“We zijn een dwars en eigenwijs volk.” En Bernard Wientjes is daar trots op. Dat zegt de voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW in P+, in een interview over onze Hollandse handelsgeest.

Het handel drijven zit diep in onze volksaard. “Dat komt omdat we dwars en eigenwijs zijn. En al eeuwenlang plat georganiseerd”, verklaart Bernard Wientjes. De nummer 1 op de lijst van meest invloedrijke Nederlanders van de Volkskrant, doet van zich spreken. Hij tekent het ene na het andere akkoord over duurzaamheid. En ook dat heeft alles met handel te maken.

Het is en blijft raadselachtig. Niemand krijgt in Nederland les in handel drijven en toch vind je Hollanders overal ter wereld waar een mooie deal te sluiten valt. Zelfs de ligging aan de mond van een Delta met de wereldhaven Rotterdam kan niet verklaren waarom landgenoten in alle hoeken van de aarde opduiken, gewapend met een koffertje en een flexibiliteit waarvan Duitsers misprijzend zeggen: “Jullie Hollanders zijn als water, jullie dringen overal doorheen.”

Wientjes kent zijn klassiekers. “Wij zijn altijd een eigenaardig volk geweest, een revolutionair volk. We hebben de eerste grote opstand in de geschiedenis van Europa op poten gezet. In onze Gouden Eeuw werden wij niet erkend als land, tot aan de Vrede van Münster in 1648 waren wij een opstandige republiek. We waren het land met de meest horizontale structuur, plat georganiseerd. Wij hadden bijna geen adel, we hadden een burgerbestuur. Dat was uniek in de wereld, Als je die oude boeken leest, dan zie je: we waren toen al dwars en eigenwijs.”

U klinkt alsof u daar een beetje trots op bent.
“Natuurlijk ben ik daar trots op! Elk kind op school zou dit moeten leren.”

Trots dat we zo eigenwijs zijn?
“En niet hiërarchisch. We hebben de Koning van Spanje de deur gewezen. We hadden een burgerlijk bestuur gericht op het koopmanschap. Dat verklaart nog steeds onze hele eigenwijze manier van denken. De Duitser is nog steeds sterk hiërarchisch: elk deel van dat land had zijn eigen graaf, zijn koning of zijn keurvorst. In Nederland kreeg al heel snel talent een kans. We waren de voorboden van wat in Amerika is gebeurd, we waren dan ook de financier van de Verenigde Staten. Wij hebben de revolutie tegen de Engelsen gefinancierd.”

Vindt u dat we onze handelskracht voldoende in beleid vertalen?
“Zeker de laatste jaren zien we weer dat ons kabinet beseft dat ons internationale netwerk van ambassades, van posten, ten dienste moet staan aan de handel van Nederland. Dat heet nu ‘economische diplomatie’ en dat vind ik heel goed. Daar zijn we een groot voorstander van. Nederland is een politieke dwerg, maar een economische reus, dus die ambassades moeten primair gericht zijn op de economie. En zeker in een tijd waarin het politieke beleid van Nederland voornamelijk via Brussel bepaald wordt, moet je je diplomatieke netwerk gebruiken voor het versterken van economische ontwikkelingen.”

Het complete interview met Wientjes staat in P+ #49, november-december 2011.