Waarom komt de belangstelling voor de circulaire economie juist nu op? Ligt dat aan de stand van de technologie of zijn er andere factoren? Vragen die VPRO-programmamaker Rob van Hattum op de conferentie ‘Closing the Loop’ probeert te beantwoorden.

Hij stond er zelf verbaasd over, Van Hattum (1955), die niet alleen journalist is, maar ook inhoudelijk directeur van het science centrer NEMO in Amsterdam. Hoe zijn film over Cradle to Cradle (C2C) het Nederlandse bedrijfsleven zo inspireerde, dat de zalen in Nederland voor Michael Braungart jarenlang volstroomden. Het was zijn documentaire ‘Let’s Cradle’ waar tot op de dag van vandaag naar verwezen wordt, als inspiratiebron.

Bescheiden zegt Van Hattum zelf: “McDonough was toch al jaren bezig. Hij was al veel eerder uitgeroepen tot Hero of the Planet (door het tijdschrift Time). Ik kon daardoor natuurlijk wel praktische resultaten filmen, zoals het groene dak op de Ford fabrieken. Er waren ook al wat vroege Cradle to Cradle-producten, meubelstoffen vooral. Ik ben heel vaak aangesproken over die film. Mensen zeggen zelf tegen me: ‘Ik besefte toen voor het eerst dat economie en ecologie kunnen samenwerken’. Maar ook dat was op zich ook niet nieuw.”

Van Hattum volgde wat er daarna met McDonough en Braungart gebeurde. Hij zag de zegetocht van de Duitse chemicus, die vooral in Nederland van uitnodiging naar uitnodiging rende en ook nog parttime hoogleraar werd.

Van Hattum: “Pas nu begint het ook in andere landen dynamiek te krijgen. Nederland liep wel erg voorop. Ook dat is een interessante vraag: hoe komt het dat Nederlanders zo snel op nieuwe ideeën springen. Maar ook niet iedereen. Ik herinner me nog dat ik bij grote bedrijven langsging en bij AkzoNobel Wijers vroeg of hij er iets mee wilde. Die reageerde toen afhoudend: ‘Dan is er weet dit en dan weer dat. We zullen nog zien wat dit wordt.’ Moet je nou zien hoe AkzoNobel en DSM over Cradle tot Cradle praten. Met geld van de Postcodeloterij wordt nu aan de Amerikaanse westkust een Cradle to Cradle-centrum geopend. Dus ook daar begint de belangstelling te komen.”

Inmiddels is de vlam in de pan overgeslagen op een ander concept, de circulaire economie, waar het Cradle to Cradle-gedachtengoed onderdeel van uitmaakt. Ook hier is weer de vraag: speelt de stand van de technologie een doorslaggevende rol? Van Hattum denk van wel. “Kijk naar de ontwikkeling van de Clean Tech. Daar zie je ook een omslag. Jarenlang is gedacht: hoe maken we processen schoner? Nu is de gedachte eerder: hoe maken we het proces zo, dat er niet meer schoongemaakt hoeft te worden. Of een ander spectaculair voorbeeld, het verven van stoffen zonder water, maar met vloeibare CO2. Dat levert een enorme waterbesparing op en dus ook een enorme kostenbesparing. Puma en Nike staan in de rij om die technologie te kopen.”

Van Hattum zit om 12.00 uur in het panel dat geleid wordt door journaliste Marleen Janssen Groesbeek, samen met Annebelle Bennett (van Trucost UK) en Willem Lageweg (MVO Nederland).

Er zijn nog enkele kaarten beschikbaar voor Dag 1 (14 november) van deze conferentie ‘Closing the Loop’ waarin duidelijk wordt dat de circulaire economie geen theoretisch onderwerp is, maar in praktijk al bestaat. Bezoekers kunnen voorbeelden aanraken, ruiken en zelfs tijdens dag 2 (15 november) driedimensionaal ervaren, tijdens bedrijfsbezoeken aan Interface en het NIOO in Wageningen.

Aanmelding voor Closing the Loop