Kleinere mensen zijn gezonder en leven langer. Daarom zou de mens in lengte moeten gaan krimpen. Nu is het steeds langer worden in vele culturen een onbewust of bewust ideaal. Met dit pittige toekomstbeeld voert de kunstenaar Arne Hendriks op de Wageningen University gesprekken met wetenschappers die zich richten op de transitie van dierlijke naar plantaardige eiwitten. Volgens Hendriks gaat deze omslag niet lukken, wanneer niet wordt nagedacht over de diepste verlangens van de mens.

P+ portretteert het werk van deze bijzondere kunstenaar aan de hand van acht sjamanen, die hij als ‘artist in residence’ heeft bedacht. Stichting DOEN maakte dit bijzondere gesprek met de wetenschap mogelijk. In de P+ Special van deze week vertelt Hendriks verhalen over zijn acht ‘zieners’.

De eerste sjamaan in dit rijtje geeft gedachten door over ‘de krimpende mens’, die niet langer in lengte, maar langer in leeftijd wordt. Hendriks vertelt daarover: “Op het Japanse eiland Okinawa leven mensen langer dan waar dan ook op aarde. Heel veel mensen daar worden honderd jaar of ouder. Ze zijn supergezond en dat komt vooral door hun filosofie van ‘eet niet te veel’. Eet tot je voor 80 procent vol zit en geen honger meer hebt. Stop dan. Ze hebben een naam voor die filosofie: ‘hara hachi bu’. Ze koken dus 20 procent minder voedsel. De bewoners behoren ook tot de kleinste mensen ter wereld. Mannen zijn er 1,48 meter lang, de vrouwen 1,38 meter.”

Hendriks trekt hieruit conclusies: ”Lang zijn is niet gezond. Je gaat eerder dood. Ik ben zelf de vleesgeworden metafoor van een slecht idee, met mijn lengte van 1,95 meter. Om onszelf te redden moeten we juist weer gaan krimpen, want een kleiner gestel kent een efficiënter caloriegebruik. Deze transformatie vraagt om een ander soort verlangen.”

Een ander belangrijk symbool in zijn werk zijn de groene en rode pijlen die op de effectenbeurs winst of verlies aanduiden. Bij Hendriks staan ze juist in de omgekeerde richting afgebeeld. “Ik heb de pijlen op een expositie bij de Rabobank omgedraaid. Daar hing de groene pijl omlaag en de rode omhoog. Die poster werd herhaaldelijk andersom opgehangen. Bezoekers dachten dat er een fout was gemaakt. Dat was niet zo. Maar zo diep zit het denken in ons dat economische groei goed is en dus groen moet zijn.”

Hendriks is van oorsprong kunsthistoricus, opgeleid aan de Universiteit van Utrecht. In P+ vertelt hij waarom hij besloot kunstenaar te worden, om zo de toekomst te kunnen onderzoeken, in plaats van het verleden. “Ik maakte tentoonstellingen over ‘wat er was’. Maar het besef groeide dat geschiedenis gaat over de macht. We selecteren vooral uit het verleden wat past bij het nu. Het is een eenzijdige kijk, verteld door de overwinnaars. Dat betekent dat er in mijn directe omgeving veel verhalen ook niet worden verteld. Of door mij gewoonweg niet worden gehoord.”

De acht sjamanen van Hendriks in de P+ Special geven bijzondere signalen door, die vandaag belangrijk zijn om in woorden en daden om te zetten. Gratis Download van de P+ SPECIAL 'De mens moet krimpen'.