VVD en PvdA moeten het samen een losjes geformuleerd regeringsakkoord afsluiten. Herman Wijffels adviseert de twee winnaars van de verkiezingen uit te gaan van grote principes om zo te komen tot een duurzame transformatie van de samenleving.

Geen regeringsakkoord vol details. Dat is alleen maar een bewijs van ‘gestold wantrouwen’. Dat zei Wijffels vandaag in Nieuwspoort, ter gelegenheid van het uitkomen van zijn vlugschrift onder de titel ‘Formeren is Vooruitzien’. Wijffels schreef dit handzame boekje direct nadat het eerste kabinet Rutte was gevallen. Met een perfecte timing ligt het nu enkele dagen na de uitslag van de verkiezingen in de winkel.

Het voortdurende zwalken en wijzigen van regeringsbeleid is een grote ergernis bij het bedrijfsleven. Het is ook uit economisch oogpunt een verkeerde zaak. Het remt het vertrouwen om te investeren. Hoe kan het komende kabinet er nu voor zorgen dat er een beleid wordt uitgezet, dat door een toekomstige regeringsploeg weer niet omver gekegeld wordt?

Politiek beleid valt moeilijk vast te leggen in de grondwet.

“Dat hoeft ook niet”, zegt Wijffels, in een interview met P+. “Maar je moet wel een groot en breed vergezicht neerzetten. Als je dat hebt, dan vallen de noodzakelijke politieke maatregelen vanzelf in dat kader. Vergelijk het met het idee van de Verzorgingsstaat. Die brede wens is door opeenvolgende regeringen uitgevoerd. Dat kan ook als we kijken naar de eindigheid van grondstoffen en het veel te grote beslag dat wij ook in Nederland leggen op de aarde. Onze economie is gebaseerd op het concept: we nemen wat we nodig hebben. We gebruiken het en dat wat over is, dat verbranden we dan maar. Dat uitgangspunt heeft tot een crisiscaroussel geleid. Die lineaire economie moet de komende jaren heringericht worden tot een circulaire economie, waarbij het afval voedsel is voor een volgend productieproces.”

Wijffels werd tijdens de presentatie heel concreet, toen het ging over de vraag hoe de regering deze omwenteling vorm moet geven, wanneer het over energie gaat. “Ik pleit voor een stevig regie-orgaan, dat niet onder 1 enkel ministerie valt. Een kernkabinet van 5 of 6 ministeries zou helpen.”  Ook concreet was Wijffels in de stellingname dat natuurbeheer niet langer meer onder het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) zou moeten vallen. “Natuur moet naar infrastructuur, waar bepaald wordt wat de kwaliteit van onze ruimte is. Groene infrastructuur is net zo belangrijk als wegen.”

Waarom denkt Wijffels dat de twee grote partijen van dit moment er geen CDA of D66 bij moeten betrekken, om een regering te vormen? Wijffels: “Wij willen nu eens een keer geregeerd worden, dat heeft de kiezer ons succesvol duidelijk gemaakt. Aan de ene kant een beetje sociaal, om de opbrengst van onze inspanningen eerlijk te verdelen en zoveel mogelijk mensen mee te laten doen. Maar er moet ook ruimte zijn om dat te verdienen, ruimte voor ondernemerschap. Dat is in Nederland altijd al de mix geweest. In het verleden is die erfenis door het CDA beheerd, door dan weer eens met de een, dan weer eens met de ander te regeren. De boodschap van de kiezer is nu: laten die twee partijen die deze twee uitgangspunten het sterkste in zichzelf vertegenwoordigen het nu maar eens samen gaan doen, zonder een derde partij erbij. Wanneer dit goed beleid oplevert, zal dit in de Eerste Kamer niet op problemen struikelen.”

In zijn vlugschrift geeft Wijffels de nieuwe regering ook de raad mee om de belastingen te verduurzamen, door de fiscale druk op werk te verleggen naar het gebruik van nieuwe grondstoffen. Hij zou burgers en bedrijven die zelf energie opwekken volop de ruimte willen geven, door het maximum aan de hoeveelheid groene opgewekte energie een heel stuk te verhogen. In een van de stellingen in zijn boekje pleit Wijffels ook voor een nieuwe rol van de Nederlandse pensioenfondsen in de financiering van de woningvoorraad in ons land. Het meeste Nederlandse pensioengeld gaat nu nog steeds de grens over. Een nieuwe regering zou moeten bemiddelen tussen fondsen, banken en corporaties. Dan kan er vervolgens ook gewerkt worden aan een nationaal plan om ‘ons gebouwenbestand in dertig jaar energieneutraal te maken’, aldus Wijffels.

‘Formeren is vooruitzien’ is als bijzondere druk uitgegeven door de holding Veen, Bosch & Keuning, ISBN 978 90 202 0861 0. Het is ook als e-book verkrijgbaar.

Het volledige interview met Wijffels verschijnt in het novembernummer van P+.

Regeren is Vooruitzien bij bol.com

Abonneren op P+ People Planet Profit

Een bericht van Jan Bom