Ook in olieland Nigeria gaat de klimaatactie van start. Het krijgt de vorm van een sociale dialoog tussen regering, werkgevers en vakbonden. Mondiaal FNV begeleidt vanuit Nederland dit overleg, dat moet leiden naar een 'rechtvaardige transitie' van fossiele naar duurzame energiebronnen.

Over deze opvallende ontwikkeling gaat de nieuwe P+ Special van deze week ‘Klimaatactie in Nigeria’.

De vakbeweging weet het. Klimaatverandering heeft direct gevolg voor banen, inkomsten en middelen van bestaan. Reden temeer om voor de overgang naar duurzamere economieën richtlijnen te maken. De ILO en de VN hebben hierover inmiddels een akkoord gesloten. De internationale vakbeweging ITUC heeft er zelfs een projectbureau voor in het leven geroepen: Just Transition Centre. Vanuit Nederland investeert Mondiaal FNV mee,als internationale afdeling van Nederlands grootste vakbeweging.

De FNV is actief op de Parijs-doelstellingen, het klimaatverdrag uit 2015 van de Verenigde Naties, dat de opwarming van de aarde moet beteugelen. Vanzelfsprekend gaat Mondiaal FNV hierin mee. “Het thema wordt steeds belangrijker”, zegt Mario van de Luijtgaarden, beleidsmedewerker van deze organisatie. “Op een dode planeet zijn geen banen.Daarnaast wordt de wens vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken om climate actionin ontwikkelingssamenwerking te integreren door ons opgepakt. Onze insteek is een rechtvaardige transitie, gekoppeld aan de sociale dialoog. Want het is logisch om dit proces samen met overheid en bedrijven te doen.”

Aan de westkust van Afrika spelen fossiele brandstoffen een belangrijke rol. Shell bijvoorbeeld wint al ruim een halve eeuw olie in de Niger-delta van Nigeria - waar de lokale bevolking overigens nauwelijks rijker van wordt. Mondiaal FNV steunt samen met Milieudefensie een pilot in dit land, die wordt uitgevoerd door het Nigeria Labour Congress (NLC) in samenwerking met de Nigeriaanse milieuorganisatie ERA. Zowel in de olie- als de landbouwsector doet de bond met alle sleutelfiguren onderzoek naar de beste manier om een rechtvaardige transitie te bewerkstelligen. Wat kan er worden gedaan om ervoor te zorgen dat de klimaateffecten worden verminderd, de overgang op een rechtvaardige manier wordt gewaarborgd en de arbeid in Nigeria niet nadelig wordt beïnvloed? Wat doen de regeringen, vakbonden en andere organisaties op alle niveaus? De studie moet inzichten en aanbevelingen bieden voor deze kwesties.

Hauwa Mustapha, projectcoördinator van NLC, zegt: “We geloven dat de klimaatverandering een dubbele tragedie voor Afrika betekent. De vele mensen die al met armoede en onderontwikkeling te maken hebben, zullen de klimaatverandering het sterkst voelen.” 

Ironisch genoeg, stelt Mustapha, is Nigeria voor een aanzienlijke deel van zijn energieverbruik sterk afhankelijk van fossiele brandstof, gevolgd door biobrandstof, die z’n weerslag heeft op de ontbossing. Aardolie en gas leveren meer dan 60 procent van de inkomsten op, terwijl minder dan 10 procent van de beroepsbevolking hier werkt. Landbouw draagt daarentegen veel minder bij aan de inkomsten, maar biedt ongeveer 75 procent van de bevolking werkgelegenheid. “Dit betekent dat als we willen verschuiven naar een schonere economie, we een strategie moet opstellen voor beide sectoren. Het project wil inzicht krijgen in de bereidheid van werknemers om over te stappen op een schonere energie en een gezondere landbouwpraktijk.” 

Deze ontwikkeling komt binnenkort aan de orde op een conferentie in Nederland. Mondiaal FNV organiseert op 8 oktober de grote conferentie ‘Building Bridges’, waarin de sociale dialoog centraal staat, met tal van best practices, tips en tools.Het voorbeeld uit Nigeria wordt nader toegelicht tijdens een speciale workshop over klimaatverandering en een rechtvaardige transitie. Daarnaast zoomt de conferentie in op de sectoren landbouw, palmolie, kleding en scheepssloop.

Een afvaardiging van werkgeversorganisaties uit Nepal, Oeganda, Peru en Indonesië komt naar Nederland, evenals vakbondsleiders uit bijna alle continenten. De Ghanese minister van Arbeid zal er vertellen over de vruchten van de sociale dialoog in zijn land en ILO-directeur Alette van Leur zit de conferentie voor. Nederland vertegenwoordigt ook een best practicedoor de aanwezigheid van DECP, de mondiale afdeling van werkgeversorganisatie VNO/NCW, met wie Mondiaal FNV regelmatig samenwerkt. Aanmelden kan op de website SocialDialogueConference.

Gratis download P+ Special ‘Klimaatactie in Nigeria’.