Niet alleen ‘Zelfdoeners’ in de zorg en de energie zorgen voor een revival van de coöperatie. Wereldwijde concerns als PepsiCo, Wal-Mart en het kabelbedrijf Comcast hebben er ook een in Nederland opgericht. Hun doel: hoge belastingen ontduiken.

Vanwaar deze belangstelling? De coöperatie hoeft geen belasting te betalen over de winstuitkering aan zijn leden. Ook biedt deze juridische rechtsvorm de mogelijkheid om te volstaan met een jaarverslag dat meer op een samenvatting lijkt, dan op het rapport met wettelijke eisen waar een vennootschap aan moet voldoen. Het is zelfs niet eens nodig om de winst door te geven aan de Kamer van Koophandel.

De Volkskrant, die dit misbruik ontdekte, schat dat de balans van bezittingen en vermogen bij de Nederlandse filialen van Wal-Mart, Chevron en Samsung in de miljarden lopen. Wal-Mart koos zelfs andere verhullende namen voor de in Nederland gevestigde coöperatie: Rhine American Holdings Coöperatie en Broadstreet European Holdings Coöperatie.

PepsiCo werd deze maand door retailers nog uitgeroepen als de beste leverancier van zoetwaren en snacks. Merknamen die PepsiCo voert zijn onder andere Pepsi, Smiths, 7Up, Duyvis, Tropicana, Cruesli en Doritos.

Op deze manier levert dit concern de Nederlandse schatkist wel andere voordelen, zoals staatssecretaris Frans Weekers van Financien deze week zei, als reactie op het onderzoek in de Volkskrant. Volgens de journalisten zouden landen door fiscale constructies in Nederland 57 miljard euro aan belastinginkomsten mislopen. Wat Weekers betreft blijven multinationals zeer welkom, zolang ze meer zijn dan louter een 'brievenbus' in Nederland. Ze moeten wel zorgen voor reële activiteiten en echte banen.

P+ publiceerde eerder een Special over de Revival van de coöperatie. Deze is nog steeds -deels- gratis te downloaden. Zie linkerkolom, onderaan.