IDH helpt brandend Sumatra te blussen
De gouverneur van Sumatra heeft de hulp van het internationale bedrijfsleven ingeroepen om de dramatische veenbranden in zijn provincie te stoppen. IDH tekende een Memorandum of Understanding (MOU).
Foto’s vanuit een NASA-satelliet tonen het eiland Sumatra in oktober nog als een enorme rookpluim, die richting Azië overwaait en tot in Singapore en Maleisië toe voor tranende ogen zorgt. Het is ramp, erkent ook de gouverneur van het grootste eiland van Indonesië, H. Alex Noerdin (1950). “In vier maanden tijd is 220 hectare land verbrand, natuurbossen, plantages met palmolie, grasland, alles.”
Uit verre landen komen enorme helikopters naar zijn provincie die pogingen doen de branden te blussen. De Russen zijn volgens Noerdin nog het beste in het uitgooien van deze ‘waterbommen’, door hun zeilen te vullen met zeewater. “De Russen gooien twintig tot veertig waterbassins per dag, ieder van 600 ton.”
Het zijn geen gewone branden die het grootste eiland van Indonesië teisteren, maar veenbranden. Die broeien ondergronds gewoon door, om een heel stuk verder ineens weer als uitslaande brand aan de oppervlakte te komen. De gouverneur: “Soms neemt het vuur ook de vorm aan van een tornado, een kolk van honderden meters hoog vuur. Het klinkt alsof er een enorm vuurwerk wordt afgestoken. Het is ongelooflijk, maar die tornado’s springen van de ene naar de andere plek en zetten die vervolgens weer in vuur en vlam.”
Nu het is gaan regenen en het seizoen van de uitslaande branden weer even voorbij is, telt Gouverneur Noerdin wat nog rest: “Nog 1 miljoen 260 hectare is intact. Dat wil ik graag zo houden.” Ter vergelijking: de gouverneur bestuurt een provincie die twee keer zo groot is als heel Nederland, met een heel snel groeiende bevolking van bijna 8 miljoen mensen.
Zijn het de eigenaren van grote palmolieplantages die de vuren opstoken om zo aan nog meer land te komen? Noerdin denkt van niet: “Onmogelijk, dat het vuur vanuit plantages komt. Dat is niet logisch. Ze lopen kans dat het vuur doorslaat naar hun eigen land. Niemand weet wie het vuur aansteekt. Misschien hele kleine boeren, die een stukje land voor zichzelf willen ontginnen. Wij geven niemand de schuld, maar als we iemand pakken, krijgt hij wel gevangenisstraf. Het is een praktijk die erg lastig te bewijzen valt.”
Noerdin neemt liever maatregelen die de branden voorgoed stoppen. Dat moet zeker het geval zijn wanneer hij de ASIA games organiseert, in 2018. Hij zou in zijn tweede ambtstermijn wel eens de juiste man of de juiste plaats kunnen zijn, want tot nu toonde hij zich een man van grote daden. In Zuid-Sumatra is het volgen van wetenschappelijk onderwijs sinds zijn aantreden gratis, net als medische hulp. Ook ontketende hij programma’s voor boeren om het vuur te stoppen in de vorm Fire Free Villages. “Die zijn er nu 57, waarvan een aantal die bij grote bedrijven horen. Uiteindelijk moeten we naar een EcoRegion toe.”
Het was deze daadkracht die directeur Joost Oorthuizen van het Initiatief Duurzame Handel het vertrouwen gaf dat een samenwerking succesvol zou kunnen zijn. Aan hem vroeg de gouverneur of hij de ketenpartners van IDH zou kunnen inschakelen ter ondersteuning van initiatieven van 248 bedrijven die actief zijn in de provincie, waaronder 9 grote palmolieproducten en 14 grote bosbouwers, die onder andere papierpulp produceren. De ondersteuning van inkopende partners van Oorthuizen zoals Unilever en Nestlé zou daarbij meer dan welkom zijn. De afspraken kregen de vorm van een zogenaamde MoU, een Memory of Understanding. Het is meer een samenwerkingsafspraak dan een contract, maar desalniettemin een uniek document.
Joost Oorthuizen vertelt waarom: “We kunnen nog twee-derde van het land beschermen, wanneer we nu aan de slag gaan. We willen helpen het vuur te stoppen, door de bestaande plantages meer rendabel te maken; de opbrengst van dezelfde oppervlakte kan zelfs verdubbeld worden. Dan moet je wel de nieuwe palmbomen aanplanten die een veel hogere opbrengst leveren. Het duurt een jaar of drie, vier voordat daar palmnoten voor palmolie aangroeien. Die periode hebben de boeren geen inkomen en zal er een overbruggingsfonds moeten komen, een fonds. Dat is een van de zaken waar wij aan gaan werken met financiële instellingen, die een zekerheid willen hebben. Het herbeplanten kost iets van vierduizend tot vijfduizend dollar per hectare, met iets van 275 duizend hectare te herbeplanten. Wanneer deze vernieuwde plantages straks dubbel renderen, valt de noodzaak weg om opnieuw oerbos in brand te steken.”
In de MoU wordt de intentie neergelegd om sleutelprojecten te co-financieren door middel van public-private partnerships.
Het is gouverneur Noerdin echter niet alleen om palmolie te doen, ook zoekt hij een ‘green growth agenda’ voor de producenten van koffie, papierpulp, rubber en mijnbouw. Om die reden is de MoU met IDH van groot belang, omdat Oorthuizen de partners verderop in de keten organiseert, de afnemers van deze tropische landbouwproducten bundelt, zoals Unilever. “Daar is men erg enthousiast over deze samenwerking”, weet Oorthuizen. “De hoop is dat het percentage beschikbare duurzame palmolie met deze aanpak sterk kan stijgen. Dat percentage ligt nu rond de 20 procent en komt vooral uit de provincie Medan. Met een succesvol ‘Green Growth Plan’ komt er straks aanvoer uit Zuid-Sumatra bij.”
Gouverneur Noerdin reist verder, naar Parijs, waar hij zijn plannen op de Klimaattop zal presenteren. Het MoU met IDH loopt door tot 2018, voor een periode van 36 maanden.