Biobased plastic verpakkingen hebben heel wat voordelen boven gewoon plastic. Dat blijkt uit een studie van de Universiteit van Wageningen voor het ministerie van Economische Zaken.

De onderzoekers willen af van de term ‘bioafbreekbaar plastic’. Dat wekt bij consumenten verwarring, schrijven zij. “Hoewel biobased materialen worden gemaakt uit plantaardige grondstoffen zijn de materialen niet per definitie biologisch afbreekbaar of composteerbaar. Dit is ook niet voor alle toepassingen wenselijk. Biobased materialen kunnen wel hergebruikt of gerecycled worden.” Wageningen UR raadt daarom aan de volledige term biobased plastics te gebruiken voor deze materiaalgroep.

Waarom kunnen producenten hier beter gebruik van maken dan van regulier plastic dat van fossiele bronnen als olie wordt gemaakt? De onderzoekers, Karin Molenveld en Martien van den Oever stellen: “Biobased plastic verpakkingen hebben een beter ademend vermogen waardoor verse producten zoals sla langer houdbaar zijn of brood langer vers blijft. Een aantal van deze plastics zijn bovendien van nature antistatisch waardoor minder additieven toegevoegd hoeven te worden dan bij conventionele kunststoffen. Composteerbare biobased plastics bieden daarbij een voordeel in de afvalfase omdat groenafval niet van het plastic gescheiden hoeft te worden maar gezamenlijk kan worden gecomposteerd.” Ook zijn in sommige biobased plastics geen toxische (giftige) stoffen aanwezig.

Hun bevindingen staan in een ‘catalogus’. Ook handig voor beginners. “Biobased materialen zijn materialen waarvan de grondstoffen direct of indirect van natuurlijke oorsprong zijn. Voorbeelden zijn papier en hout maar ook bioplastics zoals Polymelkzuur (PLA) waarvan de bouwstenen worden gemaakt uit suikers.”

Met de catalogus Biobased Verpakkingen bieden de onderzoekers een uitgebreid overzicht en tonen aan dat deze materialen al succesvol in verschillende producten worden toegepast: van verpakkingen voor vleeswaren, dranken, schoonmaakmiddelen en cosmetica tot transportverpakkingen.

Overigens is het nog steeds zo dat 41 procent van alle verpakte producten in papier en karton wordt gestopt: dat zijn van oudsher biobased materialen want afkomstig van hout. De hoeveelheid plastic rukt echter op en is inmiddels al 17 procent, op Europees niveau zelfs al 31 procent. Ondanks de nadelen, heeft plastic ook een voordeel: het lichte gewicht ten opzichte van glas of blik bespaart heel wat transportkosten en dus CO2-uitstoot. Volgens de onderzoekers 220 miljoen ton CO2. Maar ze erkennen dat recyclen tegelijkertijd het moeilijkst is. “Deels omdat het economisch lastig is om het brede scala aan soorten plastic te scheiden, maar ook omdat plastics vaak in combinatie met andere materialen gebruikt worden zoals in laminaten.”

De onderzoekers beantwoorden ook de vraag welke verpakkingen het beste door bioplastics vervangen kunnen worden. “Het tijdelijk gebruik van plastic verpakkingen wordt vaak geassocieerd met afvalproblematiek zoals zwerfvuil, het storten van afval en de plastic soep. In de ‘80-er jaren van de vorige eeuw werden biologisch afbreekbare en composteerbare materialen gezien als een oplossing van de afvalproblematiek. Tegenwoordig wordt hierover veel genuanceerder gedacht en worden composteerbare materialen gezien als één van de oplossingen van de afvalproblematiek. Met name voor verpakkingen die moeilijk te recyclen zijn (folielaminaten) en/of sterk vervuild zijn (met groenafval of zand) kunnen composteerbare materialen een oplossing bieden.”

Het rapport is te downloaden als PDF, zie linkerkolom onderaan.