Sociale ondernemingen kunnen een eigen label gaan ontwikkelen. De overheid zal dit positief ondersteunen, zo schrijft minister Lodewijk Asscher aan de Tweede Kamer. Maar fiscale prikkels om sociale bedrijven te bevoordelen komen er niet.

Ook kondigt de minister aan een wetenschappelijk onderzoek te beleggen naar ontwikkeling van een methodiek van impactmeting. Dit naar aanleiding van het SER-advies naar sociale ondernemingen. Alle up-to-date kennis over sociale ondernemingen zal op het Rijksweb digitaal beschikbaar worden gesteld.

Asscher wil graag leren wat Social Impact Bonds opleveren, om zo het financieringsklimaat voor sociale ondernemingen te verbeteren. Maar ook vindt hij dat er in de aanbestedingswetgeving meer mogelijkheden zijn om bedrijven met een sociale doelstelling een kans te geven, met name gemeenten.

Waarom geen fiscale voordelen voor sociale ondernemingen, die toch een fikse bijdrage leveren aan het verminderen van het aantal uitkeringen, met name die voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt? De SER was al niet zo’n voorstander van zo’n maatregel, maar dat was verklaarbaar vanwege de belangen van VNO-NCW en andere traditionele ondernemersorganisaties. Angst voor bevoordeling speelt daarbij een rol. Toch gaat ook Asscher in deze redenering mee, en volgt ook niet een motie van de Kamerleden Schouten en Kerstens, die om fiscale beloning hadden gevraagd.

We citeren de brief van Asscher, die het SER-advies overneemt: “Sociaal ondernemen kent een breed palet aan juridische verschijningsvormen – BV, stichting, coöperatie enz. – en een grote variëteit aan activiteiten. Het enige gemeenschappelijk kenmerk is dat er niet naar winstmaximalisatie wordt gestreefd. Wat het fiscaal belonen betreft, zou een belangrijke vraag zijn wat het doel ervan zou zijn en waarom een fiscale regeling de voorkeur zou hebben boven een niet-fiscale beloning. De SER meent in zijn advies dat het op dit moment beter is uit te gaan van een werkdefinitie, het zoeken naar een alomvattende en sluitende definitie van sociale ondernemingen zou een complexe en voorlopig onnodige opgave zijn. De knelpunten die de SER noemt zijn in de literatuur en in een SER-werkconferentie met stakeholders als prioriteiten naar voren gekomen. Fiscale regelgeving is daarbij niet aan de orde gekomen. Bij veel knelpunten is vooral het veld (sociale ondernemingen, financiers, opdrachtgevers en klanten, platforms) aan zet. De raad pleit voor terughoudendheid bij het inzetten van overheidsbeleid waarvoor een harde afbakening nodig is van sociale ondernemingen als groep. Ten eerste zijn dergelijke instrumenten niet mogelijk zonder harde definitie. Ten tweede acht de raad het ook niet wenselijk stimuleringsmaatregelen en overige ingrijpende beleidsmaatregelen uitsluitend voor sociale ondernemingen in te richten. Doel is niet het creëren en vergroten van een aparte “sector” van sociale ondernemingen maar het vergroten van positieve maatschappelijke baten. Gelet op het voorgaande wijst het kabinet de invoering van specifiek op sociale ondernemingen gerichte fiscale prikkels af.”

Asscher zal de SER om een vervolgadvies vragen. Hij wil graag weten wat de sociale partners vinden van de oprichting van een ‘Maatschappelijke Bank’ naar Brits voorbeeld, de Big Society Capital Bank.

Download (PDF) brief van Asscher