deze pagina staan momenteel twaalf Engelstalige KD-rapporten over allerlei aspecten van kleine windmolens die gratis te downloaden zijn. Om volledig toegang te krijgen tot mijn pagina moet men wel lid worden van Bidnetwork maar dit is gratis en het verplicht tot niets.” Hoe bouw je een goede rotor, is een van de technisch uitgewerkte rapporten, die op deze manier gratis verkrijgbaar zijn.
Interesse gewekt? Voldoende technische kennis aanwezig om de rapporten te kunnen begrijpen? Dan zijn de gedetailleerde werktekeningen bij Kragten voor een redelijk bedrag te koop, in de vorm van een licensie. Afhankelijk van het type molen vraagt de constructeur eenmalig 1500 tot 2500 euro. De licentiehouder mag dan wel een onbeperkt aantal molens produceren en verkopen, over de hele wereld.
Kragten: "Een licentiehouder ontvangt twee complete tekeningpakketten, twee fabricagehandleidingen van de molen en van de elektronica en alle KD-rapporten die op het ontwerp betrekking hebben. Alles bij elkaar is dit al gauw een pak van 4 cm dik dat alleen al aan drukkosten zo'n 50 euro kost. Zo'n pakket krijg ik ook niet via internet verspreid. Als iemand belangstelling heeft voor een bepaald ontwerp, dan stel ik een licentiecontract op dat specifiek voor dat ontwerp geldt."
Kragten biedt dit extra advies niet voor niets aan: "Ik heb in al die jaren geleerd dat het zelf bouwen van een kleine windmolen begint bij het onderzoeken van de lokale omstandigheden. Wil je in een woonwijk iets neerzetten? Bereken dan eerst de hoeveelheid wind. Zit je in een arm land? Kijk dan welke materialen beschikbaar zijn. Pas dan is het zinvol om een kopie van de A1-vellen te vragen waarop de hele bouwconstructie in detail staat getekend."
P+ mag een aantal van de technische beschrijvingen alvast aan de eigen lezers aanbieden. Zie de link naar de PDF op de linkerkolom.
Op YouTube staat een filmpje waarin enkele molens van Kragten te zien zijn.