Iedereen mee laten doen. Met dit ideaal van ‘inclusiviteit’ presenteerde de nieuwe directeur van MVO Nederland zich op de Dag van de Duurzaamheid, 10 oktober 2016. Het realiseren van een duurzame wereld begint volgens Maria van der Heijden met het delen van persoonlijke verhalen en relaties.  "Bij jezelf, dus."

Het was haar eerste openbare presentatie sinds ze Willem Lageweg opvolgde, die tijdens toespraken steevast een belangrijke inhoudelijke boodschap wilde brengen. De aanpak van Van der Heijden is een andere: meer procesmatig, meer gericht op het met elkaar delen van persoonlijke doelen. Dat bleek tijdens het uitspreken van de Ray Andersonlezing in het Awarehouse van Interface in Scherpenzeel.

Van der Heijden: “Inclusief betekent dat je alles insluit, je hele persoon. Een soort van ‘all inclusive’. Waar je ook werkt, de idealen zitten in jezelf. Je neemt jezelf altijd mee, of je nu bij Interface werkt of bij WakaWaka of bij MVO Nederland. Je identiteit is een belangrijk mechanisme voor een gesprek met een ander. En misschien wel de meest onderschatte.”

Mooi samengevat tot: “Inclusiviteit is in zekere zin het antwoord op de grote waarom-vraag. Omdat alles en iedereen er toe doet, vroeger, in deze generatie en de generaties van onze kinderen.”

Waar mensen elkaar beter leren kennen, volgt het gezamenlijk werken aan de grote opdracht als vanzelf, volgens Van der Heijden: “Inclusief ondernemen betekent dat de idealen van alle mensen betekenis krijgen. Door iedereen mee te laten doen. Inclusief ondernemen is een voorwaarde om onze kinderen een goede toekomst te bieden. Denk en handel in generaties.  Moeder Aarde biedt ruimte aan 7 miljard mensen, dat worden er in 20 jaar tijd 9 miljard. We kunnen het allemaal goed hebben als we delen en zorgen voor het groter goed.”

Ze bracht haar boodschap direct in de praktijk door soms heel persoonlijke gebeurtenissen met de zaal te delen.  Over haar geschiedenis als boerendochter uit West-Brabant, over een ingrijpend familiedrama, over hoe ze als hard werkende zakenvrouw ontspanning zoekt, hoe ze mocht meemaken dat een van haar eerste arme vriendinnen in India nu een dochter heeft die gaat studeren, dankzij het geld dat moeder zelf verdiende. “Wat een sprong in een generatie!” Zoals ze ook zelf de sprong maakte als dochter van laaggeschoolde boeren tot Master of Science aan de Erasmus Universiteit. Ze studeerde cum laude af op het onderwerp ‘dialoog en verbinden van systemen en mensen in grote organisaties als de Rabobank'.

Ook vertelde ze openhartig over haar eerste maanden in de werkorganisatie van MVO Nederland zelf. Hoe kan het dat zulke bevlogen medewerkers best wel vaak ziek zijn? Van der Heijden: “Ik zie bij MVO Nederland hoe mijn gepassioneerde en talentvolle collega’s zich drie slagen in de rondte werken aan de relevante thema’s van deze tijd: het klimaat, circulair ondernemen, gezond en veilig voedsel, zorg, internationale hulp en handel, coalities, netwerken, Ambitie2020, etc. Zij willen het verschil maken en impact realiseren. Met hoofd en hart. Ons ziekteverzuimcijfer is best hoog, dat is gek. Want mensen met passie die zijn toch nooit ziek? Maar mensen met passie en mededogen voor het grotere geheel zijn ook kwetsbaar.  Ze nemen hun hele ik met zich mee in alles wat ze doen. Wat ze belangrijk vinden, verweven ze in alles wat ze doen. Zakelijke tegenslagen worden al snel persoonlijke tegenslagen.”

Ook een reden om de grote opdracht waar MVO Nederland voor staat over zoveel mogelijk schouders te verdelen? Van der Heijden is niet bang om hulp te vragen. Aan de zaal: “Als MVO Nederland kunnen en willen we niet alles zelf doen. We hebben onze partners – jullie en vele anderen - keihard nodig om onze idealen voor een meer duurzame en inclusieve wereld te realiseren. Onze rol is mensen bij elkaar brengen, zoals vandaag. Te inspireren, te verbinden en te versnellen.”

Het komt dus aan op daadkracht: “Stel jezelf een doel en vertaal dit naar concrete acties. Grote doelen en concrete acties. In die volgorde. Weet wat je wilt bijdragen, waar je naar toe wilt. En vertaal de doelstelling in een concrete actie. Ga experimenteren, doe ervaring op. We zijn tot grote veranderingen in staat met elkaar.  En vertrouw er op dat wat je doet er toe doet. Want dat is zo. Dat is ook onderdeel van inclusiviteit: alles hangt met alles samen. Je hebt altijd effect. Misschien niet op wie, waar, wanneer en op welke manier je het verwacht, maar je mag er op vertrouwen.”

Afsluitend: “Inclusiviteit betekent dat je je hele persoon meeneemt om vervolgens tot acties te komen die ertoe doen. Zonder 'delen' bestaan generaties niet - families, de samenleving, ook collega's - hebben verbanden nodig, gedeelde geschiedenis en gedeelde idealen. Anders is het los zand waar je niks op kunt bouwen. Hóe we delen – de tekeningen op rotswanden van vroeger, het vertellen van verhalen, boeken, films, Facebookposts tot Instagram - kan per generatie verschillen. Maar het blijft altijd nodig. We leven van – en met - onze verhalen.”

De eerste Ray Andersonlezing vond plaats in 2011, het jaar dat de naamgever overleed. Samen met Interface organiseerden Interface en MVO Nederland een bijzonder eerbetoon aan deze MVO-pionier, die al in 1994 startte met Mission Zero. Als oprichter van Interface wilde hij er voor zorgen dat zijn bedrijf in het jaar 2020 geen enkele negatieve impact meer zou hebben op de aarde, een missie die in Nederland vrijwel voltooid is. De lezing is sindsdien een jaarlijks evenement, om het gedachtegoed van Anderson levend te houden en ondernemers te inspireren om duurzaamheid een vaste plek te geven in hun werk.

In 2011 hadden Jan Peter Balkenende en Leen Zevenbergen (CEO Qurius) de primeur. In 2012 gaven hoogleraar Jan Jonker en Shawn Harris (Nature's Pride) de lezing. In 2013 ontvingen we Gunter Pauli en Martijn Lampert en in 2014 Peter Molengraaf (Alliander) en Tex Gunning (TNT Express). Vorig jaar gaven Coert Zachariasse (Delta Development Group) en Marius Smit (Plastic Whale) hun visie op duurzaam ondernemen. Dit jaar sprak naast Maria van der Heijden ook Maurits Groen.

Over de organisatie van MVO Nederland