TenCate: Label ‘Made in Europe’ komt er aan
Is het droom? Het terughalen van de textielindustrie naar Nederland? Bij TenCate staat de toekomst al te draaien, een digitale inkjetprinter die het label ‘Made in Europa’ net zo makkelijk meeprint als alle digitale data over de gebruikte textiel. Daardoor zijn de gebruikte grondstoffen later te herkennen en opnieuw te gebruiken.
Het nieuwe nummer van P+ verkent de toekomst van herindustrialisatie van Europa onder de kop ‘Made in Europe’. De digitale inkjetprinter van TenCate is een high tech voorloper, die in de toekomst zelfs ‘intelligent textiel’ kan printen. Op de excursiedag van Closing the Loop 2013 kunnen maximaal 50 bezoekers op 3 oktober deze toekomst zelf aanraken.
Met een forse vaart spuit de digitale inkjetprinter een palmboom op het textiel voor zonneschermen. Met hetzelfde gemak print hij ook labels waarop alle data van het gebruikte textiel staan, waardoor het later makkelijk terug te halen is, voor een nieuwe. De digitale inkjetprinter kan daarom een cruciale rol gaan vervullen in de circulaire economie.
“We hebben succesvolle proeven gedaan met het printen van RFID-codes, identificatie met radiogolven”, vertelt directeur business development Gerrit Koele van TenCate, onder wiens leiding deze printer werd ontwikkeld. “Het kan vrij eenvoudig op folie. Wil je het op textiel aanbrengen dan moet er eerst een onderlaag worden geprint. Maar het kan. Je kunt het ook als apart labeltje in dezelfde stof bijleveren en innaaien. Geen enkel probleem. Daarmee kun je ingeleverd textiel heel goed identificeren en weet je voor de latere recycling wat er met de garens en weefsels zoal is gebeurd, wat de samenstelling is. Nu is dat bijna niet te doen, met al die verschillende blends van verschillende materialen.”
Hoe realistisch is de gedachte dat er een consumentenlabel ‘Made in Europe’ komt, naast het overbekende ‘Made in China’? Zou het zelfs mogelijk zijn om weer wat van ‘onze’ textielindustrie terug te krijgen, een eens glorieuze bedrijfstak die in Twente en Tilburg goed was voor een-derde van alle banen? Na 1960 verdween deze bedrijfstak bijna volledig, toen er steeds meer consumententextiel in lagelonenlanden geproduceerd ging worden. In Tilburg rest niet veel meer dan een Textielmuseum, hoe actief ook, op onderzoeksgebied.
In Overijssel hield TenCate echter stand, door in te zetten op innovatieve kunstvezels. Het is een symbolische plek: zelfs de plaatsnaam Nijverdal verwijst naar de kunstnijverheid, als samentrekking van de woorden ‘nijverheid’ en ‘dal’. Vandaag produceert TenCate er onder andere technisch textiel voor de aanleg en bescherming van dijken en het reinigen van zwaar vervuild watermilieu. Uitgegroeid tot een internationaal concern is TenCate ook begonnen met het toeleveren van lichtgewicht platen van carbonweefsel aan de vliegtuig- en automobielindustrie. Bij het concern werken nu in Nederland en in andere Europese landen 1.500 mensen, wereldwijd zelfs meer dan vierduizend.
Op 1 juli van dit jaar (2013) werd de digitale inkjetprinter geïnstalleerd. Een leverancier van zonneschermen maakt er vandaag proefdrukken. Koele kijkt toe hoe in fors tempo een palmboom tevoorschijn komt, op een gekleurd vlak. “Dat is het moeilijkste wat er is, om dat volkomen effen te doen. Je hebt al heel snel verkleuringen, het verschieten van tonen. Deze machine legt een perfect beeld neer.”
Directeur Gerrit Koele is een bescheiden man en hemelbestormer tegelijk. Voorzichtig is hij als hij zegt: “Op deze eerste inktjetprinter kunnen we geen modestoffen voor C&A printen. Hij print alleen buiteninkten want de machine is bedoeld voor buitentextiel. Dat is een markt die wij kennen, waar wij toegang toe hebben. Maar de door ons ontwikkelde inktjettechnologie op zich is natuurlijk wel in staat om ook modestoffen te maken, die voldoen aan eisen als de Öko-Tex-standaard. Daar heb je alleen een andere textielprinter en andere inkten voor nodig.”
Als hij vervolgens ‘out of the box’ denkt, voegt hij daar aan toe: “Als wij straks een nieuwe stap doen, en de marktvraag is er, kunnen we zeker voor grote modelabels gaan produceren. We hebben zelfs al een RFID (identificatie met radiogolven) in textiel meegeprint, dus we kunnen alle kenmerken van een stof in code meegeven. Dat kan per applicatie. Geen enkel probleem. Daarmee kun je ingeleverd textiel heel goed identificeren en weet je voor de latere recycling wat er met de garens en weefsels zoal is gebeurd.”
Maar zou het ook financieel uit kunnen, zou het concurrerend kunnen zijn met de textielarbeiders in China of Bangladesh?
Koele: “We kunnen het printproces zo automatiseren, dat er geen enkele reden meer is om het niet hier te doen. De enige voorwaarde is dat je het print op de plek waar je het gaat consumeren en geen grote afstanden meer maakt. We kunnen razendsnel zijn, print on demand, ook enkele stukken. We hebben geen apart pakhuis meer nodig om voorraad aan te houden. Back to Europe, dat kan. Absoluut.”
Het volledige artikel ‘Made in Europe’ is GRATIS te downloaden, zie linkerkolom onderaan.
Inschrijving voor Closing the Loop 2013 is geopend, de excursie naar TenCate maakt onderdeel uit een volledige excursiedag, die ook langs de tapijtrecycling van Interface voert en langs de bekroonde Cradle to Cradle-matrassen en bedden van Auping, die voor 50 procent uit hergebruikte grondstoffen bestaan.