Binnen een volgende kabinetsperiode kan er een wettelijke regeling zijn voor burgers en coöperaties die duurzame energie aan het net terugleveren. Dat zei staatssecretaris Joop Atsma bij de opening van het EcoNexishuis in Zwolle.

Nu al wordt er door de overheid gestudeerd op een goede wettelijke regeling voor kleine lokale energieproducenten, zei Atsma na een rondleiding in dit voorbeeldhuis, waarin ‘The State of the Shelve’ wordt getoond. Door de combinatie van zonnepanelen en zonneboilers en gebruik van aardwarmte produceert dit demonstratiehuis veel meer energie dan nodig is.

Nu bestaat er voor particulieren een deal dat er tot 5000 kilowattuur ‘gesaldeerd’ mag worden met energiebedrijven. Dat betekent dat er bijvoorbeeld overdag als er niemand thuis is stroom teruggeleverd wordt aan het openbare net, waardoor de meter ‘achteruit’ loopt, waarna er ’s avonds weer stroom afgenomen wordt. Dat is gunstig, want stroom kost nu 5 cent en terugleveren brengt 22 eurocent op per kilowattuur. Voor de meeste huishoudens met zonnepanelen met een totale oppervlakte tot ongeveer 50 vierkante meter biedt de 5000 kilowattuur een mooie opbrengst. Maar op het EcoNexishuis ligt al voor 100 vierkante meter aan panelen en is die die 5000 kilowattuur te weinig.
Ook nieuwe energiecoöperaties met verschillende eigenaren hebben urgent behoefte aan een 'salderingsregeling', vooruitlopend op een compleet wettelijk kader. Een organisatie als E-Decentraal van Bart Jan Krouwel zegt dat dit heel snel te realiseren moet zijn. Het Klimaatbureau HIER vindt dat de salderingsgrens van 5.000 kilowattuur omhoog moet naar 50.000 kilowattuur, maar dat op termijn het 'subsidiedeel' wel moet verdwijnen. En ook dan komt de techniet uit het EcoNexishuis om de hoek kijken, want de vraagprijs naar stroom zal in de ochtend en de avond stijgen, wanneer de opbrengst van de panelen lager is. Eigenaren van slimme huizen bufferen dan hun stroom, bijvoorbeeld in de accu's van hun elektrische auto, en leveren aan het net wanneer de opbrengst hoger is.

 

Demissionair staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Atsma, die zelf in een oud huis uit 1900 woont en geen zonnepanelen kan plaatsen, zei naar het dak van de lagere school in de wijk te kijken. “Als we dat met de buurt vol met zonnepanelen zetten, en dat kan makkelijk, dan kunnen we tot een interessant regeling van solderen op afstand komen.” Maar hij gaf tegelijkertijd aan dat juist in deze situatie het ontbreken van een goed wettelijk kader voor terugleveren nog een drempel is. Daar zijn we volgens Atsma beter mee dan met subsidies op zonnepanelen. “Subsidies lijken mooi, maar blijken op termijn vaak een fopspeen. Zeker nu zo ongeveer een omslagpunt voor zonnepanelen is bereikt dat de investering financieel interessant maakt. Laat de overheid er nou maar voor zijn om die rare ongelijkheid van terugleveren te regelen.”

Waarom moet het nog een kabinetsperiode duren voordat die regeling er is, juist nu overal in Nederland energiecoöperaties ontstaan? Atsma tegen P+: “Omdat er nogal wat consequenties zijn voor de overheid: fiscale en financiële. Ook zijn er nogal wat partijen betrokken, zoals netbeheerders. Bewoners met zonnepanelen betalen geen energiebelasting meer, bijvoorbeeld. En dan moet jeook nadenken over ongelijkheid met mensen die geen zonnepanelen op hun dak kunnen leggen, of zich dat niet kunnen veroorloven. Meer haast is er met een regeling voor grotere groepen van bewoners. Daarom starten er pilots in de loop van volgend jaar om te zien hoe we de eigen energieproductie kunnen verevenen.”

De slimme display in het EcoNexishuis maakt duidelijk dat de vraag naar een marktconforme vergoeding in de toekomst steeds groter gaat worden. Consumenten weten momenteel niet beter of er is een hoog en laag tarief voor elektriciteit. Maar de slimme display gaat veel verder en zou de zelfgemaakte energie aan het net kunnen verkopen wanneer de energieprijs hoog is en ook goedkoop kunnen terugkopen, om op die momenten snel de wasmachine en de vaatwasmachine aan te zetten, of de accu’s van de elektrische auto op te laden. Die ook weer als buffer kan dienen, om stroom op interessante momenten te verkopen aan het net. Deze fluctuaties gaan in de toekomst meer en meer ontstaan, wanneer zonne-energie en windenergie pieken in de productie gaan veroorzaken. De huidige kolen- en gascentrales zijn veel gelijkmatiger in hun productie, die precies is afgestemd om de behoefte aan stroom bij het bedrijfsleven en consumenten. 

Het rood geschilderde demonstratiehuis is ontworpen door Jamie van Lede van Origins Architecture, de bijzondere installaties werden verzorgd door Saskia Vaatstra-Holtman van Installatietechniek Vaatstra. Het EcoNexishuis is gebouwd naar een idee van Cor Brockhoven van Enexis, en werd door deze netbeheerder gerealiseerd op hetzelfde terrein waar nu ook gebouwd wordt aan het nieuwe regionale hoofdkantoor. De opening werd verricht door de voorzitter van de Raad van Bestuur van Enexis, Han Fennema, staatssecretaris Atsma en de Gedeputeerde voor Milieu van de Provincie Overijssel.

Het EcoNexishuis staat open voor het ontvangen van gemeentebesturen, scholen, bewonersgroepen, en andere belangstellenden. Een gastvrouw van Enexis verzorgt de rondleidingen. Het levert een bijzondere middag op, omdat je alle opengewerkte leidingen kunt zien. Zo kun je bijna volgen hoe regenwater wordt opgevangen en gebruikt wordt om het toilet door te spoelen. ook zie je dat de muur 30 centimeter dik is en het isolatiemateriaal uit oude kranten bestaat. Ervaren Elfstedentochtrijders weten dat ook: geen betere isolatie dan een krant onder je borstrok.

Website EcoNexishuis