Zelfs trein rijden levert een negatieve winstrekening voor het milieu op, van 59 miljoen euro. Maar omdat de NS zoveel mensen uit de auto lokt, staat daar een positieve milieuwinst van 60 miljoen tegenover.

Uit de allereerste Nederlandse winst- en verliesrekening milieu-impact van een onderneming blijkt dus dat de wereld er ongeveer 1 miljoen euro op vooruit is gegaan.

De spoorwegen treden in de voetsporen van kledingconcern Puma, die de internationale primeur had door te berekenen hoeveel verlies hun schoenen en shirts voor deze planeet opleverden. Dapper dat de NS deze manier van berekenen van de ‘echte winst’ nu als eerste bedrijf in Nederland volgt.

Het levert een boeiende becijfering op. Enerzijds is er dus verlies, vooral omdat de treinen nu nog vooral op grijze stroom rijden. Anderzijds is er ook winst. Want: stel nu eens dat er geen treinen zouden rijden door Nederland, en al die treinreizigers met de auto naar hun bestemming moesten. Dan zou het verlies voor het milieu nog veel en veel groter zijn geweest. De NS slaagt er zelfs in zoveel mensen tijdelijk uit hun auto in de trein te lokken, dat hierdoor een winst voor het milieu ontstaat van ongeveer 60 miljoen.

Het goede van deze analyse is dat haarfijn duidelijk wordt waar de verbeterpunten zitten. Bij de NS zit die vooral in het omzetten van grijze stroom (kolen bijvoorbeeld) naar groene stroom (zon, wind, biomassa).

De berekeningen leveren in het Jaarverslag van de NS de volgende tekst op:

“Met behulp van onze impactanalyse hebben wij berekend dat de grootste negatieve milieu-impact veroorzaakt wordt door CO2-emissies (circa 80%), gerelateerd aan het rijden van onze treinen. Deze impact is berekend door onze indirecte absolute CO2-uitstoot te vermenigvuldigen met de maatschappelijke kosten van CO2 op basis van de berekening van het Amerikaanse EPA. De rest van onze negatieve milieu-impact (circa 20%) bestaat uit overige luchtverontreiniging (NOx, SO2 en fijnstof, circa 5%), landgebruik (circa 7%), geluid (circa 7%), afval en water.”

“Om onze negatieve impact te verkleinen, heeft NS de ambitie om klimaatneutraal te worden (0 gram/CO2 en geen luchtverontreiniging per reizigerskilometer). Dit willen wij doen door ons energieverbruik per reizigerskilometer zo veel mogelijk te reduceren (met 5% per jaar tot 2016) en voor onze activiteiten gebruik te maken van duurzaam opgewekte energie. Daarnaast willen wij onze treinen zo stil mogelijk laten rijden. Ook willen we zo veel mogelijk van ons afval reduceren en tot grondstof laten verwerken, niet alleen vanwege de milieu-impact maar ook vanwege de zichtbaarheid van afval voor onze klanten op stations en in de treinen. Als wij onze ambities waarmaken, blijft de milieu-impact op het gebied van landgebruik en water bestaan. Wij onderzoeken wat de gevolgen en risico’s zijn van onze ambities met betrekking tot milieu-impact om te komen tot een weloverwogen afweging.”

“Onze huidige negatieve impact bedraagt circa € 59 miljoen.”

“Reizen met de trein heeft echter een relatief lage negatieve impact op het milieu in vergelijking met reizen met vervoersmiddelen zoals de auto. NS kan de negatieve milieu-impact op de maatschappij relatief verminderen door ‘keuze’ reizigers voor de trein te laten kiezen in plaats van voor de auto. Een keuzereiziger is een reiziger die voor zijn of haar treinreis een keuze kan én wil maken tussen de auto en de trein. Wij berekenen deze relatieve positieve impact door het aantal ’keuze’-treinreizigerskilometers van 2013 te vermenigvuldigen met het verschil tussen de directe milieu-impact van (binnenlandse) trein- en autokilometers. Treinkilometers hebben een substantieel lagere milieu-impact dan autokilometers door lagere CO2-uitstoot (75% minder) en fijnstof uitstoot.”

“Op basis van onze berekening blijkt dat onze relatieve positieve impact circa € 60 miljoen is.”

De berekeningen die de NS maakte zijn ingewikkeld. Toch willen we ze de meer technische onderlegde lezers niet onthouden. Zie de PDF, linkerkolom onderaan.

De link naar het Jaarverslag van de NS over 2013, pagina over Milieu-impact.